Στην καρδιά της Αθήνας, σ’ αυτές τις ιστορικές γωνίες της που διαμορφώνουν το πολυποίκιλο τοπίο της, βρίσκεται ο Κεραμεικός, μια ζωντανή συνοικία γνωστή για την πλούσια ιστορία της, τα αρχαία νεκροταφεία από την εποχή του χαλκού και το Πομπείο, όμως οι θεατρόφιλοι έχουν κι άλλη αιτία για να την επισκέπτονται συχνά, ο λόγος το εναλλακτικό της θέατρο «Μικρός Κεραμεικός».
Σήμερα, έχουμε την τιμή να συζητήσουμε με τον Βασίλη Κωνσταντουλάκη, τον εκπρόσωπο αυτής της ακμάζουσας καλλιτεχνικής σκηνής. Ως ο ιθύνων νους πίσω από τον «Μικρό Κεραμεικό» και την καινοτόμο δισκογραφική εταιρεία «Red Moonlight Recordings», ο Βασίλης Κωνσταντουλάκης έχει περιηγηθεί με μαεστρία στα δύσκολα νερά της σύγχρονης ψυχαγωγίας, διασφαλίζοντας ότι τόσο το θέατρο όσο και η μουσική διατηρούν τη ψυχή και τη σημασία τους σε μια εποχή που κυριαρχείται από τις φευγαλέες ψηφιακές εντυπώσεις.
Σ΄ αυτόν τον διεισδυτικό διάλογο, ο Κωνσταντουλάκης εμβαθύνει στη διχογνωμία του αγώνα του σύγχρονου κινηματογράφου για επιβίωση σε σχέση με το εκρηκτικό κοινό του θεάτρου, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων. Εξισορροπώντας την καλλιτεχνική ελευθερία με τις προκλήσεις ενός εξελισσόμενου πολιτιστικού τοπίου, αποτελεί παράδειγμα για το πώς η ακεραιότητα και το πάθος μπορούν να ξεπεράσουν τις εξωτερικές πιέσεις και τον κοινωνικό συντηρητισμό.
Η συζήτησή μας διευκολύνει την κατανόηση μας για το σύγχρονο τοπίο του ελληνικού θεάτρου, αλλά και τις μοναδικές και πολλές φορές άγνωστες στο ελληνικό κοινό, μουσικές απόπειρες που αντιστέκονται ακόμη, προτάσσοντας το μεράκι.
Αγγέλικα Αγόρα (Lavart) – Κ. Κωνσταντουλάκη, τα ελληνικά θέατρα δίνουν μια μάχη με τη σύγχρονη εποχή της γρήγορης εικόνας, πώς καταφέρνετε να διατηρείτε τη ζωντάνια του «θεατρικού σανιδιού» στον Μικρό Κεραμεικό;
Βασίλης Κωνσταντουλάκης – Στην πραγματικότητα οι κινηματογράφοι είναι αυτοί που δίνουν έναν αγώνα επιβίωσης, όχι τα θέατρα. Το κοινό των θεατρικών αιθουσών διευρύνεται με όλο και περισσότερο κόσμο, κυρίως νεανικές ηλικίες, που παρακολουθούν εναλλακτικές παραστάσεις θεάτρου, μουσικής ή άλλων τεχνών, που μπορεί να φιλοξενήσει ένας χώρος πολιτισμού. Το παλιό παραδοσιακό κοινό του θεάτρου, μετά τον Covid, επίσης επανήλθε και γεμίζει και αυτό τις αίθουσες.
Δεν νομίζω ότι η τηλεόραση είναι ανταγωνιστική, ίσως μάλιστα τα πολλά ελληνικά σήριαλ της τελευταίας διετίας να βοήθησαν κιόλας ώστε να γεμίσουν οι θεατρικές αίθουσες, είτε μέσω των παλιών ηθοποιών, είτε των νέων που πλέον, λόγω αυτών των σήριαλ, έχουν αναγνωσιμότητα.
