Η αινιγματική προσωπικότητα του Ρασπούτιν, οι αμφιλεγόμενες πράξεις του και η σημαντική επιρροή του στην οικογένεια Ρομανόφ τον έχουν καταστήσει μια από τις πιο ασυνήθιστες ιστορικές προσωπικότητες της Ρωσίας.
Ο Γκριγκόρι Γιεφίμοβιτς Ρασπούτιν, που γεννήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 1869 στο μικρό χωριό Ποκρόβσκογιε κατά μήκος του ποταμού Τούρα στη Ρωσία, είναι γνωστός για τη σημαντική επιρροή του στην τελευταία βασιλική οικογένεια της Ρωσίας. Η αινιγματική του προσωπικότητα και οι αμφιλεγόμενες πράξεις του έχουν εδραιώσει την κληρονομιά του στην ιστορία.
Η πρώιμη ζωή του Ρασπούτιν σημαδεύτηκε από δυσκολίες. Γεννήθηκε σε μια αγροτική οικογένεια- ο πατέρας του, Γιεφίμ, ήταν πρεσβύτερος της εκκλησίας και η μητέρα του, Άννα Παρσούκοβα. Ο Ρασπούτιν ήταν το μόνο από τα πολλά παιδιά τους που επέζησε της παιδικής ηλικίας, με τα αδέλφια Μαρία και Ντμίτρι να πεθαίνουν κάτω από τραγικές συνθήκες. Ο ίδιος ο Ρασπούτιν είχε περιπέτειες με το νόμο, που συχνά επιδεινώνονταν από το αλκοόλ, και φημολογούνταν ότι είχε υπερφυσικές ικανότητες, όπως το να αναγνωρίζει τους κλέφτες.
Στα 18 του χρόνια, ο Ρασπούτιν έφυγε από το χωριό του για να επισκεφθεί το Βερκοτούρι, ένα κέντρο θρησκευτικής μάθησης, ενδεχομένως για να εξιλεωθεί για την κλοπή. Εκεί, ισχυρίστηκε ότι είδε την Παναγία σε όραμα. Η παραμονή του σε μοναστήρι τον ενέπνευσε να ασπαστεί τη θρησκευτική ζωή, αν και με αντισυμβατικό τρόπο. Επηρεασμένος από την παράνομη αίρεση Khlysts, πίστευε στην επίτευξη της εγγύτητας με τον Θεό μέσω της «ιερής παθητικότητας», η οποία περιελάμβανε ακραίες πρακτικές.
Ο Ρασπούτιν παντρεύτηκε το 1889 την Praskovia Fyodorovna Dubrovina και απέκτησε τρία παιδιά: Ντμίτρι, Μαρία και Βαρβάρα. Παρά τις φήμες περί απιστίας και ενός πιθανού εξώγαμου παιδιού, η οικογενειακή ζωή του Ρασπούτιν θεωρήθηκε γενικά σταθερή. Ωστόσο, η θρησκευτική του μεταστροφή τον οδήγησε σε μια ζωή ως strannik (ιερός περιπλανώμενος), αποκτώντας φήμη για τις θεραπευτικές και μυστικιστικές του ικανότητες.
Το 1903, ο Ρασπούτιν ταξίδεψε στην Αγία Πετρούπολη, όπου γοήτευσε τους θρησκευτικούς και ευγενείς κύκλους. Η τραχιά του εμφάνιση και τα διαπεραστικά του μάτια τον έκαναν μια συναρπαστική φιγούρα. Μέχρι το 1905, είχε κάνει σημαντική εντύπωση σε επιφανείς εκκλησιαστικούς ηγέτες και ευγενείς, ενώ τελικά συναντήθηκε με τον τσάρο Νικόλαο Β’. Αυτή η σύνδεση οδήγησε σε έναν κρίσιμο ρόλο εντός της βασιλικής οικογένειας, ειδικά με τον Τσάρεβιτς Αλεξέι, ο οποίος έπασχε από αιμορροφιλία. Η ικανότητα του Ρασπούτιν να ανακουφίζει τον πόνο του Αλεξέι κέρδισε την εμπιστοσύνη της αυτοκράτειρας Αλεξάνδρας, εξασφαλίζοντας τη συνεχή επιρροή του.
Η παρουσία του Ρασπούτιν στη βασιλική αυλή ήταν πολωτική. Θεωρούνταν χοντροκομμένος και ατημέλητος και η συμπεριφορά του συχνά σκανδάλιζε τους γύρω του. Παρά τις κατηγορίες για δωροδοκία και σεξουαλική ανάρμοστη συμπεριφορά, διατήρησε την εύνοια του τσάρου, προς μεγάλη απογοήτευση άλλων μελών της βασιλικής αυλής. Ο πρωθυπουργός Στόλιπιν, μεταξύ άλλων, τον θεωρούσε απατεώνα και η επιρροή του Ρασπούτιν ήταν ένας παράγοντας στη δολοφονία του Στόλιπιν λίγο μετά από μια έντονη διαμάχη.
Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, με τον Τσάρο Νικόλαο στο μέτωπο, ο Ρασπούτιν και η Αλεξάνδρα διαχειρίστηκαν τις εσωτερικές υποθέσεις, γεγονός που οδήγησε σε εκτεταμένη κριτική και καχυποψία. Ο Ρασπούτιν επέζησε μιας απόπειρας δολοφονίας το 1914, αλλά τελικά σκοτώθηκε από μια ομάδα ευγενών με επικεφαλής τον Μεγάλο Δούκα Ντμίτρι Πάβλοβιτς και τον πρίγκιπα Φέλιξ Γιουσούποφ τον Δεκέμβριο του 1916. Παρά το γεγονός ότι είχε δηλητηριαστεί και πυροβοληθεί πολλές φορές, η αυτοψία του Ρασπούτιν αποκάλυψε ότι πέθανε από μία μόνο σφαίρα στο κεφάλι, τροφοδοτώντας τους μύθους για την ανθεκτικότητα και τις μυστικιστικές του δυνάμεις.
Η κληρονομιά του Ρασπούτιν είναι ένα μείγμα γεγονότων και μυθοπλασίας. Συχνά απεικονίζεται ως ένας κακός χειριστής με υποτιθέμενες υπερφυσικές ικανότητες. Αυτές οι απεικονίσεις, αν και υπερβολικές, συμβάλλουν στη διαρκή φήμη του. Η επιρροή του στους Ρομανόφ και η αντίληψη ότι επιτάχυνε την πτώση τους τον έχουν καταστήσει εξέχουσα φιγούρα στις ιστορικές αφηγήσεις και στη λαϊκή κουλτούρα.
Ηράκλειτος: 15 «σκοτεινά» αποφθέγματα που παρασύρουν σε ορμητικά νοήματα
