Ο Κορνήλιος Καστοριάδης ήταν ένας φιλόσοφος που είχε τη μοναδική ικανότητα να ενώνει και τελικά να αποξενώνει (τόσο τη Δεξιά όσο και την Αριστερά).
Η αριστερά που κάποτε ήταν ερωτευμένη με τις μαρξιστικές του ρίζες άλλαξε άποψη και του εναντιώθηκε όταν ο Καστοριάδης αποφάσισε να κάνει κριτική στον Μαρξ.
O Καστοριάδης κατάφερε να ξεπεράσει τον εαυτό και προειδοποίησε ότι τόσο οι αριστερές όσο και οι δεξιές ιδεολογίες είχαν γίνει κούφια κέλυφη, δυσδιάκριτα μέσα στη γραφειοκρατική τους αδράνεια.
Παρόλο που που αναγνώρισε πως οι άνθρωποι δεν πίστευαν πλέον στη δυνατότητα αυτοκυβέρνησης, τόλμησε να προτείνει ότι η ίδια η πίστη ήταν το συστατικό που έλειπε. Ο αμείλικτος ρεαλισμός του και η διαρκή ελπίδα του για έναν κόσμο που θα τολμήσει να αυτοκυβερνηθεί.
(Διαβάστε τα αποφθέγματά του παρακάτω)
Ένας υπέροχος αντίλογος: 8 φιλόσοφοι εναντιώνονται στη φιλοσοφία του Καστοριάδη
6 αποσπάσματα του Κορνήλιου Καστοριάδη στον Marc Weitzmann στο περιοδικό L’ Autre Journal – Μάρτιος του 1993.
Η μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού φαίνεται να ικανοποιείται με τις ανέσεις και τις μικροσυσκευές, έξω από κάποιες μεμονωμένες και συντεχνιακές αντιδράσεις οι οποίες δεν έχουν συνέπειες. Δεν τρέφει καμιά συλλογική επιθυμία, κανένα πρόταγμα εκτός της προστασίας του status quo.
Όλες αυτές οι αποφάσεις είναι πολιτικές αποφάσεις, στις οποίες η ηθική δεν αποτελεί παρά μια συνιστώσα, ασφαλώς πολύ βαρύνουσα. Η ηθική των Ευαγγελίων είναι μια ηθική α-κοσμική. Εάν δεν εφαρμόσθηκε ποτέ αληθινά στην κοινωνική ζωή, ανεξαρτήτως από την υποκρισία των εκκλησιών, είναι και γιατί δεν θα μπορούσε να έχει εφαρμοσθεί.
Η απουσία φραγμών συντελεί ώστε η ενδογενής ανορθολογικότητα του συστήματος να γίνεται εντονότερη. Οι κυβερνώντες νομίζουν ότι όλα, ή σχεδόν όλα, τους είναι επιτρεπτά, με την προϋπόθεση να μην αντιδράσουν πολύ άσχημα οι πολιτικές σφυγμομετρήσεις της κοινής γνώμης. Άλλωστε, δεν κυβερνούν πλέον πραγματικά, αλλά η μοναδική τους φροντίδα είναι να παραμείνουν στην εξουσία ή να την αποκτήσουν. Οι παραδοσιακές ιδεολογίες, της «δεξιάς» ή της «αριστεράς» έχουν καταστεί τελείως κενές· τίποτε το ουσιαστικό δεν χωρίζει τα προγράμματα των αντίστοιχων κομμάτων
Όπως οι φάσεις της δημιουργίας, έτσι και οι φάσεις της αποσύνθεσης μιας κοινωνίας είναι ανεξήγητες… Γιατί ο «δήμος», ο λαός, δεν είναι πλέον ο ίδιος λαός; Γιατί τα άτομα, όπως οι κοινωνίες, χάνουν τη δύναμη της δημιουργίας; Μπορεί κάποιος να διαυγάσει εν μέρει το γεγονός, όχι όμως να το εξηγήσει.
Στην πολιτική και στην ιστορία δεν είναι δυνατόν να υπάρξει σοβαρή πρόβλεψη… Η ανθρώπινη ιστορία είναι δημιουργία. Η εμφάνιση νέων κοινωνικο-ιστορικών μορφών δεν δύναται να προβλεφθεί γιατί δεν είναι ούτε παραγώγιμη ούτε απαγώγιμη εξ αυτού που προϋπήρχε.
Είναι αληθές ότι οι άνθρωποι σήμερα δεν πιστεύουν στη δυνατότητα μιας αυτοκυβερνώμενης κοινωνίας και αυτό κάνει ώστε μια τέτοια κοινωνία να είναι σήμερα αδύνατη. Δεν πιστεύουν επειδή δεν θέλουν να το πιστεύουν και δεν θέλουν να το πιστεύουν επειδή δεν πιστεύουν. Αλλά εάν κάποτε αρχίσουν να το θέλουν, θα πιστέψουν και θα μπορέσουν.
Διαβάστε περισσότερες καταθέσεις από αγαπημένους λογοτέχνες:
- Οδυσσέας Ελύτης: «Όλα τα πήρε το καλοκαίρι με τα μισόλογα τα σβησμένα»
- Τα γράμματα του Ρίλκε που μάς καθοδηγούν διαχρονικά: «Έρωτας δε θα πει ν’ ανοίγεσαι…είναι…»
- 11 σπουδαία αποφθέγματα του Τερζάκη: «Τι σχέση έχει με την αγάπη ο έρωτας; Η αγάπη είναι …»
- Καβάφης: «Επέστρεφε συχνά και παίρνε με, αγαπημένη αίσθησις επέστρεφε και παίρνε με»
- Τα ερωτικά, τολμηρά και απαγορευμένα ποιήματα του Μπωντλαίρ
- Τι είναι ο έρωτας; 10 ποιήματα προσπαθούν να του δώσουν μορφή
- Η Μαλβίνα Κάραλη σε ένα ερωτικό απόσπασμα: «Ακραία, απόλυτη βία ο έρωτας..»
- Αποφθέγματα των αρχαίων Ελλήνων για τον έρωτα – Τι ήταν ο έρωτας για αυτούς;
