Τα συνήθη γλωσσικά λάθη περιλαμβάνουν γραμματικά λάθη, λανθασμένη χρήση λέξεων και προβλήματα στίξης, τα οποία είναι εκτενώς διαδεδομένα. Επιπλέον, δυσκολίες στη δομή της πρότασης είναι μια σύνηθης παγίδα. Οι λανθασμένες προφορές και η κακή επιλογή λέξεων συμβάλλουν επίσης στις παρεξηγήσεις.
Η διόρθωση και η ενίσχυση των δεξιοτήτων επικοινωνίας αποτελούν κρίσιμο βήμα για την αποφυγή συνηθισμένων γλωσσικών λαθών. Είναι ζωτικής σημασίας να δίνεται προσοχή στη γραμματική για να αποφεύγονται παγίδες στη σύνθεση των προτάσεων και να διασφαλίζεται η σωστή χρήση των λέξεων.
Η συνεχής πρακτική και εκπαίδευση διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην τελειοποίηση αυτών των γλωσσικών δεξιοτήτων. Η ανάγνωση, η γραφή και η συμμετοχή σε συζητήσεις μπορούν να συμβάλλουν στη συνεχή βελτίωση της γραμματικής, του λεξιλογίου και της συνολικής γλωσσικής επάρκειας. Επιπλέον, η αναζήτηση ανατροφοδότησης από συνομηλίκους ή ειδικούς στη γλώσσα μπορεί να παρέχει πολύτιμες γνώσεις για περαιτέρω ανάπτυξη.
Αναδεικνύοντας αυτά τα γλωσσικά στοιχεία εκτενώς, τα άτομα μπορούν όχι μόνο να αποφεύγουν αυτές τις γλωσσικές παγίδες, αλλά και να προάγουν μια αποτελεσματική και σωστή επικοινωνία σε διάφορα περιβάλλοντα. Αυτή η διαρκής δέσμευση προς τη γλωσσική αριστεία διασφαλίζει μια αποτελεσματική έκφραση και προσδίδει νόημα στις γραπτές και προφορικές επικοινωνίες.
1. Οι τουλάχιστον 2000 αρχαϊστικές φράσεις και λέξεις που χρησιμοποιούμε στο γραπτό και προφορικό λόγο δεν αλλάζουν και δεν τις τοποθετούμε μέσα σε εισαγωγικά.
Μερικές από αυτές είναι: εν πάση περιπτώσει, συν τοις άλλοις, και ούτω καθ΄ εξής, εκ του σύνεγγυς, εν κρύπτω και παραβύστω, χάρμα ιδέσθαι, εν τω μεταξύ, παραδείγματος χάριν, εξ άλλου, εκ των ων ουκ άνευ, αυτός καθ΄ εαυτόν, εκ προοιμίου, τοις μετρητοίς, αφ΄ ενός μεν – αφ΄ ετέρου δε, υπ΄ όψιν,φερ΄ ειπείν, εν γένει, αυθωρεί και παραχρήμα, ειρήσθω εν πάροδο), τύποις, είθισται, τιμής ένεκεν, εφ΄ όρου ζωής, εν κατακλείδι, εν μέρει, επί πληρωμή, λίαν καλώς, εν ριπή οφθαλμού, κοινή συναινέσει, αβρόχοις ποσίν, εν γνώσει, εξ αιτίας κλπ. Ορισμένες φράσεις γράφονται στη δημοτική σε μία λέξη: εξαιτίας, εξάλλου, αφενός, υπόψιν κλπ.
2. Προτιμούμε τις ελληνικές λέξεις και εκφράσεις αντί των ξένων, όταν υπάρχουν ελληνικές αντιστοιχίες.
Ρισκάρω (διακινδύνευα)), μοντάρω (συναρμολογώ), καριέρα (σταδιοδρομία), σαμποτάζ (δολιοφθορά), ίματζ (εικόνα, εντύπωση), πρεστίζ (κύρος), γκλάμουρ (σαγήνη, αίγλη), σνόμπαρα (περιφρονώ, υποτιμώ), μίτινγκ (συνάντηση), κουλ (ψύχραιμος), πρες ρουμ (αίθουσα τύπου), πρες κόνφερανς (συνέντευξη τύπου), σπόνσορας (χρηματοδότης, χορηγός), τιμ (ομάδα), πρότζεκτ (έργο, μελέτη), ντιζάιν (σχέδιο), τάιμινγκ (συγχρονισμός) κλπ.
