Ο Ρήγας Βελεστινλής, γνωστός και ως Φεραίος (γεννήθηκε στο Βελεστίνο το 1757 και απεβίωσε στο Βελιγράδι στις 24 Ιουνίου 1798), ήταν διανοούμενος, συγγραφέας, πολιτικός και επαναστάτης. Αναγνωρίζεται ως εθνικός μάρτυρας και πρόδρομος της Ανεξαρτησίας το 1821.
Ο ελληνικός λαός και οι σύμμαχοί του, ενωμένοι στην επιδίωξή τους να απελευθερωθούν από την οθωμανική κυριαρχία, είχαν μπροστά τους ένα κομβικό έργο: να δημιουργήσουν και να δομήσουν την ελεύθερη, δημοκρατική κυβέρνησή τους. Αυτή ακριβώς ήταν η έγνοια του Ρήγα και αυτό για το οποίο προετοιμάστηκε επιμελώς.
Πριν ξεκινήσει το ταξίδι του από τη Βιέννη στην Ελλάδα το 1797, παρήγαγε πολλά αντίγραφα της Διακήρυξης που θα χρησίμευαν ως το καθοδηγητικό μήνυμα της Επανάστασης, συνοδευόμενο από το σχέδιο της δημοκρατικής κοινωνίας που θα εγκαθιδρυόταν στην απελευθερωμένη επικράτεια και θα ήταν γνωστή ως “Ελληνική Δημοκρατία”.
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και η άλωση της Τριπολιτσάς (Απομνημονεύματα)
21 αποφθέγματα του Ρήγα Φεραίου
1.Στην πίστιν του καθένας ελεύθερος να ζη.
2.Οι Έλληνες δεν κάνουν ποτέ ειρήνην με ένα εχθρόν, οπού κατακρατεί τον ελληνικόν τόπον.
3.Όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά.
4.Καιρός είν’ της Πατρίδος ν’ ακούστε τη λαλιά.
5.Όλοι χωρίς εξαίρεσιν έχουν χρέος να ηξεύρουν γράμματα.
6.Κανένας δεν αντιστέκεται, όταν ηξεύρη πως θε να λάβη το δίκαιόν του με την συνδρομήν του Νόμου.
7.Εκ των γραμμάτων γεννάται η προκοπή με την οποίαν λάμπουν τα ελεύθερα έθνη.
8.Ο σκοπός οπού απ’ αρχής κόσμου οι άνθρωποι εσυμμαζώχθησαν από τα δάση την πρώτην φοράν, διά να κατοικήσουν όλοι μαζί, κτίζοντες χώρας και πόλεις, είναι δια να συμβοηθώνται και να ζώσιν ευτυχισμένοι, και όχι να συναντιτρώγονται ή να ρουφά το αίμα τους ένας.
9.Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή.
10.Για την Πατρίδα όλοι να ‘χωμεν μια καρδιά.
11.Ο Νόμος είναι ο αυτός δια το πταίσμα και αμετάβλητος, ήγουν δεν παιδεύεται ο πλούσιος ολιγώτερον και ο πτωχός περισσότερον δια το αυτό σφάλμα, αλλ’ ίσια-ίσια.
12.Πάντοτε η σταθερότης είναι πράγμα επαινετόν,
αυτή έχει τα πρωτεία πολλών άλλων αρετών.
13.Κάλλιο για την πατρίδα κανένας να χαθεί,
παρά να κρεμάσει φούντα για ξένον στο σπαθί.
14.Το ηθικόν σύνορον της Ελευθερίας είναι τούτο το ρητόν: Μη κάμης εις τον άλλον εκείνο οπού δεν θέλεις να σε κάμουν.
15.Όλον το έθνος αδικείται, όταν αδικείται ένας μόνος πολίτης.
16.Ελευθερία είναι εκείνη η δύναμις όπου έχει ο άνθρωπος εις το να κάμη όλον εκείνο, οπού δεν βλάπτει εις τα δίκαια των γειτόνων του.
17.Ο ιερός τη πατρίδος έρως εμφωλεύει εις την καρδίαν, και η καρδία δεν γηράσκει ποτέ.
18.Υπό την τυραννίαν του Οθωμανικού δεσποτισμού… κανένας, οποιασδήποτε τάξεως και θρησκείας, δεν είναι σίγουρος μήτε δια την ζωήν του, μήτε δια την τιμήν του, μήτε δια τα υποστατικά του.
19.Ο Νόμος είναι εκείνη η ελευθέρα απόφασις, οπού με την συγκατάθεσιν όλου του λαού έγινεν.
20.Ας καταβάλουν ευμενώς έκαστος έρανον ό,τι βούλεται, οπού, βοηθούμενον πανταχόθεν, να αναλάβη το πεπτωκός Ελληνικόν Γένος.
21.Σταθερός ας διαμένη στην φιλίαν του τινάς,
για να έχη της ζωής του τας ημέρας του τερπνάς.
