Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο, σύμφωνα με τον Ντοστογιέφσκι, έναν από τους μεγαλύτερους λογοτέχνες όλων των εποχών!
Θυμάμαι πως η αγαπημένη μου συμμαθήτρια είχε δανειστεί και αγκαλιάσει επάξια τη φράση “αν δεν έχεις διαβάσει Ντοστογιέφσκι δεν έχεις διαβάσει λογοτεχνία” μου φάνηκε λίγο βαρύγδουπη, όντας ακόμα χιλιόμετρα μακριά από τη ρωσική λογοτεχνία, αλλά έμελλε να την αγκαλιάσω κι εγώ με τα λόγια από τα πρώτα ρωσικά αναγνώσματα του Φιοντόρ.
Αχ, αυτές οι λέξεις! Ξεδιπλώθηκαν σαν ανθισμένο λουλούδι στην άνοιξη της πνευματικής μου αφύπνισης, ένα ταξίδι που ξεκίνησε με μια αθώα περιέργεια και μετατράπηκε σε μια παθιασμένη σχέση με τη ρωσική πεζογραφία. Οι σελίδες του “Εγκλήματος και τιμωρίας” με εισήγαγαν στην ταλαιπωρημένη ψυχή του Ρασκόλνικοφ, του οποίου η εσωτερική πάλη καθρέφτιζε την ταραχή των δικών μου νεανικών αβεβαιοτήτων. Κάθε πρόταση ήταν μια πινελιά στον καμβά του μυαλού μου, ζωγραφίζοντας ένα ζωντανό πορτρέτο υπαρξιακών αγωνιών και ηθικών διλημμάτων.
Ήταν κατά τη διάρκεια εκείνων των νυχτερινών αναγνώσεων, όταν ο κόσμος έξω ήταν τυλιγμένος σε μια γαλήνια σιωπή, που κατάλαβα πραγματικά το βάθος των ενοράσεων του Ντοστογιέφσκι. Οι χαρακτήρες του δεν ήταν απλά αποκυήματα της φαντασίας, αλλά ενσαρκώσεις της ανθρώπινης κατάστασης, που πάλευαν με ερωτήματα που ξεπερνούσαν το χρόνο και τη γεωγραφία. Η μελαγχολική γοητεία της Αγίας Πετρούπολης, με τους γεμάτους ομίχλη δρόμους και τους στοιχειωμένους αντίλαλους, έγινε το σκηνικό για τα ψυχολογικά βάθη που εξερευνούσε στις αφηγήσεις του.
10 facts για το «Έγκλημα και Τιμωρία»: Γιατί ο Ρασκόλνικοφ του Ντοστογιέφσκι έγινε δολοφόνος;
Καθώς εμβαθύνω στα έργα του, συνάντησα τον πρίγκιπα Μίσκιν στον “Ηλίθιο”, έναν χαρακτήρα του οποίου η αθωότητα και η αγνότητα έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τη διεφθαρμένη και κυνική κοινωνία γύρω του. Μέσα από τα μάτια του Μίσκιν αντιλήφθηκα τη λυτρωτική δύναμη της ομορφιάς, μιας ομορφιάς που δεν περιοριζόταν στην αισθητική αλλά επεκτεινόταν στην ηθική και την πνευματική σφαίρα. Αυτή η ομορφιά, έμοιαζε να ψιθυρίζει ο Ντοστογιέφσκι, είχε τη δύναμη να μας σώσει από την άβυσσο της απελπισίας και του εξευτελισμού.
Χρόνια αργότερα, βρέθηκα σε ένα καφενείο με χαμηλό φωτισμό, κρατώντας στα χέρια μου ένα φθαρμένο αντίτυπο των “Αδελφών Καραμάζοφ”. Ο αέρας ήταν πυκνός από το άρωμα του φρεσκοζυμωμένου καφέ, και οι μουρμούρες των άλλων πελατών σχημάτιζαν ένα απαλό βουητό στο βάθος. Εκεί, ανάμεσα στις σελίδες αυτού του μεγαλειώδους έργου, ήρθα αντιμέτωπη με τις βαθιές θεολογικές και φιλοσοφικές συζητήσεις μεταξύ του Ιβάν και του Αλιόσα, συζητήσεις που συντονίζονταν με την αιώνια πάλη μεταξύ πίστης και αμφιβολίας μέσα στη δική μου ψυχή.
