Οι ιδέες του Πλωτίνου για την απόλυτη πηγή της πραγματικότητας, τις ιεραρχικές δομές και την ενατενίζουσα ανάβαση αντήχησαν μέσα στους αιώνες, διαμορφώνοντας το πνευματικό τοπίο της δυτικής σκέψης.
Ο Πλωτίνος, φιλόσοφος του 3ου αιώνα μ.Χ., άφησε ανεξίτηλο το σημάδι του στη δυτική σκέψη μέσω των επιδραστικών διδασκαλιών του, που εκτίθενται κυρίως στο έργο του “Εννεάδες”. Ως ιδρυτής του νεοπλατωνισμού, ο Πλωτίνος διαμόρφωσε σημαντικά την πορεία του φιλοσοφικού και θεολογικού λόγου.
Ο Πλωτίνος εισήγαγε επίσης την ιεραρχική δομή της πραγματικότητας, οραματιζόμενος μια φθίνουσα τάξη από το Ένα μέσω της θείας διάνοιας (Νους) και της Ψυχής στον υλικό κόσμο. Αυτό το ιεραρχικό μοντέλο επηρέασε βαθιά τη μεσαιωνική σκέψη, όπου οι μελετητές προσπάθησαν να συμβιβάσουν τις νεοπλατωνικές ιδέες με τη χριστιανική θεολογία. Η σύνθεση του νεοπλατωνισμού και του χριστιανισμού έγινε καθοριστικό χαρακτηριστικό στοχαστών όπως ο Ψευδο-Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης.
Επιπλέον, η έμφαση που έδωσε ο Πλωτίνος στον στοχασμό και τη μυστικιστική ανάβαση άφησε μια διαρκή κληρονομιά στον τομέα του μυστικισμού. Οι διδασκαλίες του επηρέασαν μεταγενέστερους μυστικιστές σε διάφορες παραδόσεις, συμπεριλαμβανομένων των χριστιανών μυστικιστών του Μεσαίωνα, όπως ο Meister Eckhart. Η νεοπλατωνική έννοια της υπέρβασης του υλικού κόσμου μέσω της πνευματικής περισυλλογής έγινε ακρογωνιαίος λίθος των μυστικιστικών εμπειριών σε διάφορους πολιτισμούς και θρησκείες.
Στην Αναγέννηση, η αναβίωση του ενδιαφέροντος για την κλασική φιλοσοφία επανέφερε τον Πλωτίνο στον πνευματικό διάλογο. Οι αναγεννησιακοί στοχαστές, συμπεριλαμβανομένου του Marsilio Ficino, βρήκαν έμπνευση στις νεοπλατωνικές ιδέες, ενσωματώνοντάς τες στις φιλοσοφικές και καλλιτεχνικές τους αναζητήσεις.
12 αποφθέγματα του Πλωτίνου
1.Το να γνωρίσουμε τον εαυτό μας σημαίνει ότι θα γνωρίσουμε την προέλευσή μας.
2.Η ζωή εδώ, με τα πράγματα της γης, είναι έκπτωση, φυγή, απώλεια των φτερών.
3.Ολόκληρη η υλική μάζα του σύμπαντος έχει τοποθετηθεί μέσα σε μια υπάρχουσα ψυχή.
4.Προσπάθησα να ανυψώσω ότι υπάρχει από το Θεό μέσα μου προς ότι υπάρχει Θείο στο Σύμπαν.
5.Μην παύεις να λαξεύεις το δικό σου άγαλμα μέχρι να αστράψει πάνω του η θεϊκή λάμψη της αρετής, έως ότου δεις τη Σωφροσύνη να έχει ανέβει στο ιερό της βάθρο.
6.Η ανθρωπότητα ισορροπεί ανάμεσα στους Θεούς και τα θηρία.
7.Πρέπει να ανέβουμε προς την αρχή μέσα μας’ από πολλοί, πρέπει να γίνουμε ένας.
8.Κλείσε τα μάτια σου και ξύπνα σε άλλο τρόπο θέασης, που τον έχει ο καθένας αλλά λίγοι τον χρησιμοποιούν.
9.Η διάνοια δεν είναι έργο του νου αλλά της ψυχής, που έχει μια διαιρετή ενέργεια μέσα σε μια διαιρετή φύση.
10.Οι ψυχές δεν είναι σε χρόνο, αλλά τα πάθη τους και τα δημιουργήματά τους είναι.
11.Η μορφή είναι μάλλον η στάση της ύλης και κάτι σαν ηρεμία, διότι περιορίζει την ύλη που είναι απεριόριστη.
12.Ο Θεός δεν βρίσκεται έξω αλλά μέσα μας, σε όλα τα πράγματα, όσο κι αν δεν το καταλαβαίνουμε.
Το κοινωνικό συμβόλαιο του Ζαν – Ζακ Ρουσσώ: Περί της δημοκρατίας
