Οι προδότες του 1821 που καταγράφηκαν από την ιστορία

Η Ελληνική Επανάσταση, μια ένδοξη περίοδος στην ιστορία του έθνους μας, φέρνει στο νου εικόνες ηρωισμού, αυτοθυσίας και αγώνα για ελευθερία. Όμως, κάτω από το λαμπρό πέπλο του ξεσηκωμού, κρύβονταν και σκοτεινές όψεις, με πρωταγωνιστές όχι μόνο ήρωες, αλλά και προδότες.

Πολλοί, δρώντας από ιδιοτελή κίνητρα και κυνηγώντας το εύκολο κέρδος, στράφηκαν εναντίον του αγώνα για την ελευθερία. Πούλησαν την ψυχή τους στους Οθωμανούς, πολεμώντας τους Έλληνες αδερφούς τους και σφραγίζοντας το όνομά τους με αισχύνη στην ιστορία.

Η Μαρία Ευθυμίου απαντά σε ερωτήματα για το 1821 σε μια διεισδυτική διάλεξη (ΒΙΝΤΕΟ)

Νενέκος

Ο Νενέκος, γεννημένος στην Αχαΐα, όρμησε στην πρώτη γραμμή του αγώνα με θάρρος και πάθος. Όμως, η φιλοδοξία του σκίαζε την κρίση του. Στη μάχη για εξουσία, δολοφόνησε τους ανώτερους του, Σπανοκυργιάκο και Σαγιά, και ανήλθε στην θέση του πρωτοπαλίκαρου του Μπενιζέλου Ρούφου.

Η φήμη του Νενέκου εκτοξεύτηκε. Πολέμησε ηρωικά στην Πάτρα, στο Μεσολόγγι, πλάι σε μορφές όπως ο Δεληγιάννης, ο Ζαΐμης και ο Κολοκοτρώνης. Όμως, η άφιξη του Ιμπραήμ και των Αιγυπτίων σηματοδότησε την τραγική στροφή. Ο Νενέκος, δαμασμένος από υποσχέσεις για πλούτη και εξουσία, άλλαξε στρατόπεδο.

Πλέον “Μπέης” Νενέκος, στρατολόγησε οπλαρχηγούς στον δικό του δρόμο, ενισχύοντας τις δυνάμεις των “Προσκυνημένων”. Ο εμφύλιος και η ισχύς του Ιμπραήμ οδήγησαν πολλούς κουρασμένους επαναστάτες στην αγκαλιά των κατακτητών.

Ο Νενέκος, με 2.000 άνδρες, έγινε η οπισθοφυλακή του Ιμπραήμ. Ο Κολοκοτρώνης, γράφοντας στα Απομνημονεύματά του, εξέφρασε τον τρόμο του για την απειλή που αποτελούσε ο Νενέκος. Μια μοναδική ευκαιρία για ανατροπή παρουσιάστηκε όταν ο Ιμπραήμ χάθηκε στο δάσος. Ο Νενέκος, αντί να τον συλλάβει, τον προστάτευσε. Ο Κολοκοτρώνης τον “καταδίκασε” και ο Νενέκος δολοφονήθηκε από τον αδερφό του Σπανοκυργιάκου, σε μια βάφτιση, όπως απαθανάτισε η δημοτική ποίηση.

Σωτηράκης

Ο Σωτήριος Κουγιάς, ένας εύπορος κοτζαμπάσης από την Τρίπολη, βρέθηκε σε αδιέξοδο όταν ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση. Η οικογένειά του είχε βιώσει διώξεις από τους Τούρκους στο παρελθόν, όμως ο Σωτηράκης δεν ακολούθησε το μονοπάτι της αντίστασης. Αντιθέτως, τάχθηκε στο πλευρό των κατακτητών.

Η στάση του Κουγιά προκάλεσε οργή στους επαναστατημένους. Ο ίδιος αρνήθηκε να στηρίξει τον αγώνα, κλείνοντας την πόρτα σε μέλη της Φιλικής Εταιρείας που αναζητούσαν βοήθεια. Φήμες κυκλοφόρησαν για την προδοσία του, κατηγορώντας τον ότι μαρτυρούσε μυστικά στους Οθωμανούς.

Παρότι ο Σπηλιάδης, Φιλικός και αγωνιστής του 1821, τον χαρακτήρισε “φοβισμένο” παρά προδότη, η δειλία του δεν τον έσωσε. Κατά την πολιορκία της Τριπολιτσάς, ο Κουγιάς συνελήφθη και βασανίστηκε άγρια μπροστά στα μάτια της οικογένειάς του. Ο οπλαρχηγός Νταγρές του έκοψε το αυτί και τον ανάγκασε να το φάει, λίγο πριν βρει τραγικό θάνατο. Ορισμένες μαρτυρίες αναφέρουν τον Κολοκοτρώνη ως εκτελεστή του Κουγιά, μη αντέχοντας το μαρτύριό του.

Σήμερα, ο Σωτήριος Κουγιάς φέρει το στίγμα του προδότη, όντας μια θλιβερή υπενθύμιση των διχασμών και των αδιεξόδων που σημάδεψαν την Επανάσταση.

