Το λίκνο της καταβολής του δυτικού πολιτισμού, η Αρχαία Ελλάδα, παρά την πλούσια ιστορία της, περιλαμβάνει και μυστήρια, τα οποία παραμένουν ανεξήγητα.
Η Αρχαία Ελλάδα θεωρείται η γενέτειρα του δυτικού πολιτισμού και φημίζεται για την ίδρυση πολλών πρωτοποριακών θεσμών, ενώ η Αθήνα θεωρείται η γενέτειρα της δημοκρατίας. Ωστόσο, η χρονική απόσταση από εκείνη την εποχή μέχρι τον σύγχρονο κόσμο σημαίνει ότι πολλά παραμένουν άγνωστα. Παρακάτω παρουσιάζονται δέκα αιωνόβια μυστήρια της αρχαίας Ελλάδας.
Αρχαία Ελλάδα: 6 ιστορικά πρόσωπα που αμφισβητείται η ύπαρξή τους
1. Η καταστροφή του αγάλματος του Διός
Μετά την κατάργηση των Ολυμπιακών Αγώνων το 393 μ.Χ., ο ναός του Δία στην Ολυμπία, όπου βρισκόταν και το άγαλμα υπέστη παρακμή. Το 426 μ.Χ., ο ναός πυρπολήθηκε, και το άγαλμα καταστράφηκε ή λεηλατήθηκε. Είναι άγνωστες οι ακριβείς συνθήκες της καταστροφής του.
Σύμφωνα με άλλη έκδοση, το 390 μ.Χ., ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος το μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη, όπου τοποθετήθηκε στο Παλάτιον του Λαύσου. Εκεί, μαζί με άλλα σημαντικά έργα τέχνης, καταστράφηκε από μεγάλη πυρκαγιά το 475 μ.Χ., αφού είχε μείνει εκεί για περίπου 60 έτη. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το Ιερό της Ολυμπίας κατέρρευσε από αμέλεια, ενώ το μεγαλύτερο έργο της κλασικής γλυπτικής, το άγαλμα του Δία, χάθηκε στην Κωνσταντινούπολη.
2. Το έργο του Πυθαγόρα
Το Πυθαγόρειο Θεώρημα, ένα από τα πιο διάσημα μαθηματικά θεωρήματα, συνδέεται με τη ζωή του Πυθαγόρα, ενός ανθρώπου στενά συνδεδεμένου με αυτό, αν και η ζωή και το έργο του παραμένουν σε μεγάλο βαθμό άγνωστα και ασαφή.
Ο θάνατος του Πυθαγόρα είναι αντικείμενο διαφόρων εκδοχών. Κατά μίαν, σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια επιδρομής στον Κρότωνα από δημοκρατικούς του Κόλωνα. Κατά μίαν άλλη, πέθανε εξόριστος στο Μεταπόντιο σε ηλικία περίπου 80 ετών. Παρά ταύτα, ορισμένοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι έζησε 96 χρόνια.
Παρά τον μύθο και τον θρύλο που περιβάλλουν την προσωπικότητά του, είναι βέβαιο ότι ο Πυθαγόρας είχε βαθιά επίδραση στην ανάπτυξη των επιστημών και της φιλοσοφίας στην αρχαία Ελλάδα.
3. Ποιος έγραψε τα Ομηρικά έπη;
Η προέλευση και η ταυτότητα του Όμηρου παραμένουν αμυδρές, δημιουργώντας έναν ωκεανό μυστηρίου γύρω από τον αρχαίο ποιητή. Ορισμένοι θεωρούν τον Όμηρο ως ιστορικό πρόσωπο, έναν τυφλό ποιητή από την Ιωνία, ενώ άλλοι αμφισβητούν ακόμη και την ύπαρξή του ως ατομικής προσωπικότητας.
Η θεωρία για τη συλλογικότητα της ομηρικής αφήγησης εκφράζει την άποψη ότι οι ομηρικές επικές ποιήσεις δεν προήλθαν από ένα μεμονωμένο δημιουργό αλλά από μια παράδοση προφορικής αφήγησης που μεταδίδονταν γενιές με γενιές. Σύμφωνα με αυτήν την προσέγγιση, πολλοί διάφοροι ραψῳδοί συνέβαλαν στη δημιουργία, διατήρηση και διαμόρφωση των επικών ποιημάτων.
Το θέμα αυτό παραμένει αμφιλεγόμενο, και παρά τις πολλές θεωρίες, δεν υπάρχει σαφής απάντηση σχετικά με την ατομικότητα ή συλλογικότητα του Όμηρου και της ομηρικής παράδοσης.
