Ο θάνατος του Χρήστου Γιανναρά μας βύθισε σε λύπη όμως μας παρηγόρησε όταν θυμηθήκαμε το απόφθεγμά του «Μια υποχρεωτική αθανασία θα ήταν μια εξ ορισμού κόλαση». Ευτυχώς δεν έζησες την κόλαση Δάσκαλε!
Ο Γιανναράς πίστευε πως η πορεία της ζωής δε διαμορφώνεται από αφηρημένα ιδανικά αλλά από τις απτές ανάγκες των ανθρώπων. Η κριτική του για τη σύγχρονη κοινωνία ανέδειξε τους κινδύνους ενός συστήματος, όπου χάνεται η ικανότητα διάκρισης της αρετής από την κακία, οδηγώντας ιστορική παρακμή. Για τον Γιανναρά, η μόνη μορφή αθανασίας που αξίζει να επιδιώκεται είναι αυτή που επιλέγεται ελεύθερα, όπου η αγάπη ενισχύει τη χαρά της ύπαρξης.
Πέθανε ο Χρήστος Γιανναράς: Έσβησε η τελευταία φλόγα της ελληνικής φιλοσοφίας
11 αποφθέγματα του Χρήστου Γιανναρά
- Ο έρωτας είναι το σημαντικότερο πράγμα με το οποίο ερχόμαστε αντιμέτωποι, αλλά και το πιο επικίνδυνο
- H ζωή προχωρεί με βάση τις ανάγκες των ανθρώπων, όχι τις αφηρημένες «αξίες». Στις προηγούμενες δεκαετίες, ανάγκη των Eλλαδιτών ήταν η φιγούρα και η καταναλωτική απληστία. Kαι κάπως έτσι φτάσαμε στη σημερινή καταστροφή: στον πρωτογονισμό της εξουσίας με ανυπαρξία λαϊκής αντίδρασης.
- Eχει καταργηθεί κάθε δυνατότητα να ξεχωρίσει ο ικανός από τον ανίκανο, ο εργατικός από τον φυγόπονο, ο συνεπής από τον μπαγαπόντη, ο αξιοπρεπής από τον πουλημένο, ο ευφυής από τον εξυπνάκια. Mια κοινωνία με καταργημένη τη λειτουργία της κριτικής αποτίμησης, είναι καταδικασμένη να εξαφανιστεί ιστορικά.
- Το αίνιγμα του θανάτου, όπως και το ανεξήγητο του έρωτα, δεν φωτίζονται με τον ατομοκεντρισμό των απαιτήσεων της νόησης, φωτίζονται μόνο από την οδό της “μετοχής”. Και η μετοχική γνώση κερδίζεται μόνο μέσα από το άθλημα της ελευθερίας, δηλαδή της ερωτικής αυτοπαραίτησης και αυτοπροσφοράς. Μια υποχρεωτική αθανασία θα ήταν μια εξ ορισμού κόλαση. Η μόνη αιώνια μη-κόλαση που μπορεί να συλλάβει ο ανθρώπινος νους είναι: να υπάρχεις, επειδή ελεύθερα θέλεις να υπάρχεις, με πληρέστερη χαρά της ύπαρξης τον έρωτα. Είναι το εκκλησιαστικό ευ-αγγέλιο.
- Το νόημα της ζωής δεν μπορεί, ευτυχώς, να εντοπιστεί σε μια συνταγή, σε ένα δέον. Μπορούμε ποτέ να ζήσουμε τον έρωτα ακολουθώντας συνταγές, συμβουλές ή παραινέσεις; Το νόημα της ζωής, όπως ακριβώς και ο έρωτας, χαρίζεται σαν αντίδοτο στην άσκηση για την πραγμάτωση της ελευθερίας από το «εγώ».
- Είμαστε σκλάβοι των “εφφέ”, των συναισθημάτων, των ηχηρών πρωτοσέλιδων, της προπαγάνδας των τηλεοπτικών “ειδήσεων”».
- Η προσωπική μου γνώμη είναι ότι οι σημερινοί Ελληνώνυμοι πάσχουμε μόνο ή κυρίως από ξιπασιά, ακριβώς όπως όλοι οι τριτοκοσμικοί απελεύθεροι, που τους γυαλίζουν οι χάντρες και τα καθρεφτάκια. Την πρόταση πολιτισμού που κόμισε και κομίζει ο Ελληνισμός στην ανθρωπότητα ούτε την καταλαβαίνουμε ούτε μας ενδιαφέρει –μας ενδιαφέρει μόνο το πρόστυχο κιτς που παράγει το Ελλαδέξ.
- Σὲ κάθε ἔρωτα ξαναζεῖ ἡ ἐμπειρία τῆς γεύσης τοῦ παραδείσου καὶ τῆς ἀπώλειας τοῦ παραδείσου. Σπουδάζουμε τὸν ἔρωτα μόνον ἐξόριστοι ἀπὸ τὴν πληρότητα τῆς ζωῆς ποὺ αὐτὸς χαρίζει.
- Στὴν ἐμπειρία τοῦ ἔρωτα εἴμαστε ὅλοι πρωτόπλαστοι.
- Γνωρίζουμε τον έρωτα μόνο στην απόσταση της αποτυχίας. Πριν την αποτυχία δεν υπάρχει γνώση· η γνώση έρχεται πάντα μετά τη βρώση του καρπού. Σε κάθε έρωτα ξαναζεί η εμπειρία της γεύσης του παραδείσου και της απώλειας του παραδείσου. Σπουδάζουμε τον έρωτα μόνον εξόριστοι από την πληρότητα της ζωής που αυτός χαρίζει.
- Εύχομαι να ανακαλύψουν τα σημερινά παιδιά ότι Έλληνας δε γεννιέσαι, γίνεσαι…
Χρήστος Γιανναράς: «Δεν φταίνε οι άνθρωποι που δεν μπορούν να ερωτευθούν…»