Γώγος Μπακόλας

Γεννημένος το 1770 στη Σκουληκαριά της Άρτας, ο Μπακόλας βρέθηκε αντιμέτωπος με τον Αλή Πασά, υπηρετώντας ως Αρματολός στο Ραδοβίζι. Η κόντρα κορυφώθηκε με την δολοφονία του Κίτσου Μπότσαρη, πατέρα του μελλοντικού ήρωα Μάρκου Μπότσαρη.

Όταν ξέσπασε η Επανάσταση, ο Μπακόλας τάχθηκε στο πλευρό των Ελλήνων. Στις 11 Σεπτεμβρίου 1821, ηγήθηκε μιας νικηφόρας μάχης στο χωριό Πέτα, εναντίον του Χασάν μπέη, αποκτώντας φήμη ως ατρόμητος πολεμιστής. “Όπου ο Γώγος, εκεί κι η νίκη”, ψιθύριζε ο λαός.

Στην ήττα στη Μάχη του Πέτα, όμως, κατηγορήθηκε άδικα για το πλήγμα, κάτι που τον οδήγησε στην απογοήτευση και στην λανθασμένη επιλογή: την προσχώρηση στους Τούρκους.

Στο πλευρό του Ομέρ Βρυώνη, ο Μπακόλας συμμετείχε σε εκστρατείες εναντίον των Ελλήνων, εκμεταλλευόμενος την γνώση του για την περιοχή. Ήταν θύμα συνθηκών ή προδότης;

Ο Δημήτρης Φωτιάδης και ιστορικοί της εποχής υποστηρίζουν ότι ο Μπακόλας θυσιάστηκε για να μην αποδοθούν ευθύνες στον Μαυροκορδάτο. Ο ίδιος ο Μαυροκορδάτος, σε επιστολή του, δεν τον κατηγόρησε ποτέ.

Ο Κώστας Κρυστάλλης, στο “Σκιαί του Άδου”, καταδικάζει την προδοσία του Μπακόλα, τονίζοντας την ατιμωρησία που ακολούθησε ακόμα και μετά θάνατον.

“Τα Ψιλά Γράμματα της Ιστορίας”

Στο βιβλίο του “Τα Ψιλά Γράμματα της Ιστορίας“, ο Θεόδωρος Παναγόπουλος ρίχνει φως στις σκοτεινές πτυχές της Επανάστασης, αποκαλύπτοντας πώς η προδοσία επηρέασε την πορεία της. Αναφέρει:

1. «Ενώ η Επανάσταση ξεκίνησε αρκετά καλά, την πρόδωσαν από μέσα οι κοτζαμπάσηδες και οι πρόκριτοι. Δεν την ήθελαν, γιατί περνούσαν καλά επί τουρκοκρατίας. Είχαν αποκτήσει πολύ σημαντική πολιτική δύναμη, γιατί είχαν τον έλεγχο της οικονομίας, εισπράττοντας τους φόρους για λογαριασμό του σουλτάνου, κρατώντας ένα τεράστιο μερίδιο για τους ίδιους. Είχαν φτάσει στο σημείο να διορίζουν και να απολύουν ακόμα και τον πασά της Τριπολιτσάς, τον Οθωμανό διοικητή της Πελοποννήσου. Επομένως, δεν ήθελαν ανεξάρτητο ελληνικό κράτος».

2. »Απέξω, την Επανάσταση πρόδωσαν οι Φαναριώτες και όσοι ήρθαν μαζί τους στην Ελλάδα. Άνθρωποι όπως ο Μαυροκορδάτος και ο Καρατζάς που ήρθαν από τις παραδουνάβιες ηγεμονίες κι έφεραν μαζί τους διάφορους περίεργους νεαρούς τύπου Πολυζωίδη και Σκουφά, οι οποίοι αργότερα έγιναν ηθικοί αυτουργοί της δολοφονίας του Καποδίστρια.

3. »Η Εκκλησία έπαιξε και αυτή αρνητικό ρόλο. Είχε αφορίσει τον Ρήγα και τον Κολοκοτρώνη, τον οποίο κυνήγησε για να τον εξολοθρεύσει. Η Εκκλησία αποκαλούσε βασιλέα τον σουλτάνο και διέδιδε ότι εκείνος μας αγαπούσε. Αυτό ξεκίνησε από την εποχή του Γεννάδιου, ο οποίος είχε πει μετά την άλωση της Πόλης πως ο Θεός μας τιμώρησε γιατί φύγαμε από το δρόμο του.

Και η Ελληνική Επανάσταση, εν μέσω προδοτών, εμφυλίων, πολέμιων ξένων δυνάμεων και εσωτερικών προβλημάτων, προχώρησε και πέτυχε τον στόχο της· και οι προδοσίες, που τρόχισαν το κύρος της ήταν η αλήθεια που έμεινε σαν καρφί στην Ιστορία.
«Δυστυχισμένε μου λαέ καλέ και αγαπημένε. Πάντα ευκολόπιστε και πάντα προδομένε»…

«Να τα βόλια, μην αγγίξετε τις κολώνες»: Πώς η αυτοθυσία των αγωνιστών του 1821 έσωσε την Ακρόπολη;

Με πληροφορίες από ΕΘΝΟΣ

Πηγή εξωφύλλου