Αν ένα θέατρο έχει πρόβλημα, αυτό προέρχεται, είτε γιατί ανέβασε μέτριο έργο ή έργο που δεν ταίριαζε στο προφίλ του θεάτρου ή ακόμη και της περιοχής που βρίσκεται η αίθουσα. Δεν είναι εύκολο στο Γκάζι που είναι ο «Μικρός Κεραμεικός» να ανεβάσεις ας πούμε επιθεώρηση. Εκτός αν είναι ένα musical δωματίου σαν αυτά του Guy de Maupassant. Η καλή παράσταση βρίσκει πάντα το δρόμο της. Για τον «Μικρό Κεραμεικό» αυτό είναι το ζητούμενο: Η καλή παράσταση.
Αγγέλικα Αγόρα (Lavart) – Το εναλλακτικό θέατρο συχνά ασχολείται με αντισυμβατικά θέματα. Πώς εξισορροπείτε την καλλιτεχνική ελευθερία με το ενδεχόμενο αντιπαράθεσης σε μια ομολογουμένως δύσκολη εποχή για την ελευθερία της έκφρασης;
Βασίλης Κωνσταντουλάκης – Το εναλλακτικό θέατρο σε μια χώρα βαθιά συντηρητική, όπως είναι η Ελλάδα, στην πραγματικότητα έχει πάντα προβλήματα, αλλά δεν νομίζω ότι το σταμάτησε και κανένας ποτέ, εκτός από διάφορες γραφικότητες, κυρίων των πρωινών τηλεοπτικών πάνελ που ψάχνουν θέματα και στον χώρο μας. Στην επόμενη σεζόν, φαντάζομαι, ότι τα περισσότερα μικρά θέατρα, θα έχουν παραστάσεις που θα αφορούν το γυναικείο ζήτημα, την έμφυλη βία και το μεταναστευτικό.
Εμείς έχουμε την πορεία μας, την καλλιτεχνική ελευθερία μας και αν και με τρομάζει μεν ότι συμβαίνει διεθνώς και θα συμβεί αργά ή γρήγορα και στην Ελλάδα, μόλις δηλαδή η ακροδεξιά βρει κάποιον εκφραστή λιγότερο γραφικό, θα είμαστε κι εμείς αντιμέτωποι με αυτό. Θυμάμαι ότι πριν 5 χρόνια είχα ζητήσει από τον Δημήτρη Λάλο να ανεβάσουμε τον «Αντίχριστο» του Lars von Trier σε μεγάλη αίθουσα Ιδρύματος και ενώ ο Δημήτρης είχε σχεδόν πειστεί είχα φοβηθεί τις αντιδράσεις που θα είχαμε από την Χρυσή Αυγή που ήταν τότε στις δόξες της. Σήμερα, δεν θα φοβούμουνα, είναι πάντα στα σχέδια μου.
Αγγέλικα Αγόρα (Lavart) – Η εξισορρόπηση της θεατρικής σας εργασίας με την ιδιοκτησία και τη διαχείριση μιας δισκογραφικής εταιρείας, που ασχολείται αποκλειστικά με το βινύλιο δεν είναι μικρό κατόρθωμα. Πώς καταφέρνετε να συνδυάσετε το πάθος σας για τη μουσική με την αγάπη σας για το θέατρο;
Βασίλης Κωνσταντουλάκης – Να ξεκαθαρίσω ότι η «Red Moonlight Recordings» δεν είναι ακριβώς επιχείρηση με την παραδοσιακή έννοια των δισκογραφικών εταιριών. Δούλεψα σε πολύ υψηλή θέση και σε όλα τα είδη ρεπερτορίου, στην πολυεθνική ΜΙΝΟΣ ΕΜΙ, «εγκλημάτησα» στην Ελληνική Δισκογραφία, μοιράζοντας σε CD για τις εφημερίδες όλο το ελληνικό ρεπερτόριο, όντας υπεύθυνος για την πώλησή τους σε εκδότες και ας πούμε ότι έχω την ανάγκη, μέσω μιας περισσότερο ανθρώπινης σχέσης με μουσικούς και τραγουδιστές να «εξιλεωθώ» για πολλά.
