Ο Μπακούνιν, αν και αριστοκράτης, υποστήριξε τον αναρχισμό με περιφρόνηση για τις αστικές συμβατικότητες.
22 αποφθέγματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου – Εισαγωγή στο μυαλό του σπουδαίου στρατηλάτη
Ο Μιχαήλ Μπακούνιν γεννήθηκε στις 30 Μαΐου 1814 στο Πριαμούκινο, στην επαρχία Τβερ της Ρωσίας. Αποτελεί έναν από τους κορυφαίους σκεπτικιστές του αναρχισμού και αντιμετώπισε ως ιδεολογικό αντίπαλο τον Καρλ Μαρξ κατά τη διάρκεια της ηγεσίας της Πρώτης Διεθνούς.
Υποστηρίζοντας τον κολεκτιβισμό και τον αναρχικό σοσιαλισμό, ήλθε σε σύγκρουση με τον Μαρξ, επηρεάζοντας γενιές στην ταξική πάλη. Συμμετείχε σε εξεγέρσεις, καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά γλίτωσε. Δραπέτευσε από τη Σιβηρία, διασχίζοντας 1.000 μίλια φτάνοντας στην Ιαπωνία. Από εκεί πήγε στην Καλιφόρνια και τελικά στο Λονδίνο, όπου συνεργάστηκε με τον Χέρτσεν. Ο συγγραφέας Αλεξάντερ Χέρτσεν τον βοήθησε να σπουδάσει στη Γερμανία, όπου συμμετείχε στην εγελιανή αριστερά και γνώρισε τον Πιέρ Ζοζέφ Προυντόν, συμβάλλοντας το 1848 τη Φεβρουαριανή Επανάσταση και το Σλαβικό Συνέδριο της Πράγας. Η σχέση του με τον αναρχισμό είναι στενή, προτείνοντας κοινωνική επανάσταση και αναδιανομή του πλούτου. Καταδίκασε το μοντέλο της ειρηνικής ανατροπής και υπογράμμισε τη σημασία της ελευθερίας ως κοινωνικής επιβεβαίωσης.
Στο πλαίσιο της Α’ Διεθνούς, συγκρούστηκε με τον Μαρξ και το κόμμα διασπάστηκε το 1868. Ο Μπακούνιν κριτικάρει τον κρατικό συγκεντρωτισμό και προβλέπει τη μετάλλαξη επαναστατών που θα οδηγούσε σε νέα καταπίεση. Πρωτοστάτησε σε εξέγερση στη Λυών το 1870 και δημοσίευσε τη Διακήρυξη της Αναρχικής Επανάστασης. Τα τελευταία του έργα, “Κρατισμός και Αναρχία” και “Θεός και Κράτος,” αντιπροσωπεύουν την αναρχική κοσμοθεωρία του.
21 αποφθέγματα του Μπακούνιν:
- Όποιος κάνει σχέδια για μετά την επανάσταση είναι αντιδραστικός.
- Αληθινοί επαναστάτες είναι εκείνοι που δεν έχουν να χάσουν τίποτα.
- Δεν πιστεύω σε κανένα σύστημα, είμαι ένας κυνηγός της αλήθειας.
- Από την ελευθερία δεν μπορείς να κόψεις ούτε ένα κομματάκι, γιατί αμέσως όλη η ελευθερία συγκεντρώνεται μέσα σ’ αυτό το κομματάκι.
- Το πάθος για καταστροφή είναι επίσης ένα δημιουργικό πάθος.
- Όλα θα περάσουν, και ο κόσμος θα χαθεί, αλλά η Ένατη Συμφωνία θα παραμείνει.
- Αυτός που επιθυμεί να λατρεύει τον Θεό δεν πρέπει να τρέφει παιδικές ψευδαισθήσεις σχετικά με το θέμα, αλλά να αποκηρύξει γενναία την ελευθερία και την ανθρωπιά του.
- Υποκλίνομαι μπροστά στην εξουσία ξεχωριστών ανδρών γιατί μου επιβάλλεται από τη δική μου λογική.
- Επομένως, αν υπήρχε Θεός, μόνο με έναν τρόπο θα μπορούσε να υπηρετήσει την ανθρώπινη ελευθερία – παύοντας να υπάρχει.
- Προς απόλυτη απόγνωσή μου, ανακάλυψα, και ανακαλύπτω κάθε μέρα εκ νέου, ότι στα πλήθη δεν υπάρχει επαναστατική ιδέα ή ελπίδα ή πάθος.
- Τα ισχυρά κράτη μπορούν να συντηρηθούν μόνο με το έγκλημα, τα μικρά κράτη είναι ενάρετα μόνο από αδυναμία.
- Ο προνομιούχος, είτε πολιτικά είτε οικονομικά, είναι άνθρωπος με νόηση και καρδιά.
- Δικαιοσύνη είναι ο σεβασμός της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, που εκδηλώνεται αυτόματα και εξασφαλίζεται αμοιβαία.
- Καμία θεωρία, κανένα σύστημα, κανένα βιβλίο δεν πρόκειται να σώσουν τον κόσμο.
- Ένα Αφεντικό στον Παράδεισο είναι η καλύτερη δικαιολογία για ένα αφεντικό στη γη, επομένως, εάν υπήρχε ο Θεός, θα έπρεπε να καταργηθεί.
- Δεν είμαι κομμουνιστής, γιατί ο κομμουνισμός συγκεντρώνει και απορροφά όλες τις δυνάμεις της κοινωνίας στα χέρια του κράτους.
- Αν υπάρχει Κράτος, τότε υπάρχει κυριαρχία, επομένως, υπάρχει σκλαβιά.
- Από την ελευθερία δεν μπορείς να κόψεις ούτε κομματάκι, γιατί αμέσως όλη η ελευθερία συγκεντρώνεται σ’ αυτό το κομματάκι.
- Ο ιδεαλισμός είναι ο δεσπότης της σκέψης, όπως και η πολιτική είναι ο δεσπότης της βούλησης.
- Η αιτία που υποφέρει η ανθρωπότητα δεν βρίσκεται σε µια συγκεκριµένη µορφή κυβέρνησης, αλλά στις θεµελιώδεις αρχές και στην ίδια την ύπαρξη της κυβέρνησης, ανεξαρτήτως της µορφής.
- Κάθε υποδούλωση των ανθρώπων, είναι ταυτόχρονα περιορισμός της δικής μου ελευθερίας.
14 αποφθέγματα του Σόλωνα, ενός οραματιστή που θεμελίωσε τη δημοκρατία