4. Η Τριλογία του Πλάτωνα
Ο μύθος της Ατλαντίδας έχει τις ρίζες του στα έργα του Πλάτωνα, συγκεκριμένα στους διαλόγους “Τίμαιος” και “Κριτίας”. Στα έργα αυτά, η Ατλαντίδα περιγράφεται ως ένας πολιτισμός που ανατρέπει την αντίληψη της ηθικής και της πολιτείας σε σχέση με την Αθήνα. Ο πολιτισμός αυτός, τελικά, καταρρέει και βυθίζεται κάτω από τα κύματα του Ατλαντικού.
Η αναφορά στην Ατλαντίδα παραμένει μυστήριο, καθώς τα έργα αυτά που αναμενόταν να αποτελέσουν μια τριλογία, τελικά εγκαταλείφθηκαν. Ο Πλάτωνας δεν ολοκλήρωσε τον διάλογο “Κριτίας”, που ήταν ο δεύτερος στη σειρά, και δεν έχει βρεθεί κανένα αρχείο που να δείχνει ότι είχε ξεκινήσει ένα τρίτο έργο με τίτλο “Ερμωκράτης”. Ο λόγος για τον οποίο ο Πλάτωνας δεν ολοκλήρωσε αυτήν την τριλογία παραμένει άγνωστος, προσφέροντας έτσι χώρο για ποικίλες εικασίες και μυστηριακές θεωρίες.
5. Ο λαβύρινθος του Μινώταυρου
Ο μύθος του Μινώταυρου αποτελεί έναν από τους πιο γνωστούς ελληνικούς μύθους. Ο Μινώταυρος, ένα τρομακτικό πλάσμα με σώμα μισού ανθρώπου και μισού ταύρου, κρατούνταν φυλακισμένος σε ένα λαβύρινθο από τον βασιλιά Μίνωα. Παρά το γεγονός ότι το παλάτι στην αρχαία πόλη της Κνωσού θεωρείται συχνά ως η πιθανότερη τοποθεσία του λαβυρίνθου, οι ανασκαφές δεν έχουν ακόμη αποκαλύψει στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτήν τη θεωρία.
Πρόσφατες έρευνες σε ένα λατομείο κοντά στην πόλη της Γόρτυνας, σε απόσταση 32 χιλιομέτρων από την Κνωσό, έχουν προταθεί ως μια νέα, εναλλακτική τοποθεσία. Παρόλα αυτά, η ακριβής τοποθεσία του λαβυρίνθου παραμένει ένα μυστήριο, και η αντιπαράθεση συνεχίζεται.
6. Η χαμένη Θεωρία της Κωμωδίας του Αριστοτέλη
Το Περί Ποιητικής του Αριστοτέλη αποτελεί ένα σημαντικό έργο στην ιστορία της λογοτεχνίας, αναλύοντας την τέχνη της γραφής Είναι όμως γνωστό ότι ένα μέρος του έργου αυτού παραμένει αδιευκρίνιστο. Υπάρχουν ενδείξεις για την ύπαρξη ενός δεύτερου βιβλίου που επικεντρώνεται στη θεωρία της κωμωδίας, συνοδεύοντας τη θεωρία της τραγωδίας που συζητήθηκε στο πρώτο βιβλίο της Ποιητικής.
Παρόλο που υπάρχει αναφορά σε μια λίστα των έργων του Αριστοτέλη που περιλαμβάνει το δεύτερο βιβλίο, υπάρχουν ελάχιστα άλλα στοιχεία που επιβεβαιώνουν την ύπαρξή του. Η αμφισβήτηση σχετικά με το αν το έργο πράγματι υπάρχει ή όχι έχει δημιουργήσει συζητήσεις, με ορισμένους να πιστεύουν στην πιθανότητα χαμένου κειμένου. Αυτή η υπόθεση έχει ενσωματωθεί ακόμη και στη λογοτεχνία, όπως φαίνεται στο μυθιστόρημα του Umberto Eco “Το όνομα του Ρόδου”.
7. Η Τέχνη και Αρχιτεκτονική του Παρθενώνα
Ο Παρθενώνας, το εμβληματικότερο μνημείο της αρχαίας Ελλάδας, συνεχίζει να προκαλεί μυστήριο και θεωρίες σχετικά με την αρχιτεκτονική, τον σκοπό και τη σημασία του. Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται επίσης στην τοιχογραφία που διακοσμούσαν το εσωτερικό του, ανοίγοντας τον δρόμο για ποικίλες ερμηνείες.
Μια από τις θεωρίες είναι ότι οι τοιχογραφίες μπορεί να αντιπροσωπεύουν τους ανθρώπους που συνέβαλαν στην κατασκευή του ναού. Αυτή η ιδέα ενισχύεται από την πιθανή παράδοση της αποτύπωσης των πρόσωπων που συμμετείχαν σε σημαντικά έργα, ως ένδειξη εκτίμησης και τιμής.