Δεν κυκλοφορούμε μόνο βινύλια γιατί είναι πάλι trend, αλλά γιατί η μουσική έχει ανάγκη να αποκτήσει πάλι αξία και αυτό δεν γίνεται μέσω των ψηφιακών πλατφορμών. Βεβαίως και έδωσαν ελευθερία αυτές οι πλατφόρμες στην μουσική έκφραση που καταστρεφόταν από βολεμένους παραγωγούς στις εταιρείες που έκριναν και κρίνουν την δουλειά σου και το ταλέντο σου από θέση ισχύος, με γνώσεις μηδενικές, γιατί απλώς βρέθηκαν εκεί, αλλά σύντομα μπήκαν κι εκεί κανόνες που κάνουν τις εταιρείες πάλι απαραίτητες. Ποιος μουσικός κατάφερε να βιοποριστεί από την ψηφιακή επανάσταση μόνος του, χωρίς να χρειαστεί τελικά να προσφέρει την μουσική του μέσω ενός label μιας εταιρείας; Ελάχιστοι.
Με το βινύλιο είναι διαφορετικά. Εμείς συνεταιριζόμαστε με τους μουσικούς, ενώ στην ψηφιοποίηση δεν κρατάμε κανένα ποσοστό. Αρκετή εκμετάλλευση έπεσε, ειδικά στο λαϊκό τραγούδι και στο έντεχνο ακόμη και από δήθεν ανεξάρτητες εταιρείες. Έχω δει συμβόλαια ανεξάρτητων εταιρειών και πίστεψέ με, θα παρακαλούσες να σε εκμεταλλευτεί μια μεγάλη εταιρεία ! Είδα συμβόλαιο να δεσμεύει το master συγκροτήματος για 40 χρόνια. Αθλιότητα, εκμετάλλευση και λαμόγια, με αγγελικό πρόσωπο.
Αγγέλικα Αγόρα (Lavart) – Τόσο το θέατρο όσο και οι δίσκοι βινυλίου διαπνέονται μια νοσταλγική γοητεία. Πόσο ρόλο παίζει η νοσταλγία στην επιτυχία των εγχειρημάτων σας;
Βασίλης Κωνσταντουλάκης – Δεν θα έλεγα ότι είναι νοσταλγία. Ναι, είδα, λόγω των βινυλίων που θα κυκλοφορήσουμε, κάποιους από τους ήρωές μου του εξωτερικό, την Τερέζα των Μαντρεντέους, τον γιο της Μίνα, σπουδαίο μουσικό και διαχειριστή αυτού του πολιτιστικού θησαυρού της Ιταλίας. Τον Σεπτέμβριο έχω ραντεβού με τον Chris Rea, θρύλο του μπλουζ, που είναι ακόμη active, παρόλο τα προβλήματα υγείας του και εύχομαι να μου δώσει την άδεια να τυπώσω τις τελευταίες του προσωπικές δουλειές.
Αλλά, δεν είναι νοσταλγία, είναι οξυγόνο, όπως και η σχέση μου με το θέατρο, λιγότερο ερωτική, αλλά το ίδιο σημαντική. Τα χρόνια περνάνε και η σχέση μου με την τέχνη νομίζω είναι ο λόγος που επιβίωσα μετά από την σοβαρή περιπέτεια υγείας που είχα.
Αγγέλικα Αγόρα (Lavart) – Ο Μικρός Κεραμεικός είναι γνωστός για τις εναλλακτικές παραγωγές του. Μπορείτε να μοιραστείτε ένα παράδειγμα μιας ιδιαίτερης παράστασης και το αποτύπωμα που σας άφησε;
Βασίλης Κωνσταντουλάκης – Έγιναν πολλές παραγωγές σε 10 μήνες: 320 παραστάσεις μουσικής, θεάτρου, stand up, χορού, παντομίμας, clown drama, εκθέσεων. Δεν ξεχωρίζω κάποια, ό,τι κάνω το αγαπώ, είτε πετύχει, είτε αποτύχει, εμπορικά, καλλιτεχνικά. Π.χ. «ο Ζωολογικός Ήχος», μια μουσική παράσταση για παιδιά του δημοτικού με τραγούδια του Γιώργη Χριστοδούλου, βασισμένο στο βιβλίο «Το Καμπαρέ Των Ζώων», με έκανε κάθε Σαββατοκύριακο να διασκεδάζω σαν μικρός κι εγώ. Επίσης, το Mephisto του Νικόλα Βαγιωνάκη είναι από τις παραστάσεις που είσαι τυχερός να λές ότι πέρασαν από τον Μικρό Κεραμεικό. Σημαντικός καλλιτέχνης, σπουδαίος άνθρωπος, ευλογία να συνεργάζεσαι μαζί του !
