Ο Κυριάκος Πιττάκης (1798-1863), με καταγωγή από το Ψυρρή της Αθήνας, αποτελεί τον πρώτο Έλληνα αρχαιολόγο, πρωτοπόρο στη διαμόρφωση της ελληνικής αρχαιολογίας. Γόνος μιας από τις παλαιότερες οικογένειες του Ψυρρή στην Αθήνα, συμμετείχε ενεργά ως μαχητής στην επανάσταση του 1821. Στη συνέχεια, το 1824, ο Πιττάκης ταξίδεψε στην Κέρκυρα για να συνεχίσει τις σπουδές του στην Ιόνιο Ακαδημία, το κορυφαίο ελληνικό πανεπιστήμιο της εποχής του.
Εν μέσω του Πολέμου της Ανεξαρτησίας, η Ακρόπολη γνώρισε διαδοχικές πολιορκίες και άμυνες τόσο από Έλληνες όσο και από Τούρκους, με αποτέλεσμα να υποστεί πολλαπλές ζημιές. Ένα συχνά παραγνωρισμένο επεισόδιο συνέβη κατά τη διάρκεια του 1821-1822, όταν επαναστατημένοι Έλληνες, με επικεφαλής τον Οδυσσέα Ανδρούτσο, πολιόρκησαν τους Τούρκους που ήταν περιορισμένοι μέσα στα τείχη της Ακρόπολης.
Ο βανδαλισμός της Ακρόπολης στο διάβα της Ιστορίας: Από τους Ερούλους στον Λόρδο Έλγιν (ΒΙΝΤΕΟ)
Πριν από την έναρξη των βομβαρδισμών στις 11 Μαρτίου 1822, η ελληνική κυβέρνηση προειδοποίησε τον αρχηγό των Γερμανών φιλελλήνων, τον Γάλλο συνταγματάρχη Olivier Boutier. Του υπενθύμισαν τα ανεκτίμητης αξίας κειμήλια εντός του ναού, προτρέποντάς τον να προστατεύσει τα προγονικά αριστουργήματα. Η τύχη της πολιορκίας ήταν αβέβαιη, με αποτέλεσμα την εξάντληση, τη μείωση των προμηθειών και την έλλειψη πυρομαχικών για τους Οθωμανούς.
«…μη λησμονήτε», υπεδείκνυε, «ότι μέσα εις το Κάστρον περικλείονται αυτά τα πολύτιμα λείψανα της αρχαιότητος, οπού ο πανδαμάτωρ χρόνος δεν ημπόρεσε να εξαφανίση· συνιστώμεν εις την αγάπην σας προς το ωραίον τα αριστουργήματα των προγόνων μας. Είθε η αιγίς της Αθηνάς να προφυλάξη τον ναόν της»…
Σε μια κομβική στιγμή, ο Κυριάκος Πιττάκης, ο μετέπειτα πρώτος Έφορος Αρχαιοτήτων, παρατήρησε τους Τούρκους στρατιώτες να βρίσκονται στα πρόθυρα της αποσυναρμολόγησης των κιόνων του Παρθενώνα για την εξαγωγή μολυβιού από τα σφραγίσματα, στο κέντρο των σφονδύλων των κιονόκρανων.
Αντί να καταφύγουν σε βομβαρδισμούς, οι Έλληνες προμήθευσαν τους Τούρκους με βόλια, πληρώνοντας για τα πολύτιμα αυτά τεχνουργήματα με το ίδιο τους το αίμα. Η οξυδερκής παρατηρητικότητα και η στρατηγική σκέψη του Πιττάκη όχι μόνο διατήρησαν τους αρχιτεκτονικούς θησαυρούς, αλλά και απεικόνισαν την περίπλοκη αλληλεπίδραση της ιστορίας και της θυσίας κατά τη διάρκεια μιας ταραχώδους περιόδου.
Αυτή η θυσία τη συναντάμε συνήθως σε περιπτώσεις όπου επικαλείται το γονικό ένστικτο, όπως ανάμεσα σ΄ ένα πατέρα – μια μητέρα και το παιδί τους. Η Ακρόπολη ήταν το παιδί και το σύμβολο των Ελλήνων εξού και μια θυσία γονεϊκού μεγαλείου. Η περίφημη φράση: «Να τα βόλια, μην αγγίξετε τις κολώνες» είναι σύμβολο της ελευθερίας και της σύνδεσης του μνημείου σε όλες τις εκφάνσεις της ελληνικής ιστορίας.
Ελλάδα: Ένα μυστικό καρναβάλι «ερωτοτροπεί» εδώ και 2.500 χρόνια (ΒΙΝΤΕΟ)
