Ποιες λέξεις μπορούν να συλλάβουν το ανήσυχο πνεύμα ενός στοχαστή που έριξε σκιά στην ευρωπαϊκή σκέψη και έθεσε τις βάσεις για μυαλά με επιρροή όπως ο Νίτσε;
Ο Άρθουρ Σοπενχάουερ βρίσκεται στο σταυροδρόμι της λογοτεχνίας και της φιλοσοφίας, με την κληρονομιά του να είναι υφασμένη στο λεπτό μωσαϊκό του πνεύματος του 19ου αιώνα.
Είναι ο ονειροπόλος που αρνήθηκε να αφήσει τους ανέμους της εγελιανής αισιοδοξίας να τον παρασύρουν, ο μοναχικός μελετητής που, στο magnum opus του «Ο κόσμος ως θέληση και αναπαράσταση», έδωσε στις πιο σκοτεινές παρορμήσεις της ανθρώπινης ψυχής φωνή και σχήμα. Οι ιδέες του Σοπενχάουερ διαμορφωμένες εν μέρει από τη βαθιά γοητεία που ασκούσε στις ανατολικές φιλοσοφίες έγιναν τα εφαλτήρια για ένα φιλοσοφικό κίνημα που προσκολλήθηκε στην τραγική ομορφιά της ύπαρξης.
Σε αυτό το δράμα, η ζωή είναι μια ατελείωτη πάλη με την επιθυμία, τον πόνο και την εφήμερη ελπίδα, όπου ακόμη και οι πιο θριαμβευτικές στιγμές αντηχούν με μια υποβόσκουσα μελαγχολία. Ωστόσο, είναι ακριβώς αυτή η επίγνωση των αναπόφευκτων αγώνων της ζωής που προσδίδει στο έργο του την ιδιαίτερη δύναμή του.
(Διαβάστε το απόσπασμά του Σόπενχάουερ παρακάτω)
Σοπενχάουερ: «Τη βαθιά ψυχική γαλήνη τη βρίσκει κανείς στη…»
Σοπενχάουερ – Εγχειρίδιο πρακτικής σοφίας
Γενικά, πάντως, ο καθένας δεν μπορεί να βρίσκεται σε τέλεια αρμονία παρά μόνο με τον εαυτό του και όχι με τον φίλο του ή την ερωμένη του, καθώς οι διαφορές προσωπικότητας και ιδιοσυγκρασίας επιφέρουν σε κάθε περίπτωση μια, έστω και μικρή, δυσαρμονία.
Ως εκ τούτου, την αληθή, βαθιά ψυχική γαλήνη και τέλεια αταραξία του θυμικού δεν την βρίσκει κανείς παρά μόνο στην μοναχικότητα.
Εάν, τώρα, η προσωπικότητα κάποιου είναι μεγάλη και πλούσια, τότε ο άνθρωπος αυτός απολαμβάνει την πλέον ευτυχή κατάσταση που είναι δυνατόν να βρεθεί σ’ αυτόν τον πενιχρό κόσμο.
Ναι, ας το πούμε ανοιχτά: όσο στενά και αν συνδέουν τους ανθρώπους η φιλία, ο έρωτας και ο γάμος, απόλυτα ειλικρινής είναι ο καθένας, σε τελική ανάλυση, μόνο με τον εαυτό του ή το πολύ πολύ και με το παιδί του.
Από όλα τούτα προκύπτει ότι στην καλύτερη κατάσταση βρίσκεται εκείνος που δεν έχει βασισθεί παρά στον εαυτό του και είναι γι’ αυτόν τα πάντα σ’ όλες τις περιστάσεις.
Επιπλέον, όσα περισσότερα έχει κανείς καθ’ εαυτόν τόσα λιγότερα μπορεί να βρει εκτός του.
Ένα κάποιο αίσθημα πλήρους αυτάρκειας είναι αυτό που αποτρέπει τους ανθρώπους μ’ εσωτερική αξία κι εσωτερικό πλούτο να κάνουν τις διόλου ασήμαντες θυσίες που απαιτεί η συναναστροφή μ’ άλλους, πόσο μάλλον να την επιδιώξουν απαρνούμενοι τον εαυτό τους.
Το ακριβώς αντίθετο κάνει τους συνηθισμένους ανθρώπους τόσο κοινωνικούς και καλόβολους: γι’ αυτούς είναι ευκολότερο ν’ αντέξουν άλλους παρά τον εαυτό τους.
Σε τούτα δε προστίθεται και το γεγονός πως ό,τι έχει πραγματική αξία δεν εκτιμάται από τους ανθρώπους, ενώ ότι εκτιμάται δεν έχει αξία.
Τεκμήριο και συνάμα συνέπεια αυτού αποτελεί ο αποτραβηγμένος βίος κάθε αξιοπρεπούς και εξέχοντος ανθρώπου.
Σύμφωνα μ’ όλα τούτα, για τον άνθρωπο που έχει κάτι το αξιόλογο μέσα του, ο περιορισμός των αναγκών του, όταν τούτο απαιτείται προς διατήρηση ή επέκταση της ελευθερίας του, και, συνεπώς, ο προθυμότατος συμβιβασμός του με τα ολίγα, αφού είναι βέβαια αναπόφευκτο να συσχετίζεται με τους ανθρώπους, συνιστά αυθεντική σοφία της ζωής.
Διαβάστε περισσότερα αποσπάσματα παρακάτω:
- Σε μια στιγμή αμφιβολίας, ο Ντοστογιέφσκι είπε: «Καταντήσαμε να θεωρούμε την πραγματική ζωή σαν αγγαρεία, σχεδόν σαν ένα επάγγελμα και όλοι…»
- Άλντους Χάξλεϋ: «Διανοούμενος είναι κάποιος που ανακάλυψε κάτι πιο ενδιαφέρον από το….»
- Όπως θα έλεγε και ο Κούντερα: «Το να αγαπάς κάποιον από συμπόνια δεν σημαίνει ότι τον …»
- Είχε δίκιο ο Φερνάντο Πεσσόα: «Είμαι αυτός που νομίζω; Μα νομίζω πως είμαι τόσο πολλά πράγματα…»
- Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές: «Ένας άντρας καταλαβαίνει πότε αρχίζει να γερνάει: όταν αρχίζει και μοιάζει με …»
- Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς: «Όταν γεράσεις κι ασπρίσεις …Την ομορφιά σου αγάπησαν στ’ αλήθεια ή σαν ψέμα»
- Χένρι Μίλλερ: «Αν οι άνθρωποι σταματήσουν να πιστεύουν ότι κάποια μέρα θα γίνουν θεοί, τότε σίγουρα θα …»
- Μια φορά κι έναν καιρό ο Έσσε μας είπε: «Όταν φοβόμαστε κάποιον είναι γιατί …»
- 5 φορές που ο Ίψεν είχε δίκιο (και είπε όσα φοβόμασταν να παραδεχτούμε)
- Έρμαν Έσσε: «Όλοι μας ως το τέλος της ζωής μας κουβαλάμε τα υπολείμματα της γέννησής μας»
- 20 λυτρωτικά αποφθέγματα του Καρλ Γιουνγκ ελέγχουν το ασυνείδητό μας
