Η ρωσική λογοτεχνία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς, έχοντας χαρίσει στο αναγνωστικό κοινό αριστουργήματα που αγγίζουν την ψυχή και τον νου.
17 αποφθέγματα – Λέων Τολστόι: Ο συγγραφέας που προσπάθησε να βρει γιατί υποφέρουν οι άνθρωποι
Από τα αθάνατα έργα του Ντοστογιέφσκι και του Τολστόι μέχρι τις ποιητικές δημιουργίες του Πούσκιν, η ρωσική λογοτεχνία προσφέρει μια αστείρευτη πηγή έμπνευσης, προβληματισμού και συγκινήσεων. Πάμε να δούμε δέκα προτάσεις από βιβλία της ρωσικής λογοτεχνίας:
1. Ευγένιος Ονέγκιν (1833) – Αλεξάντρ Σεργκέγεβιτς Πούσκιν
Το έργο”Ευγένιος Ονέγκιν” (1833) του Αλέξανδρου Πούσκιν, ένα λιγότερο γνωστό αριστούργημα της ρωσικής λογοτεχνίας, συνδυάζει μια συναρπαστική ιστορία αγάπης με μια εγκυκλοπαιδική καταγραφή της ρωσικής ζωής στις αρχές του 19ου αιώνα και μια από τις πιο ευφυείς κοινωνικές σάτιρες που έχουν γραφτεί ποτέ. Και όλα αυτά σε στίχο!
Παίζοντας με την ειρωνεία και το πάθος, σοβαρότητα και χιούμορ, αυτό το μυθιστόρημα σε στίχους αποτελεί σημείο αναφοράς για τα πανεπιστημιακά μαθήματα σύγχρονης ρωσικής λογοτεχνίας. Ο Πούσκιν έθεσε τα θεμέλια για τα περισσότερα θέματα, χαρακτήρες και λογοτεχνικές τεχνικές που θα χρησιμοποιούσαν οι μελλοντικοί Ρώσοι συγγραφείς. Δεν αποτελεί έκπληξη το ότι ο Πούσκιν αποκαλείται συχνά ο πατέρας της σύγχρονης ρωσικής λογοτεχνίας και ο “Ευγένιος Ονέγκιν” θεωρείται το πιο αντιπροσωπευτικό του έργο.
2. Ένας ήρωας του καιρού μας (1840) – Μιχαήλ Λέρμοντοφ
Το μυθιστόρημα του Μιχαήλ Λερμόντοφ, συχνά θεωρείται το “πρώτο ψυχολογικό μυθιστόρημα” της Ρωσίας. Αφηγείται την ιστορία του Πετσόριν, ενός νεαρού, χαρισματικού και ασταθή άντρα με τάσεις αντάρτη, που εδώ και πάνω από ενάμιση αιώνα γοητεύει και ταυτόχρονα αναστατώνει τους αναγνώστες. Το μυθιστόρημα αποτελείται από πέντε αλληλένδετες ιστορίες που εξετάζουν την πολύπλευρη ψυχή του Πετσόριν από διάφορες οπτικές γωνίες. Αποτέλεσμα, ένα αξέχαστο πορτρέτο του πρώτου αντιήρωα της ρωσικής λογοτεχνίας, ο οποίος αφήνει πίσω του καταστροφή, ενώ ταυτόχρονα γοητεύει και μαγνητίζει τόσο τους ήρωες του βιβλίου όσο και τους αναγνώστες.
3. Πατέρες και γιοι (1862) – Ιβάν Τουργκένιεφ
Το μυθιστόρημα “Πατέρες και γιοι” (1862) του Ιβάν Τουργκένιεφ, με λυρισμό και βαθιά αίσθηση, αποτυπώνει με λεπτότητα τις κοινωνικές και οικογενειακές συγκρούσεις που ξέσπασαν στις αρχές της δεκαετίας του 1860, μια εποχή έντονων κοινωνικών αναταραχών στη Ρωσία. Το βιβλίο προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων στον Τύπο της εποχής, χάρη στην ισχυρή απεικόνιση του Μπαζάροφ, ενός αποφασιστικού και παθιασμένου νεαρού μηδενιστή, ο οποίος παραμένει εξίσου αναγνωρίσιμος και επίκαιρος σήμερα όσο και στην εποχή του Τουργκένιεφ.
