Ο Ιωάννης Καποδίστριας θυσίασε τη ζωή του για την απελευθέρωση της Ελλάδος και οι Έλληνες τον θυσίασαν για να πέσουν στα χέρια ενός ξένου Μονάρχη
Οι ηθικές αρχές του Ιωάννη Καποδίστρια ήταν απαράμιλλες. Όχι μόνο προσέφερε την προσωπική του περιουσία για να στηρίξει το νεογέννητο ελληνικό κράτος, αλλά αρνήθηκε και το μισθό του Κυβερνήτη κάνοντας την εξής δήλωση:
«Εφ’ όσον τα ιδιαίτερα εισοδήματά μου αρκούν διά να ζήσω, αρνούμαι να εγγίσω μέχρι και του οβολού τα δημόσια χρήματα, ενώ ευρισκόμεθα εις το μέσον ερειπίων και ανθρώπων βυθισμένων εις εσχάτην πενίαν.»
Ο Ιωάννης Καποδίστριας συνέβαλε στην Ελλάδα με τρόπο που λίγοι άλλοι έχουν κάνει, ακόμη και σε περιόδους συγκρούσεων. Με ήθος, φοβερές ικανότητες και πειθαρχία.
Το μοιραίο πρωινό της 27ης Σεπτεμβρίου 1831, ο Ιωάννης Καποδίστριας δολοφονήθηκε με τραγικό τρόπο έξω από την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα, όπου κατευθυνόταν για να προσκυνήσει. Έπεσε θύμα της προδοτικής πράξης του Κωνσταντίνου και του Γεωργίου Μαυρομιχάλη. Μοναδικός του σύντροφος εκείνη την ώρα ήταν ο μονόχειρας σωματοφύλακάς του, ο Κοκκώνης. Ο Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης αντιμετώπισε άμεση τιμωρία από το εξαγριωμένο πλήθος και ουσιαστικά λιντσαρίστηκε επί τόπου.
Ο Γεώργιος Μαυρομιχάλης αναζήτησε καταφύγιο στη γαλλική πρεσβεία φοβούμενος για τη ζωή του. Λόγω της αυξανόμενης πίεσης από το συγκεντρωμένο πλήθος, το οποίο απειλούσε να πυρπολήσει την πρεσβεία, ο αντιπρόεδρος Βαρόνος Ρουέν τον παρέδωσε στις αρχές. Ο Γεώργιος Μαυρομιχάλης καταδικάστηκε στη συνέχεια σε θάνατο από στρατοδικείο και εκτελέστηκε με εκτελεστικό απόσπασμα το πρωί της 10ης Οκτωβρίου 1831.
Η Ελβετία έχει ανακηρύξει τον Ιωάννη Καποδίστρια ως εθνικό ήρωα για την συμβολή του στην γέννηση ενός κράτους-έθνους, αυτού της Ελβετίας. Ο Καποδίστριας διαδραμάτισε ζωτικό ρόλο στην εγκαθίδρυση μιας ενιαίας και ανεξάρτητης Ελβετίας με την καινοτόμο δομή του. Συνέβαλε καθοριστικά στη δημιουργία 19 αυτοδιοικούμενων οντοτήτων, γνωστών ως καντόνια. Επιπλέον, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του ελβετικού συντάγματος και στη δέσμευση του έθνους για ουδετερότητα.
10 αποφθέγματα του Ιωάννη Καποδίστρια
1.Οι «επιτροπές» και η «προσωρινότης» κατέστρεψαν την Ελλάδα.
2.Απηλλάγην της ρωσικής υπηρεσίας και εδήλωσα εις τον Τσάρον, ότι ουδέποτε θα στήσω εις την Ελλάδα την ρωσικήν σημαίαν.
3.Ελπίζω ότι όσοι εξ υμών συμμετάσχουν εις την κυβέρνησιν θέλουν γνωρίσει μεθ’ εμού ότι εις τας παρούσας περιπτώσεις, όσοι ευρίσκονται εις δημόσια υπουργήματα δεν είναι δυνατόν να λαμβάνουν μισθούς αναλόγως με τον βαθμό του υψηλού υπουργήματος των και με τας εκδουλεύσεις των, αλλά ότι οι μισθοί ούτοι πρέπει να αναλογούν ακριβώς με τα χρηματικά μέσα τα οποία έχει η κυβέρνησις εις την εξουσίαν της. Εφ’ όσον τα ιδιαίτερα εισοδήματά μου αρκούν δια να ζήσω, αρνούμαι να εγγίσω μέχρι και του οβολού τα δημόσια χρήματα ενώ ευρισκόμεθα εις το μέσον ερειπίων και ανθρώπων βυθισμένωνεις εχάτην πενίαν.”
4.Δεν είναι δυνατόν, αδελφοί, να ορκισθώ τον όρκον του συντάγματος, διότι δεν εμπορώ να σας υποσχεθώ να φυλάξω ό,τι δεν έχετε και ό,τι δεν με παραδίδετε. Αλλά σας υπόσχομαι να προσπαθήσω διά την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος, όσον δύναμαι.
5.Απέκαμα! Αλλ’ όμως θα παραμείνω στη χαλάστρα, μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής μου και ας κινδυνεύσω να χαθώ…
6.Είμαι αποφασισμένος να άρω τον ουρανόθεν επικαταβαίνοντά μου σταυρόν.
7.Εφ´ όσον τα ιδιαίτερα εισοδήματά μου αρκούν διά να ζήσω, αρνούμαι να εγγίσω μέχρι και του οβολού τα δημόσια χρήματα, ενώ ευρισκόμεθα εις το μέσον ερειπίων και ανθρώπων βυθισμένων εις εσχάτην πενίαν.
8.Η νίκη θα είναι δική μας, αν βασιλεύση εις την ακαρδίαν μας μόνο το αίσθημα το ελληνικό. Ο φιλήκοος των ξένων είναι προδότης.
9.Ως ψάρι εις το δίχτυ σπαράζει εις πολλούς κινδύνους ακόμη η ελληνική ελευθερία. Μου εδώσατε τους χαλινούς του κράτους. Τίνος κράτους; Μετρούμε εις τα δάκτυλα την επικράτειάν μας.
10.Εάν ο Θεός μεθ’ ημών ουδείς καθ’ ημών.
