Η ελληνική γλώσσα έχει πολλές οικογένειες και μια από τις πιο εντυπωσιακές και με βαρύ ιστορικό φορτίο είναι τα «ελληνικά» της Κάτω Ιταλίας.
Το «Kalinitta» είναι ένα τραγούδι στα Gracanica, στη διάλεκτο Γκρίκο (Grico) που μιλούν οι ελληνόφωνοι της Νότιας Ιταλίας. Αυτό το δυνατό τραγούδι αποτίνει φόρο τιμής στη διαχρονική κληρονομιά της ελληνικής γλώσσας μέσα στους αιώνες.
Η ελληνική παρουσία στην Ιταλία χρονολογείται από τον 8ο και 7ο αιώνα π.Χ. όταν οι Έλληνες από όλη την ηπειρωτική χώρα και τη Μικρά Ασία ξεκίνησαν ταξίδια προς το άγνωστο, οδηγώντας στο ελληνικό αποικισμό της αρχαιότητας.
Τα 100 καλύτερά βιβλία της ελληνικής λογοτεχνίας – Ένα λογοτεχνικό ταξίδι δύο αιώνων
Πολλές περιοχές κατά μήκος της ανατολικής ακτής της ιταλικής χερσονήσου και μεγάλο μέρος του νότιου άκρου της, συμπεριλαμβανομένης της Σικελίας, κατοικήθηκαν σταδιακά από Έλληνες, οι οποίοι ίδρυσαν πόλεις και καλλιέργησαν τεράστιες εκτάσεις της σημερινής Ιταλίας. Από την αρχαιότητα με την πτώση της βυζαντινής κυριαρχίας στη Νότια Ιταλία τον 11ο αιώνα, το νότιο τμήμα της χερσονήσου παρέμεινε κυρίως ελληνικό σε πολιτισμό αλλά και στην γλώσσα.
Οι Ρωμαίοι αναγνώρισαν την περιοχή ως «Magna Graecia» (η Μεγάλη Ελλάδα), αντανακλώντας τη βαθιά ελληνική επιρροή στη δική τους γη. Με την παρακμή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας τον 11ο αιώνα, και ιδιαίτερα μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1453, πολλοί Έλληνες αναζήτησαν καταφύγιο στην Ιταλία. Αυτοί οι πρόσφυγες, συχνά πλούσιοι και μορφωμένοι μαζί με ορισμένες οικογένειες της εργατικής τάξης, μετεγκαστάθηκαν στη βόρεια και νότια Ιταλία.
Η Βενετία, ειδικότερα, έγινε ένα ελληνικό πολιτιστικό κέντρο. όπου λόγιοι, αρχιτέκτονες, πολιτικοί, πολιτευτές, καλλιτέχνες και φιλόσοφοι συνέβαλαν σημαντικά στην αναβίωση των αρχαίων ελληνικών και ρωμαίικών πνευματικών παραδόσεων, πυροδοτώντας την Αναγέννηση. Παρά τους αιώνες των πολιτικών και θρησκευτικών αναταραχών, η Νότια Ιταλία κατάφερε να διατηρήσει τον ξεχωριστό ελληνικό χαρακτήρα της.
Οι Γκρίκο, αν και λίγοι σε αριθμό σήμερα, διατήρησαν τα έθιμα, τις παραδόσεις και τη μοναδική τους διάλεκτο χωρίς την υποστήριξη του συγχρόνου ελληνικού κράτους. Αν και ο ακριβής τους αριθμός είναι ασαφής, οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι δεν υπάρχουν περισσότερα από 50.000 άτομα σ΄αυτή την εθνική και πολιτιστική ομάδα. Το ιταλικό κράτος αναγνωρίζει τους Γρίκο όχι μόνο ως γλωσσική μειονότητα αλλά και ως εθνική ελληνική μειονότητα, τιμώντας την μοναδική τους κληρονομιά.
Οι στίχοι
Τι εν γκλυτσέα τούση νύφτα τι εν ώρια
τζ εβώ ε πλώνω πενσέοντα σε σένα
τζ έτου μπει στη φενέστρα σου αγάπη μου
της καρδία μου σου νοίφτω τη πένα.
Ρεφρέν: Λαριό λαριό λαλέο
Λαριό λαριό λαλά
Λαριό λαριό λαλέο
Λαριό λαριό λαλά
Εβώ πάντα σε σένα πενσέω
γιατί σένα φσυχή μου γαπώ
τζιαι που πάω που σύρνω που στέω
στη καρδία μου πάντα σένα βαστώ
Καληνύφτα σε φήνω τζαι πάω
πλάγια σου τι βω πίρτα πρικό
τζιαι που πάω που σύρνω που στέω
στη καρδία μου πάντα σένα βαστώ
Η νεοελληνική απόδοση
Τι γλυκιά είναι τούτη η νύχτα,
τι ωραία και γώ ξαγρυπνώ
και σε σκέφτομαι κάτω από το παραθύρι σου, αγάπη μου
της καρδιάς μου σου βγάζω τον πόνο.
Εγώ σε σκέφτομαι πάντα
γιατί σένα, ψυχή μου, αγαπώ
και οπού κι αν πάω, που φεύγω, που στέκομαι
στην καρδιά μου πάντα σένα βαστώ.
Καληνύχτα σε αφήνω και φεύγω
Κοιμήσου συ και εγώ πάω θλιμμένος
και όπου κι αν πάω, που φεύγω, που στέκομαι
στην καρδιά μου πάντα σένα βαστώ.
Ακούστε παρακάτω το γκρεκάνικο τραγούδι:
You are currently viewing a placeholder content from YouTube. To access the actual content, click the button below. Please note that doing so will share data with third-party providers.
«Frogs»: Η πρώτη ταινία στην αρχαία ελληνική γλώσσα – (ΤΡΕΙΛΕΡ)