4. Πόλεμος και Ειρήνη (1869) – Λέων Τολστόι
Το “Πόλεμος και Ειρήνη” (1869) του Λέοντα Τολστόι, συχνά χαρακτηρίζεται από τους κριτικούς ως το σπουδαιότερο μυθιστόρημα που γράφτηκε ποτέ. Αυτό το έπος αφηγείται τις ιστορίες πέντε αριστοκρατικών οικογενειών που βιώνουν από κοντά τους πολέμους της Ρωσίας με τον Ναπολέοντα στις αρχές του 19ου αιώνα.
Το “Πόλεμος και Ειρήνη” δεν είναι απλώς ένα μυθιστόρημα. Είναι ταυτόχρονα μια ιστορία αγάπης, μια οικογενειακή saga και ένα μυθιστόρημα πολέμου. Στην καρδιά του, όμως, είναι ένα βιβλίο για ανθρώπους που προσπαθούν να βρουν τις σταθερές τους σε έναν διαλυμένο κόσμο. Είναι για ανθρώπους που αγωνίζονται να δημιουργήσουν μια ουσιαστική ζωή μέσα σε μια χώρα διαλυμένη από τον πόλεμο, τις κοινωνικές αλλαγές και την πνευματική σύγχυση.
Το έπος του Τολστόι λειτουργεί ταυτόχρονα ως ένας επίκαιρος ηθικός οδηγός και ένας ύμνος στη βαθιά χαρά της ζωής. Αυτό το κλασικό έργο της ρωσικής λογοτεχνίας παραμένει επίκαιρο και αναγκαίο για τους αναγνώστες της εποχής μας.
5. Οι Αδερφοί Καραμαζόφ (1880) – Φιόντορ Ντοστογιέφσκι
“Οι Αδερφοί Καραμαζόφ” (1880) του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι είναι ένα μυθιστόρημα γεμάτο ένταση, τόσο σε συναισθηματικό όσο και σε φιλοσοφικό επίπεδο. Εξερευνά τα θέματα της πίστης, του κακού και του νοήματος της ζωής με βάθος άγνωστο μέχρι τότε στη ρωσική λογοτεχνία.
Η ιστορία περιστρέφεται γύρω από τους διαφορετικούς τρόπους που βλέπουν τον κόσμο οι τρεις αδερφοί Καραμαζόφ: ο μοναχικός Αλιόσα, ο αισθησιακός Ντμίτρι και ο διανοούμενος Ιβάν. Παράλληλα, αναπτύσσει τον χαρακτήρα του πατέρα τους, ενός ανθρώπου με ακόλαστες τάσεις, η δολοφονία του οποίου και η σχετική έρευνα αποτελούν τον πυρήνα του συναρπαστικού τρίτου και τελευταίου μέρους του μυθιστορήματος.
6. Δόκτωρ Ζιβάγκο (1959) – Μπόρις Παστερνάκ
Εμπνευσμένο από το “Πόλεμος και Ειρήνη”, το ιστορικό μυθιστόρημα του Μπόρις Παστερνάκ, “Δόκτωρ Ζιβάγκο” (1959), αφηγείται την ιστορία του Γιούρι Ζιβάγκο, ενός γιατρού και ποιητή που αγωνίζεται να βρει τη θέση του, το επαγγελματικό του όραμα και τη φωνή του ως καλλιτέχνης μέσα στον κυκεώνα της Ρωσικής Επανάστασης. Ένα αριστούργημα με εκφραστικό πεζογράφημα, που αντανακλά την ομορφιά της ρωσικής υπαίθρου και ταξιδεύει τους αναγνώστες σε ένα μονοπάτι αγάπης, πόνου και λύτρωσης μέσα από τα πιο σκληρά χρόνια του 20ου αιώνα.
