Ξεφυλλίζοντας παλιά οικογενειακά μας άλμπουμ με ασπρόμαυρες φωτογραφίες, παρατηρούμε ότι σε αρκετές από αυτές τα πρόσωπα εμφανίζονται με σοβαρές εκφράσεις και δεν συναντάμε τόσο συχνά το χαμόγελο. Αυτό συνέβαινε για κάποιο λόγο και θα σου εξηγήσουμε ευθύς αμέσως.
Τα Χριστούγεννα στην Ελλάδα μέσα από φωτογραφικές λήψεις που μας ταξιδεύουν (ΦΩΤΟ)
Η εμφάνιση των φωτογραφιών στα τέλη της δεκαετίας του 1820 σηματοδότησε μια μεταβατική εποχή, καθώς αυτό το καινοτόμο βήμα ενσωματώθηκε απρόσκοπτα στην καθημερινότητα, τόσο σε καλλιτεχνικές όσο και σε κοινωνικές πτυχές καθ’ όλη τη διάρκεια του αιώνα που ακολούθησε. Ωστόσο, οι άνρωποι απαθανάτίζονταν με σοβαρές εκφράσεις και αυστηρή στάση σώματος.
Ένα λόγος, πιστεύεται ότι είναι η οδοντική υγεία των ανθρώπων. Οι άνθρωποι μπορεί να απέφευγαν να χαμογελούν σε κοινωνικά περιβάλλοντα λόγω ανησυχιών για την κατάσταση των δοντιών τους. Με την οδοντιατρική περίθαλψη άλλαξαν και οι νοοτροπίες.
Μια άλλη εξήγηση είναι οι τεχνολογικοί περιορισμοί. Οι εκτεταμένοι χρόνοι έκθεσης που απαιτούνταν για την εμφάνιση της φωτογραφίας θεωρητικά έκαναν τη διατήρηση ενός χαμόγελου δύσκολη, καθώς αν υπήρχε κίνηση κατά τη διάρκεια λήψης της φωτογραφίας, το σημείο θα έβγαινε θολό.
Η απουσία χαμόγελου στην πρώιμη φωτογραφία μπορεί να αναχθεί στην επιρροή των καθιερωμένων πορτρέτων. Τα παραδοσιακά πορτραίτα χαρακτηρίζονταν από σοβαρό ύφος για να προκαλούν δέος και σεβασμό, κάτι που υιοθετούσαν και οι κορυφαίοι φωτογράφοι σε στούντιο της εποχής. Γι’ αυτό, οι πρόγονοί μας απέφυγαν να χαμογελούν σε vintage φωτογραφίες, επειδή το χαμόγελο θεωρούνταν ανόητο ή κατώτερης τάξης.
Ωστόσο, καθώς η φωτογραφία εξελίχθηκε και έγινε πιο προσιτή, αποκλίνοντας από τα όρια των επίσημων πορτρέτων ζωγραφικής, οι εκφράσεις στις φωτογραφίες διαφοροποιήθηκαν, κάτι που επέτρεψε στα άτομα να απαθανατίσουν αυθόρμητες στιγμές. Κάμερες όπως η Kodak του 1888 του George Eastman και η Brownie του 1900 διευκόλυναν περαιτέρω αυτή τη μετατόπιση, κάνοντας τη φωτογραφία προσβάσιμη και ενθαρρύνοντας αυθόρμητες, αληθινές εκφράσεις.
Οι εξελισσόμενοι κανόνες της αυθόρμητης φωτογραφίας διείσδυσαν σταδιακά σε πιο επίσημους χώρους, διαμορφώνοντας τις προσδοκίες των ανθρώπων για το πώς ήθελαν να απεικονίζονται. Η φωτογραφία και η ζωγραφική επηρέασαν η μία την άλλη, με την εδουαρδιανή περίοδο να σηματοδοτεί ένα σημείο καμπής, με τα ζεστά χαμόγελα να γίνονται πιο διαδεδομένα και στους δύο κόσμους.
Μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η εξέλιξη των φωτογραφικών κανόνων ήταν εμφανής. Μια μελέτη φωτογραφιών της επετηρίδας του γυμνασίου από το 1905 έως το 2005 έδειξε μια κλίση προς τα ευρύτερα χαμόγελα, κυρίως από γυναίκες. Η διαφήμιση, ιδίως τα θετικά μηνύματα της Kodak, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο επηρεάζοντας την αντίληψη ότι το χαμόγελο ήταν η κατάλληλη έκφραση για φωτογραφίες.
Συμπερασματικά, η ιστορική εξερεύνηση των χαμόγελων στις φωτογραφίες δείχνει ότι η παρουσία ή η απουσία τους δεν είναι απαραίτητα ενδεικτική της ευτυχίας των ατόμων. Οι άνθρωποι του 1800, παρά τις σοβαρές εκφράσεις στις φωτογραφίες, δεν ήταν μονίμως δυστυχισμένοι. Η εξέλιξη του χαμόγελου στις φωτογραφίες αντικατοπτρίζει τις μεταβαλλόμενες κοινωνικές νόρμες, επηρεασμένες από τις τεχνολογικές εξελίξεις, τις αλλαγές στις πρακτικές οδοντιατρικής φροντίδας και τον αντίκτυπο των εμπορικών μηνυμάτων.
Nature Talks – «Φωτογράφος της Φύσης 2023»: Οι λήψεις που διακρίθηκαν (ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ)
Πηγή πληροφοριών: Time
