Ο Χόρχε Μπουκάι μας είπε πως δεν είμαστε υπεύθυνοι για όσα αισθανόμαστε και ήταν μια άκρως απελευθερωτική φράση που μας στοίχειωσε!
O Χορχέ Μπουκάι ήξερε τις δυνατότητες και τις συναισθηματικές παλέτες των ανθρώπων επί της ουσίας με το παραπάνω απόφθεγμα αναπτύσσει το επιχείρημα ότι τα άτομα δεν είναι πλήρως υπεύθυνα για τα συναισθήματά τους έχει βαθιές ρίζες στον περίπλοκο ιστό βιολογικών, ψυχολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων που διαμορφώνουν τα ανθρώπινα συναισθήματα.
Μια βασική πτυχή βρίσκεται στο πεδίο της βιολογίας, όπου οι νευροδιαβιβαστές, οι ορμόνες και οι γενετικές προδιαθέσεις παίζουν καθοριστικό ρόλο στην υπαγόρευση των συναισθηματικών αντιδράσεων. Αυτά τα φυσιολογικά στοιχεία λειτουργούν πέρα από τον συνειδητό έλεγχο, τονίζοντας ότι η γένεση ορισμένων συναισθημάτων διαφεύγει της ατομικής βούλησης.
Ταυτόχρονα, οι περιβαλλοντικές επιρροές ασκούν σημαντική επιρροή στο συναισθηματικό τοπίο. Η οικογενειακή δυναμική, το πολιτισμικό υπόβαθρο και οι κοινωνικοί κανόνες συμβάλλουν σημαντικά στη συναισθηματική ανάπτυξη.
Το 1984, o ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής Χόρχε Μπουκάι έγραψε την πρώτη του αλληλογραφία, απευθυνόμενος στην Κλαούντια – ένα ψευδώνυμο για τη μικρή του κόρη και μια φίλη που ήταν ταυτόχρονα ασθενής και επιστήμονας. Χωρίς να το περιμένει ο Μπουκάι, οι επιστολές αυτές βρέθηκαν στα χέρια των ασθενών του, προκαλώντας ένθερμη ανάγνωση. Μέσα στις επιστολές, ο Μπουκάι εμβαθύνει σε πρώιμους προβληματισμούς για θέματα όπως η αγάπη, το μεγαλείο της ύπαρξης, η αυτογνωσία και τα αινίγματα της ανθρώπινης ψυχολογίας.
Βιβλία – Χόρχε Μπουκάι: Οδηγοί, σύντροφοι και καταλύτες για μεταμορφωτικά ταξίδια της καρδιάς
Χόρχε Μπουκάι, Γράμματα στην Κλαούντια, Αθήνα: Opera
Από ότι φαίνεται, συνεχίζεις να πιστεύεις πως τα «γιατί» χρησιμεύουν σε κάτι!
Εντάξει, στην πραγματικότητα σε κάτι χρησιμεύουν…
Χρησιμεύουν για να δίνω εξηγήσεις…
Για να δικαιολογούμαι…
Για να αποποιούμαι τις ευθύνες μου…
Για να κρύβομαι πίσω από τις λέξεις…
Για να ζητώ να με συγχωρήσουν…
Για να αποφεύγω τα συναισθήματά μου…
Για να καλύπτω το παρόν πίσω από το παρελθόν.
«Πρώτον, οι αναμνήσεις σου θα μπορούσαν να είναι ψευδείς και να έχουν δημιουργηθεί τεχνητά. Σε τελική ανάλυση, το παρελθόν μας είναι μια υπόθεση, μια φαντασία, μια εξήγηση για το πώς τα πράγματα έφτασαν να είναι σήμερα».
Συν τοις άλλοις, οι αναμνήσεις σου ισχύουν εδώ και τώρα, όχι εκεί και τότε.
Η ανάμνηση είναι χρήσιμη, στ’ αλήθεια χρήσιμη μερικές φορές.
Όχι όμως όταν στηρίζω τη ζωή μου πάνω της.
Όχι όταν εξαρτώμαι από αυτήν.
Όχι όταν λέω: «εμένα έτσι μου τα μάθανε…» «Μια ζωή έτσι κάνω…» «Εμείς σπίτι μας πάντα έτσι κάναμε…»
Αυτό που εγώ –κι άλλοι σαν εμένα (θεραπευτές εννοεί) – θέλουμε να κάνουμε είναι να βοηθήσουμε τη συμπεριφορά μας να απελευθερωθεί αληθινά από τους περιορισμούς και να επιστρέψουμε στο άτομο την ελευθερία του και την ικανότητα να αποφασίζει, να δρα, να ζει…
Σε τελική ανάλυση, να επανακτήσει την ικανότητά του να επιλέξει. Να επιλέγει και να αναλαμβάνει την ευθύνη των επιλογών του.
Και μιλάω για επιλογή. Όχι για διαλογή.
Δεν λέω να απορρίπτουμε τις ανεπιθύμητες πιθανότητες και να κρατάμε ότι απομένει. Επιλέγω και αναλαμβάνω την ευθύνη των επιλογών μου.
Προσοχή, όμως, δεν είμαι υπεύθυνος για όσα αισθάνομαι (ναι, είμαι υπεύθυνος για τον χειρισμό των αισθημάτων μου, αλλά όχι, δεν είμαι υπεύθυνος για ότι αισθάνομαι), γιατί αυτό που νιώθω δεν το επιλέγω εγώ, γιατί δεν υπάρχει τίποτα που να μπορώ να κάνω για να νιώσω κάτι διαφορετικό από αυτό που νιώθω.
Όταν ο Κούντερα μας ψιθύρισε για τον έρωτα δεν κλείσαμε τα αυτιά μας !