Επιπλέον, ο Παρθενώνας περιλαμβάνει δύο εσωτερικούς θαλάμους, με τους να ερευνητές διαφωνούν σχετικά με τη χρήση αυτών Μερικοί πιστεύουν ότι μπορεί να χρησίμευαν για θρησκευτικούς λόγους.
8. Οι δημιουργοί της «Αθηναίων Πολιτείας»
Το έργο με τον τίτλο «Αθηναίων Πολιτεία» συνδέεται με δύο διαφορετικά κείμενα της αρχαίας Ελλάδας, που αρχικά αποδίδονταν στους Ξενοφώντα και Αριστοτέλη. Ωστόσο, η συγγραφική αυτοτέλεια και η ακριβής ταυτότητα των συγγραφέων παραμένουν αμφισβητούμενες.
Αρχικά, το παλαιότερο έργο πιστώνεται στον Ξενοφώντα, αλλά υπάρχουν αμφιβολίες για την αυθεντία του, εν μέρει λόγω της πιθανής ημερομηνίας σύνθεσής του, που προηγείται των ώριμων χρόνων του Ξενοφώντα. Συνήθως αναφέρεται ως «Ψευδο-Ξενοφών», αλλά η πραγματική ταυτότητα του συγγραφέα παραμένει άγνωστη.
Το δεύτερο έγγραφο, πιο μεταγενέστερο, θεωρείται ότι προέρχεται από τον Αριστοτέλη. Παρόλο που αρχικά προσαρμόστηκε στο όνομά του, υπάρχουν αντιρρήσεις λόγω της διαφορετικής φύσης του ύφους του σε σχέση με άλλα έργα του Αριστοτέλη.
9. Τα μυστικά των Μυστηρίων της Ελευσίνας
Τα Ελευσίνια Μυστήρια ήταν ένα συναρπαστικό κεφάλαιο στην αρχαία Ελληνική θρησκευτική πρακτική. Η λέξη “μυστήρια” έχει τις ρίζες της σε αυτήν την αρχαία θεσμοθεσία, δίνοντας μας την έννοια του αγαπητού και μυστηριώδους σήμερα. Παρόλο που πολλές λεπτομέρειες των τελετουργιών παραμένουν άγνωστες, οι Έλληνες αρχαίοι επικεντρώνονταν σε αυτά τα μυστήρια ως μέσο επικοινωνίας με τον κόσμο των θεών.
Η στοά των Μυστηρίων βασίστηκε στον ιερό βωμό της Δήμητρας στην Ελευσίνα, όπου πραγματοποιούνταν οι τελετές. Οι μύστες, όσοι συμμετείχαν στα μυστήρια, περνούσαν από διάφορα στάδια καθαρσμού και ενημέρωσης. Η κορύφωση των τελετουργιών συνέβαινε με την αποκάλυψη του ιερού αντικειμένου, που πιστευόταν ότι ήταν ένα αγαλματάκι του παιδιού της Δήμητρας, του Ιάκχου.
Η πυκνή πέπλωση του μυστηρίου περιβάλλει ακόμη και σήμερα τα Ελευσίνια Μυστήρια.
10. Η ζωή του Θέσπιδος
Ο Θέσπις αποτελεί μια σημαντική μυθική φιγούρα στον κόσμο του θεάτρου, αν και η ιστορική πραγματικότητα του παραμένει αμφίβολη και αμυδρή. Σύμφωνα με τον αρχαίο ελληνικό μύθο, ο Θέσπις ήταν ένας Αθηναίος ηθοποιός του 6ου αιώνα π.Χ. που συνετέλεσε στην ανάπτυξη της έννοιας της υποκριτικής στο θέατρο.
Το όνομα “Θέσπις” συνδέεται με τη λέξη “θεάομαι” που σημαίνει “να βλέπω” ή “να παρατηρώ”, ενδεχομένως ως ένα σύμβολο της ικανότητάς του να ελκύει την προσοχή του κοινού. Ωστόσο, η αλήθεια γύρω από τη ζωή, την ταυτότητα και τις επιδόσεις του Θέσπι είναι πολύ περίπλοκη.
Δεν υπάρχει αξιόπιστη ιστορική τεκμηρίωση για την ύπαρξη ή τις πρακτικές του Θέσπι, και η πληροφορία που έχουμε προέρχεται κυρίως από αρχαία κείμενα και μύθους. Παρ’ όλα αυτά, ο Θέσπις παραμένει ένα σημαντικό στοιχείο στην ιστορία του θεάτρου, χάρη στον μύθο που διαμορφώθηκε γύρω από το όνομά του και τη συνεισφορά του στην ανάπτυξη της θεατρικής τέχνης.
Οι 7 γυναίκες φιλόσοφοι στην Αρχαία Ελλάδα που οφείλουμε να γνωρίζουμε