7. Ο ήρεμος Ντον (1959) – Μιχαήλ Σόλοχοφ
Το επικό ιστορικό μυθιστόρημα του Μιχαήλ Σόλοχοφ, “Ο ήρεμος Ντον” (1959), αφηγείται την ιστορία μιας τυπικής οικογένειας Κοζάκων κατά τη διάρκεια μιας ταραχώδους δεκαετίας, από τις αρχές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι τον αιματηρό εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε τη Ρωσική Επανάσταση του 1917.
Η ιστορία ζωντανεύει μέσα από τους καλοδουλεμένους και οικείους χαρακτήρες του Σόλοχοφ, οι οποίοι δεν πρέπει να αντιμετωπίσουν μόνο μια κοινωνία υπό πολιορκία, αλλά και άσχημα εξελιγμένα ειδύλλια, οικογενειακές έριδες και ένα μυστικό παρελθόν που στοιχειώνει ακόμα το παρόν.
8. Ζωή και Πεπρωμένο (1960) – Βασίλι Γκρόσμαν
Το μυθιστόρημα επιτυγχάνει “Ζωή και Πεπρωμένο” καταφέρνει για τη σοβιετική κοινωνία του μέσου 20ου αιώνα ό,τι κατάφερε ο “Πόλεμος και Ειρήνη” για τη Ρωσία του 19ου αιώνα. Αφηγείται την ιστορία ενός κομβικού γεγονότος, της φρικτής πολιορκίας του Στάλινγκραντ κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, και ταυτόχρονα τις προσωπικές ιστορίες χαρακτήρων από όλα τα κοινωνικά στρώματα, των οποίων οι ζωές ξεριζώθηκαν βίαια από τις δυνάμεις του πολέμου, του τρόμου και του σοβιετικού ολοκληρωτισμού.
9. Μια μέρα του Ιβάν Ντενίσοβιτς (1962) – Αλεξάντερ Σολζενίτσιν
Το συγκλονιστικό αριστούργημα του Αλεξάντρ Σολτιτσίν, “Μια μέρα του Ιβάν Ντενίσοβιτς” (1962), είναι σύντομο, αλλά αφηγείται με ωμό ρεαλισμό μια ιστορία ελπίδας μέσα στην απόγνωση. Περιγράφει μια μόνο ημέρα από τη ζωή ενός απλού κρατούμενου σε σοβιετικό στρατόπεδο εργασίας, από τα εκατομμύρια που υπήρχαν στη Σοβιετική Ένωση. Βασισμένο στις προσωπικές εμπειρίες του Σολτιτσίν ως ενός από εκείνους τους κρατούμενους, το βιβλίο διακρίνεται για την αυθεντικότητά του, την πλούσια λεπτομέρεια και την απουσία συναισθηματισμού, στοιχεία που εντείνουν την ισχυρή συναισθηματική του φόρτιση.
10. Το Πάρτι του Αποχαιρετισμού (2002) – Λιουντμίλα Ουλιτσκάγια
Στο μυθιστόρημα της Λιουντμίλα Ουλιτσκάγια, “Το Πάρτι του Αποχαιρετισμού” (2002), η συγγραφέας, που αποτελεί κορυφαία μορφή της σύγχρονης ρωσικής λογοτεχνίας, πραγματοποιεί το αγγλόφωνο ντεμπούτο της. Με καυστικό χιούμορ και συγκίνηση, περιγράφει τις παράξενες αλλά και συγκινητικές αλληλεπιδράσεις μιας ζωηρής παρέας Ρώσων μεταναστών στη Νέα Υόρκη, οι οποίοι ενώνονται γύρω από τον Αλίκ, έναν αποτυχημένο, αλλά αγαπητό ζωγράφο, στις τελευταίες του στιγμές. Το “Πάρτι του Αποχαιρετισμού” εξερευνά δύο από τα μεγαλύτερα και πιο βασανιστικά ερωτήματα της ρωσικής λογοτεχνίας – “Πώς να ζήσεις;” και “Πώς να πεθάνεις;” – καθώς αυτά διαδραματίζονται σε ένα μικρό, αποπνικτικό διαμέρισμα του Μανχάταν στις αρχές της δεκαετίας του 1990.
Ντοστογιέφσκι: Όλοι κλαίνε και με φιλούν, (αλλιώς τι είδους βλάκες θα ’ταν;)
Πηγή εξωφύλλου