3. Προτιμούμε να αποφεύγουμε αγγλικές λέξεις ελληνικής προέλευσης, όταν οι αντίστοιχες ελληνικές έχουν διαφορετική σημασία.
(π.χ. φανταστικός: ο της φαντασίας, τρομερός: ο προξενών τρόμο, και όχι καταπληκτικός, υπέροχος, που σημαίνουν οι αγγλικές fantastic, terrific). Επίσης, δε μεταφράζονται αγγλισμοί: δώσε μου το πιάτο (και όχι: πέρασε μου το πιάτο), απευθείας μετάδοση (και όχι: ζωντανή μετάδοση), κάνω λάθος (και όχι: είμαι λάθος), θα σου ξανατηλεφωνήσω (και όχι: θα σε πάρω) πίσω).
4. Πτώσεις επιθ. σε -ής/ης
ο/η διεθνής, του/της διεθνούς, τον/τη διεθνή, το διεθνές, τα διεθνή, ο/η συνήθης, του/της συνήθους, τον/την συνήθη, το σύνηθες, τα συνήθη, των συνήθων. Προσοχή (μόνο για αρσ.): Του ευγενούς αγώνα, αλλά: του ευγενή (=αριστοκράτη) (επίθ. το α΄, ουσ. το (Γ). Επιστήμη συγγενούς (επίθ.) κλάδου. Είναι φίλος ενός στενού μου συγγενή (ουσ.).
5. Οι αναδιπλασιασμοί των παθητικών μετοχών διατηρούνται ορισμένες φορές και άλλες όχι.
συγκαλυμμένος, αποκομμένος, διαλυμένος, παραταγμένος, συμφωνημένος, μυημένος κλπ. (και όχι πια: συγκεκαλυμμένος, αποκεκομμένος, διαλελυμένος, παρατεταγμένος, συμπεφωνημένος, μεμυημένος),
αλλά μόνο: παρατεταμένος, πεπειραμένος, διακεκριμένος, επιτετραμμένος(=αναπληρωτής πρεσβευτή), καταβεβλημένος, βεβιασμένος, αποδεδειγμένος, δεδηλωμένος, τα πεπραγμένα, η πεπατημένη, αναμεμιγμένος, μεμονωμένος κλπ.
Προσοχή: θεωρώ δεδομένη την εκλογή του. Ενήργησα βάσει των δεδομένων που είχα στη διάθεση μου. Αλλά: Είμαι δοσμένος στον αγώνα. Μίλησε με τετριμμένες φράσεις. Αλλά: Φοράει τριμμένα ρούχα κλπ.
6. Τα προπαροξύτονα επίθετα που τελούν σε -ος αλλάζουν τον τόνο τους, γίνονται παραλήγουσα στη γενική ενικού και στην γενική-αιτιατική πληθυντικού, όταν χρησιμοποιούνται ως ουσιαστικά.
συμπεριφορά βάρβαρων ανθρώπων, αλλά: οι επιδρομές των βαρβάρων.
7. Ασχολούμαστε, ασχολούμασταν (και όχι: ασχολιόμαστε κλπ. διότι το ρ. είναι ασχολούμαι και όχι ασχολιέμαι).
8. Τα ρήματα στις προτάσεις που ακολουθούν πρέπει να συνδυάζονται με την αιτιολογική πτώση και όχι με τη γενική.
Δεν επιδέχεται αναβολή. Δε χρειάζεται περαιτέρω συστάσεις. Διέφυγε την προσοχή μου. Στερούμαι τα απαραίτητα. Απεκδύομαι τις ευθύνες μου.
9. Γι’ αυτό (και όχι: γιαυτό).
10. Δεν απαιτούνται εισαγωγικά όταν χρησιμοποιούμε λέξεις με μεταφορική σημασία.
η ρίζα του προβλήματος, τραβάω την προσοχή (και όχι: η «ρίζα» …, «τραβάω» …) κλπ.
Χρησιμοποιούμε εισαγωγικά, πέραν των συνηθισμένων περιπτώσεων για αυτολεξεί επαναλαμβανόμενα, γνωμικά, τίτλους έργων, ονομασίες πλοίων, ιδρύματα κλπ. Όταν χρησιμοποιούμε λέξη ή φράση ειρωνικά, δηλαδή εννοούμε το ακριβώς αντίθετο, και στο γραπτό, αποδοτικότερο είναι τα εισαγωγικά, ενώ στον προφορικό λόγο η φωνή παίρνει την ανάλογη έκφραση: μου επιφύλαξε «θερμή» υποδοχή (δηλ. ψυχρή).
