Ο Φρίντιχ Νίτσε δεν ήρθε για να ψιθυρίσει γλυκόλογα στο αυτί της ανθρωπότητας. Ήρθε για να φωνάξει, να αναστατώσει, να αμφισβητήσει όλα όσα θεωρούμε ιερά και όσια.
Ο Νίτσε ήταν ένας στοχαστής για τους γενναίους, το είδος του φιλόσοφου που δεν προσπαθούσε να παρηγορήσει αλλά να αναφλέξει. Διέλυσε την ιδέα του προκαθορισμένου νοήματος αφήνοντάς μας μ’ ένα βασανιστικό ερώτημα: Μπορείς να αντέξεις το βάρος της δημιουργίας του δικού σου σκοπού;
Η ιδέα είναι τρομακτική, έτσι δεν είναι; Μια ζωή χωρίς καθολικό νόημα, όπου ο θεός είναι ο νεκρός και ο μόνος δρόμος προς τα εμπρός είναι μέσα από μια έρημο αυτοδημιουργίας. Για τον Νίτσε, ο Übermensch δεν ήταν ένας υπερώας, ήταν μια μεταφορά για τη δυνατότητα της ανθρωπότητας να ξεπεράσει τη μετριότητα και να αγκαλιάσει τη ζωή ως πράξη δημιουργίας.
(Διαβάστε το λογοτεχνικό απόσπασμα παρακάτω)
Φρίντριχ Νίτσε – Η Θεωρία του σκοπού της ζωής
Κάθε άνθρωπος με το να κάνει το καλό η το κακό, εξασκεί τη δύναμη του σε άλλους… και δεν ζητά τίποτε περισσότερο. Κάνοντας το κακό, εξασκείς τη δύναμη σου σ’ όλους εκείνους που είσαι αναγκασμένος να τους κάνεις να την νοιώσουν, να την αισθανθούν, γιατί το κακό, ο πόνος δηλαδή, για τον σκοπό αυτό, είναι ένα μέσο περισσότερο αισθητό από την ηδονή.
Ο πόνος πάντοτε ζητά να μάθει την αιτία του, ενώ η ηδονή έχει την τάση να κλείνεται στον εαυτό της και να μην γυρίζει να κοιτάξει προς τα πίσω. Κάνοντας το καλό ή με το να επιθυμούμε το καλό των άλλων, εξασκούμε τη δύναμη μας σε όλους εκείνους που, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, εξαρτώνται κιόλας από μας (δηλ. που έχουν συνηθίσει να μας σκέπτονται σαν αιτία τους).
Προσπαθούμε να αυξήσουμε την δύναμη τους γιατί έτσι μεγαλώνουμε και τη δική μας δύναμη ή θέλουμε να τους αποδείξουμε πόσο κερδισμένοι είναι που βρίσκονται στην εξουσία μας. Έτσι θα τους ικανοποιεί περισσότερο η κατάσταση τους, θα κάνουν εχθρούς, τους εχθρούς της δικής μας δύναμης και θα είναι περισσότερο έτοιμοι να τους πολεμήσουν.
Το γεγονός ότι κάνουμε θυσίες για το καλό ή το κακό ακόμα κι αν παίζουμε κορώνα – γράμματα τη ζωή μας, όπως ο μάρτυρας κάνει θυσία για το πιστεύω του, για την εκκλησία του και τότε πάλι κάνουμε θυσίες για την ανάγκη μας για δύναμη ή για να διατηρήσουμε το συναίσθημα της δύναμης μας. Αν συλλαμβάναμε σε όλη του την έκταση το “κατέχω την αλήθεια”, πόσα και πόσα αγαθά δεν θα αφήναμε στην άκρη για να διατηρήσουμε το συναίσθημα αυτό!
Πόσα και πόσα πράγματα δεν θα ρίχνουμε στο “ποτάμι” για να μπορέσουμε να σταθούμε στην επιφάνεια, να σταθούμε δηλαδή πάνω απ όλους εκείνους που στερούνται την αλήθεια. Βέβαια, είναι πολύ σπάνιο η κακή πράξη, να είναι το ίδιο ευχάριστη με κείνη την πράξη του καλού. Αυτό είναι ένα δείγμα που φανερώνει πως μας λείπει ακόμα δύναμη ή που εκδηλώνει το πείσμα μας γι αυτή τη φτώχεια.
Είναι ο προάγγελος για νέους κινδύνους ή για νέες αβεβαιότητες στο κεφάλαιο της δύναμης που διαθέτουμε. Είναι ο προάγγελος του ορίζοντα μας που τον σκεπάζουν προοπτικές εκδίκησης, τιμωρίας, αποτυχίας, εμπαιγμού.
Μονάχα οι πιο ευέξαπτοι άνθρωποι, οι πιο άπληστοι για το αίσθημα της δύναμης, μπορούν να νοιώσουν κάποια ευχαρίστηση όταν αποτυπώνουν την σφραγίδα της κυριαρχίας τους σ ένα δύστροπο άνθρωπο. Το ίδιο συμβαίνει και με κείνους που βλέπουν μόνο ανία και βάρος στο αντίκρυσμα ενός πλάσματος που έχει πλέον υποδουλωθεί που έγινε, δηλαδή, αντικείμενο καλοσύνης.
Πρέπει να ξέρουμε τι “καρυκεύματα” μας αρέσει να βάζουμε στη ζωή μας;
Πρέπει να ξέρουμε, αν θέλουμε το αργό ή το απότομο μεγάλωμα της δύναμης μας;
Το σίγουρο ή το επικίνδυνο και παράτολμο;
Είναι πλέον ζήτημα γούστου.
Γυρεύουμε το ένα ή το άλλο καρύκευμα, ανάλογα με την κλίση της ιδιοσυγκρασίας μας.
Για τις αγέρωχες φύσεις, η εύκολη λεία είναι κάτι το ευκαταφρόνητο.
Διαβάστε περισσότερα λογοτεχνικά αποσπάσματα παρακάτω:
- Πώς ερωτεύονται οι νέοι σήμερα; «παράξενα παιδιά προτιμούν να καυλώνουν εξ αποστάσεως παρά…»
- Λεό Μπουσκάλια: «Τα πρόσωπα των ανθρώπων που αγαπάτε δε θα είναι ίδια το πρωί…»
- Έρμαν Έσσε: «Δεν είναι δική μου δουλειά να κρίνω τη ζωή ενός άλλου ανθρώπου. Πρέπει να κρίνω…»
- 11 ασυμβίβαστα αποφθέγματα του Κάβάφη: «Ο παντρεμένος ζει σαν …και ο ανύπανδρος ζει σαν …
- Είχε δίκιο ο Φερνάντο Πεσσόα: «Είμαι αυτός που νομίζω; Μα νομίζω πως είμαι τόσο πολλά πράγματα…»
- Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές: «Ένας άντρας καταλαβαίνει πότε αρχίζει να γερνάει: όταν αρχίζει και μοιάζει με …»
- Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς: «Όταν γεράσεις κι ασπρίσεις …Την ομορφιά σου αγάπησαν στ’ αλήθεια ή σαν ψέμα»
- Χένρι Μίλλερ: «Αν οι άνθρωποι σταματήσουν να πιστεύουν ότι κάποια μέρα θα γίνουν θεοί, τότε σίγουρα θα …»
- Μια φορά κι έναν καιρό ο Έσσε μας είπε: «Όταν φοβόμαστε κάποιον είναι γιατί …»
- 5 φορές που ο Ίψεν είχε δίκιο (και είπε όσα φοβόμασταν να παραδεχτούμε)