Αγγέλικα Αγόρα (Lavart) –Δεδομένης της αναζωπύρωσης του ενδιαφέροντος για τους δίσκους βινυλίου, όπου οι πωλήσεις τους ανήλθαν στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 30 ετών. Πώς προβλέπετε το μέλλον της συγκεκριμένης βιομηχανίας;
Βασίλης Κωνσταντουλάκης – Αν εννοείται το βινύλιο θα συνεχίσει να ανεβαίνει παρόλο το υψηλό κόστος παραγωγής του. Μεγαλώνει μια νέα γενιά που ακούει ραπ indie, προγκρεσιβ,ντριλ, συγχρονη τζαζ, κλασική, αλλά και heavy metal με βινύλιο. Η μεγάλη μου χαρά ήταν που ο Γιάννης Χαρούλης κυκλοφόρησε το νέο του άλμπουμ σε βινύλιο μόνος του και το εξάντλησε και το τυπώνει ξανά. Κάθε μέρα ανοίγουν σε γωνιές της Αθήνας μικρά μαγαζιά που πουλάνε βινύλια και αυτό είναι το πιο σημαντικό. Δεν είμαι ρομαντικός πια και δεν με νοιάζει, αν θα πάει ο Μαζωνάκης να πει στην ΜΙΝΟΣ ΕΜΙ να βγει το νέο του άλμπουμ σε βινύλιο (μεταξύ μας θα το κάνει). Πιστεύω ότι όσο κρατήσει θα είναι ωραίο και μακάρι να κρατήσει πολύ.
Αγγέλικα Αγόρα (Lavart) – Κοιτάζοντας μπροστά, ποιοι είναι οι μακροπρόθεσμοι στόχοι σας τόσο για το εναλλακτικό Θέατρό σας όσο και για τη δισκογραφική σας εταιρεία και πώς οραματίζεστε την εξέλιξή τους την επόμενη δεκαετία;
Βασίλης Κωνσταντουλάκης – Δεν κάνω πια σχέδια, βλέπω την επόμενη μέρα λίγες μέρες μετά, ίσως μερικές εβδομάδες. Στον «Μικρό Κεραμεικό» θα έχουμε αρκετές συναυλίες τον Σεπτέμβριο και ένα γεμάτο θεατρικό πρόγραμμα από τον Οκτώβριο. Δισκογραφικά, έχουμε προγραμματίσει επτά κυκλοφορίες έως τα Χριστούγεννα και κάποιες επανεκδόσεις, αλλά αυτό είναι από μόνο του ένα άρθρο. Ίσως μπορώ να πω μόνο, μια και δεν θέλω να αδικήσω κανέναν, ότι υπάρχει ένα υλικό της Αρλέτας στα αγγλικά, που είναι το όνειρό μου να βγει σε βινύλιο και όπως του πρέπει. Ευχαριστώ για την φιλοξενία και κάπου τον Σεπτέμβρη σας περιμένω στον Μικρό Κεραμεικό για περισσότερα, σε ένα πάρτι παρουσίασης και όλο τον θίασο επί σκηνής….θα το καταφέρουμε!
Φωτογραφία εξωφύλλου: Χριστίνα Φυλακτοπούλου
Συνέντευξη: Αγγέλικα Αγόρα (Lavart)
Συνέντευξη: Ο Ian Anderson των Jethro Tull μιλάει στη Lavart