11. Μία, μια (=μιά), δύο, δυο (=δυό).
12. Όταν δύο συνήθως συνεχόμενα επίθετα λειτουργούν ως επιθετικοί προσδιορισμοί για ένα ουσιαστικό που ακολουθεί, και το τελευταίο παρέχει μια ουσιώδη έννοια για αυτό, δεν χωρίζονται μεταξύ τους με κόμμα.
ελαφρό δίτροχο μόνιππο, είδος ιταλικού αφρώδους κρασιού, ολόσωμο γυναικείο μαγιό.
13. Γίνονται όλοι δεκτοί ανεξαρτήτως ηλικίας και φύλου (και όχι: ανεξαρτήτου ηλικίας …).
14. Πολλές φορές τα ρήματα διατηρούν τη χρονική αύξηση.
ήλεγξα, διηύθυνα, διενήργησα, απέκτησα κλπ. (και όχι: έλεγξα, διεύθυνα κλπ).
15. Υπέρ το δέον (και όχι: υπέρ του δέοντος).
16. Νέα ορθογραφία λέξεων
αβγό, αλίμονο, ανιψιός, αντικρίζω, Αράχοβα, αφήνω, βαθιά, βεζίρης, βρεμένος, βρικόλακας, βρόμα, γαβγίζω, γαρίφαλο, γλιτώνω, γόμα, δυόμισι κλπ., ζήλια, καβγάς, καημένος, καινούριος, καμιά, κόκαλο, κολόνα, κοπέλα, κρεβάτι, Λάρισα, λιμέρι, λιώνω, μακελιό, μακριά, Μανόλης, μαντίλι, μόλος, Μοριάς, μπίρα, Ναβαρίνο, νηστίσιμος, νιώθω, ξίδι, ξιπάζω, παλικάρι, πρίγκιπας, σάκος, σβήνω, σινάφι, σιντριβάνι, σιρίτι, Σλάβος, στάβλος, συγνώμη, συμπάθιο, τάλιρο, τρελός, Τρίκαλα, φιντάνι, φλιτζάνι, φτήνια, χλομός, χνότο, χρεοκοπία.
Τα ξένα προσηγορικά και κύρια ονόματα γράφονται με τον απλούστερο τρόπο: τρένο, Χόλιγουντ.
17. Οι μέθοδοι αυτές (και όχι: οι μέθοδοι αυτοί).
18. Λάθη στη γενική και τονισμό ονομάτων οδών της Αθήνας
Λεωφόρος Κηφισιάς (και όχι: Κηφισίας), οδός Μάρνη (και όχι: Μάρνης), οδός Τράλλεων (και όχι: Τραλλέων), οδός Βατάτζη (και όχι: Βατατζή), οδός Κοροίβου (και όχι: Κοροϊβου), οδός Χερσώνος (και όχι: Χέρσωνος), οδός Χάρητος (ο Χάρης, -ητος) (και όχι: Χάριτος), οδός Αλκυονίδων (και όχι: Αλκυονίδων), οδός Ατθίδων (και όχι: Ατθίδων), οδός Σημαχιδών (Σημαχίδαι: αρχαίος αττικός δήμος) (και όχι: Συμμαχιδών).
19. Οποιοσδήποτε, οτιδήποτε (και όχι: ο οποιοσδήποτε, το οτιδήποτε).
20. Οι τυπικές ονομασίες ιδρυμάτων, οργανισμών, κτιρίων κ.λπ., καθώς και καθιερωμένων ονομασιών αγροτικών προϊόντων, πρέπει να έχουν τα ονόματα ελληνικών πόλεων και νομών στον λόγιο τύπο τους.
17. Οι μέθοδοι αυτές (και όχι: οι μέθοδοι αυτοί).
18. Λάθη στη γενική και τονισμό ονομάτων οδών της Αθήνας
Πηγή πληροφοριών: 1° Πειραματικό Λύκειο Αθηνών, Δήμος Πειραιώς, Πανεπιστήμιο Πατρών, Σταθμός Λαρίσης, νομός Πέλλης, Δημοτική Βιβλιοθήκη Ιωαννίνων, Μητρόπολη Πρεβέζης, Σχολή Εμπορικού Ναυτικού Κεφαλληνίας, πιπεριές Φλωρίνης, ελιές Αμφίσσης, φιστίκια Αιγίνης κλπ.
Ποια η διαφορά μεταξύ του «πολιτιστικός» και «πολιτισμικός»;
