Ο Ράσελ εκφράζει την ανησυχία του για το πώς η παραδοσιακή εκπαίδευση μπορεί να καταπνίξει την πνευματική περιέργεια, τη δημιουργικότητα και την ανεξάρτητη σκέψη.
Στο απόφθεγμα”Οι άνθρωποι γεννιούνται αμόρφωτοι, όχι ηλίθιοι. Γίνονται ηλίθιοι με την εκπαίδευση”, ο Ράσελ εκφράζει την ανησυχία του για το πώς η παραδοσιακή εκπαίδευση μπορεί να καταπνίξει την πνευματική περιέργεια, τη δημιουργικότητα και την ανεξάρτητη σκέψη. Η ουσία του αποσπάσματος έγκειται στη διάκριση μεταξύ του να είσαι “αμόρφωτος” και του να είσαι “ηλίθιος”.
Ο Ράσελ υποδηλώνει ότι τα άτομα γεννιούνται με έμφυτες δυνατότητες και περιέργεια και ότι μέσω της εκπαιδευτικής διαδικασίας, ιδίως μιας διαδικασίας που μπορεί να είναι υπερβολικά άκαμπτη ή δογματική, οι άνθρωποι μπορεί να χάσουν την επαφή με τη φυσική τους νοημοσύνη. Το συμπέρασμα είναι ότι η επίσημη εκπαίδευση, αν δεν έχει σχεδιαστεί για να προάγει την κριτική σκέψη και τη δημιουργικότητα, μπορεί να οδηγήσει τα άτομα να συμμορφωθούν με τις καθιερωμένες νόρμες και συμβάσεις χωρίς να τις αμφισβητούν ή να τις προκαλούν.
Στην ουσία, ο Ράσελ προειδοποιεί για ένα εκπαιδευτικό σύστημα που επικεντρώνεται αποκλειστικά στην απομνημόνευση και τη συμμόρφωση, εμποδίζοντας ενδεχομένως την ανάπτυξη της ανεξάρτητης και κριτικής σκέψης.
Βέβαια, ακόμη αυτό το σενάριο μας φαντάζει πολύ μακρινό.
Μανόλης Αναγνωστάκης: «Δεν έφταιγεν ο ίδιος. Τόσος ήτανε» – Γεννιέται σαν σήμερα ο μεγάλος ποιητής
24 αποφθέγματα του Μπέρτραντ Ράσελ
- Αν στον κόσμο σήμερα υπήρχε ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων που επιθυμούσε τη δική του ευτυχία περισσότερο απ’ ό,τι επιθυμούσε τη δυστυχία των άλλων, σε μερικά χρόνια θα είχαμε έναν παράδεισο.
- Το να είσαι ικανός να γεμίσεις τον ελεύθερο χρόνο σου ευφυώς είναι το τελευταίο προϊόν του πολιτισμού και, προς το παρόν, ελάχιστοι άνθρωποι έχουν φτάσει σ’ αυτό το επίπεδο.
- Τρία πάθη, απλά, αλλά κατακλυσμιαία, εξουσιάζουν τη ζωή μου: Η λαχτάρα για αγάπη, η αναζήτηση της γνώσης και η αβάσταχτη θλίψη για τα βάσανα του ανθρώπινου είδους.
- Οι άνθρωποι γεννιούνται αμόρφωτοι, όχι ηλίθιοι. Γίνονται ηλίθιοι με την εκπαίδευση.
- Σε όλα τα θέματα είναι υγιές, πότε-πότε, να κρεμάς ένα ερωτηματικό στα πράγματα που θεωρείς από καιρό δεδομένα.
- Δεν ξέρω γιατί, όμως κανένας δεν κουτσομπολεύει για τις αρετές των άλλων.
- Η στέρηση κάποιων πραγμάτων που επιθυμείς, είναι απαραίτητο στοιχείο της ευτυχίας.
- Τι κρίμα οι βλάκες να είναι τόσο σίγουροι και οι έξυπνοι τόσο διστακτικοί!
- Μη φοβάσαι να έχεις εκκεντρικές απόψεις.
- Κάθε άποψη που σήμερα είναι γενικά αποδεκτή, κάποτε ήταν εκκεντρική.
- Πίστη: η ακλόνητη πεποίθηση για κάτι για το οποίο δεν υπάρχει απόδειξη.
- Δεν θα πέθαινα ποτέ για τα πιστεύω μου, γιατί μπορεί να είναι λάθος.
- Λέγεται ότι ο άνθρωπος είναι λογικό ον. Σε όλη μου τη ζωή έψαχνα για στοιχεία που να το αποδεικνύουν αυτό.
- Πατριωτισμός είναι η προθυμία να σκοτώσεις και να σκοτωθείς για ασήμαντη αφορμή.
- Οι θρησκείες που καταδικάζουν την ηδονή των αισθήσεων, ωθούν τους ανθρώπους να αναζητούν την ηδονή της εξουσίας.
- Ο άνθρωπος, για την ευτυχία του, χρειάζεται όχι μόνο την απόλαυση κάποιων πραγμάτων, αλλά και ελπίδα, προσπάθεια και αλλαγή.
- Το ζητούμενο δεν είναι η επιθυμία να πιστέψουμε, αλλά η επιθυμία να ανακαλύψουμε, το οποίο είναι το ακριβώς αντίθετο.
- Απ’ ό,τι μπορώ να θυμηθώ, δεν υπάρχει ούτε μια λέξη στα Ευαγγέλια που να επαινεί την ευφυΐα.
- Κι αν ακόμα υπάρχει Θεός, αμφιβάλλω ότι έχει τη ματαιοδοξία να προσβάλλεται από αυτούς που αμφισβητούν την ύπαρξή Του.
- Η αναφορά ενός ηλίθιου για τα λόγια ενός ευφυούς ανθρώπου δεν μπορεί να είναι ακριβής, επειδή υποσυνείδητα μεταφράζει αυτό που ακούει σε κάτι που μπορεί να καταλάβει.
- Τι κρίμα οι βλάκες να είναι τόσο σίγουροι και οι έξυπνοι τόσο διστακτικοί!
- Μη φοβάσαι να έχεις εκκεντρικές απόψεις, γιατί κάθε άποψη που σήμερα είναι γενικά αποδεκτή, κάποτε ήταν εκκεντρική.
- Μια καλή ζωή είναι αυτή που εμπνέεται από την αγάπη και καθοδηγείται από τη γνώση.
- Πίστη: η ακλόνητη πεποίθηση για κάτι για το οποίο δεν υπάρχει απόδειξη.
Ασίμωφ: «Δεν υπάρχουν τα έθνη μόνο η ανθρωπότητα και εάν δεν το κατανοήσουμε…» 11 αποφθέγματά του