Καθώς πίνω μια στοχαστική γουλιά από τον καφέ μου, δεν μπορώ παρά να χαμογελάσω στην ανάμνηση της φαινομενικά βαρύγδουπης διακήρυξης της συμμαθήτριας μου. Για την ώρα, καταλαβαίνω με ακλόνητη πεποίθηση ότι πράγματι, αν δεν έχεις διαβάσει Ντοστογιέφσκι, δεν έχεις εμβαθύνει πραγματικά στα βάθη της λογοτεχνίας.
24 αποφθέγματα του Ντοστογιέφσκι
- Όταν σταματάς να διαβάζεις βιβλία, παύεις να σκέφτεσαι.
- Η ευτυχία δεν βρίσκεται στο περιορισμό αλλά στον έλεγχο το εαυτού σου
- Πρέπει να αγαπάς την ζωή περισσότερο από το ίδιο το νόημα της ζωής.
- Ένα καινούργιο βήμα, μια καινούργια λέξη είναι ό,τι οι άνθρωποι φοβούνται.
- Υπάρχουν όρια στο μυαλό του κάθε ενός, που πέρα από αυτά είναι επικίνδυνο να περάσεις. Μόλις περάσεις την γραμμή, είναι αδύνατο να γυρίσεις πίσω.
- Δεν θα φτάσεις ποτέ στον προορισμό σου αν σταματάς και ρίχνεις πέτρες σε κάθε σκυλί που γαβγίζει.
- Θέλω να μιλήσω για όλα με ένα τουλάχιστον πρόσωπο όπως μιλάω για τα πράγματα με τον εαυτό μου.
- Είναι απίστευτο τι μπορεί να κάνει μια αχτίδα του ήλιου στην ψυχή σου.
- Η ευτυχία δεν βρίσκεται στην ευτυχία αλλά στην προσπάθεια για αυτήν.
- Η ευτυχία δεν αποκτάται με τα εύκολα πλούτη αλλά όταν μοχθήσεις για να τα αποκτήσεις.
- Σε μια καρδιά που αγαπά πραγματικά ή η ζήλια θα σκοτώσει την αγάπη ή η αγάπη θα σκοτώσει την ζήλια.
- Δεν χρειάζεται πολύ για να καταστρέψεις έναν άνθρωπο. Το μόνο που χρειάζεται είναι να τον πείσεις ότι η δουλειά που κάνει στερείται εντελώς και αναμφισβήτητα κάθε χρησιμότητα και νόημα.
- Η σιωπή είναι πάντα όμορφη και το σιωπηλό πρόσωπο είναι πάντα όμορφο από αυτό που μιλάει.
- ‘Ένα πρόσωπο μπορεί να είναι σοφό αλλά για να ενεργήσει σοφά, μόνο η εξυπνάδα δεν φτάνει.
- Κανείς πρέπει να μιλά ανοιχτά με τους άλλους ώστε να αποκαλύπτει τις σκέψεις του μέσα από το πρόσωπό του, που δείχνει την ανησυχία που κρύβει η καρδιά του.
- Μια λέξη που λέγεται με πειθώ, με απόλυτη ειλικρίνεια και χωρίς κανένα δισταγμό, ενώ κοιτάς τον άλλον μέσα στα μάτια σημαίνει πολλά περισσότερα από ό,τι πολλές σελίδες από ένα βιβλίο.
- Ακόμη και με τα χέρια δεμένα μπορεί κανείς να κάνει το καλό, αν το θέλει.
- Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο.
- Οι άνθρωποι μερικές φορές μιλάνε για θηριώδη κακία αλλά αυτό είναι μεγάλη αδικία για τα θηρία. Ένα θηρίο δεν μπορεί ποτέ να είναι τόσο κακό όσο ο άνθρωπος, τόσο επιδέξια κακό.
- Οι μεγάλοι δεν ξέρουν ότι ένα παιδί μπορεί να δώσει μια πολύ καλή συμβουλή ακόμη και για την πιο σοβαρή περίπτωση.
- Μην γεμίζεις την μνήμη σου με όλες εκείνες τις φορές που αισθάνθηκες να σε προσβάλλουν. Ίσως καταλήξεις να μην έχεις χώρο για τις υπέροχες στιγμές που πέρασες.
- ‘Ένας άνθρωπος που ξέρει πως να αγκαλιάσει έναν άλλον, είναι καλός άνθρωπος.
- Κανείς αισθάνεται να πνίγεται χωρίς ένα σκοπό στην ζωή.
- Η ψυχή γιατρεύεται όταν είσαι κοντά σε παιδιά.
Η λογοκρισία του Σοβιετικού καθεστώτος στο έργο του Ντοστογιέφσκι
