Η μέθοδος του Σωκράτη δεν ήταν μια απλή διανοητική άσκηση αλλά ένα υπαρξιακό ταξίδι και τα αποφθέγματά του σίγουρα ένα μέσο για να ξεκινήσουμε να μελετάμε το έργο του.
Στην αθηναϊκή αγορά, όπου οι ιδέες ήταν συνυφασμένες με τον ιστό της ύπαρξης, ο Σωκράτης, ο αινιγματικός σοφός που τσίμπησε την αυταρέσκεια της συμβατικής σοφίας με αμείλικτη έρευνα. Μια μορφή που απαθανατίστηκε στους διαλόγους του Πλάτωνα, ο Σωκράτης διαμόρφωσε τη φιλοσοφική του κληρονομιά όχι σε γραπτές πραγματείες αλλά στη ρευστότητα της διαλεκτικής ανταλλαγής, όπου η αναζήτηση της αλήθειας έγινε μια συμφωνία ερωτήσεων.
Το να ξετυλίξει κανείς την ουσία της σωκρατικής φιλοσοφίας σημαίνει να ξεκινήσει ένα ταξίδι στο λαβύρινθο της έρευνας, όπου η ανεξερεύνητη ζωή δεν θεωρείται απλώς ανάξια αλλά και ανάθεμα για το ίδιο το πνεύμα της πνευματικής ζωτικότητας. Ο Σωκράτης, η φιλοσοφική μαμή, δεν επεδίωκε να μεταδώσει τη γνώση αλλά να αποσπάσει τη λανθάνουσα σοφία από τα μυαλά των συνομιλητών του. Η μέθοδός του, η σωκρατική ειρωνεία, ήταν ένας χορός διαλόγου, όπου κάθε ισχυρισμός γεννούσε μια ερώτηση και κάθε απάντηση αποκάλυπτε ένα νέο στρώμα αβεβαιότητας.
Στο επίκεντρο της φιλοσοφίας του Σωκράτη ήταν η αδιάκοπη αναζήτηση της αρετής και της γνώσης του εαυτού μας. Η διακήρυξη του μαντείου ότι κανένας άνθρωπος δεν ήταν σοφότερος από τον Σωκράτη γέννησε την παράδοξη σοφία του – την επίγνωση της άγνοιάς του. Φώτισε το τοπίο της ηθικής φιλοσοφίας, υποστηρίζοντας ότι η αληθινή αρετή ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με τη γνώση και ότι το να κάνει κανείς λάθος ήταν συνέπεια της άγνοιας και όχι της πρόθεσης.
15 αποφθέγματα του Σωκράτη
1. Αυτός που αρκείται στα ελάχιστα είναι πλουσιότατος.
2. Τα μεν άδεια ασκιά τα φουσκώνει ο αέρας,τους δε ανόητους ανθρώπους η αλαζονεία.
3. Έλεγε στους συμπολίτες του που έβγαζαν βουλευτές και άλλους αξιωματούχους με κλήρο:” Γιατί δεν βγάζετε με κλήρο και πλοίαρχους, αρχιτέκτονες και άλλους τεχνίτες;
4. Ένας έξυπνος μαθητής επαινείται και είναι παράδειγμα προς μίμηση. Γιατί ο ίδιος εκείνος έξυπνος μαθητής, όταν γίνει έξυπνος ενήλικος, θεωρείται βλάσφημος και επικίνδυνος επαναστάτης;
5.Εκείνος που θέλει να ταρακουνήσει τον κόσμο ας ταρακουνήσει τον εαυτό του.
6. Δεν είμαι αθηναίος, ούτε Έλληνας πολίτης, αλλά πολίτης του κόσμου.
7. Ο καλύτερος γάμος: όταν η γυναίκα είναι τυφλή και ο άνδρας κουφός.
8. Η Νομική είναι η ανώτερη επιστήμη: Ένας πολιτικός ανατροπέας, αν αποτύχει, κρίνεται ένοχος εσχάτης προδοσίας. Ο ίδιος όμως, αν επιτύχει, κρίνεται ήρωας των ηρώων. Αυτό θα πει ανωτερότητα!
9. Θα προτιμήσω να πεθάνω, παρά να ζω χωρίς ελευθερία.
10. Όπως όσοι βαδίζουν στον ήλιο, παρακολουθούνται από τη σκιά τους,έτσι κι όσοι έχουν μεγάλη δόξα, παρακολουθούνται από το φθόνο.
11. Στην αληθινή φίλια δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ του να δώσεις και να πάρεις.
12.Σοφία είναι να νικήσουμε τον εαυτό μας. Ενώ άγνοια είναι να νικηθούμε απο αυτόν.
13. Ούτε τη φωτιά μπορείς να σβήσεις με το ρούχο σου, ούτε τις αισχρές πράξεις με το πέρασμα του καιρού.
14. Η ομορφιά είναι μια βασίλισσα που κυριαρχεί όχι και πολύ καιρό
15. Και στη ζωή προξενεί πολύ μεγάλο κακό το ότι ενώ οι περισσότεροι είναι ανόητοι, νομίζουν ότι είναι μυαλωμένοι.
