Η γερμανική θρησκεία και μυθολογία αναφέρεται σε ένα πολύπλοκο σύνολο ιστοριών, πεποιθήσεων και παραδόσεων σχετικά με τους θεούς και τη δομή του σύμπαντος, που αναπτύχθηκαν από τους γερμανόφωνους λαούς πριν από την υιοθέτηση του χριστιανισμού.
Η επιρροή του γερμανικού πολιτισμού εκτεινόταν σε τεράστιες περιοχές, από τη Μαύρη Θάλασσα έως τη Γροιλανδία, και έφτασε ακόμη και στις ακτές της Βόρειας Αμερικής. Οι θρησκευτικές πρακτικές των γερμανικών φυλών έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Ωστόσο, λόγω του πρώιμου προσηλυτισμού των γερμανικών πληθυσμών στον χριστιανισμό, πολλές από τις γνώσεις σχετικά με τις προχριστιανικές θρησκευτικές πεποιθήσεις και πρακτικές τους είναι περιορισμένες σε σύγκριση με ό,τι είναι γνωστό για τις σκανδιναβικές παραδόσεις, οι οποίες διατηρήθηκαν μέχρι αργότερα στον Μεσαίωνα.
Οι πρωτογενείς πηγές για την κατανόηση της γερμανικής θρησκείας περιλαμβάνουν κλασικά και πρώιμα μεσαιωνικά κείμενα. Οι κλασικοί συγγραφείς, που γράφουν κυρίως στα λατινικά και περιστασιακά στα ελληνικά, παρέχουν κάποιες πληροφορίες για τα θρησκευτικά έθιμα των γερμανικών φυλών, αν και με περιορισμένο βάθος. Για παράδειγμα, οι αναφορές του Στράβωνα περιλαμβάνουν περιγραφές των πρακτικών θυσίας μεταξύ των Κυμβρίων. Οι παρατηρήσεις του Ιουλίου Καίσαρα σχετικά με τις κοινωνικές και πολιτικές δομές των Γερμανών αγγίζουν τη θρησκευτική τους οργάνωση, αλλά παραμένουν κάπως επιφανειακές.
Αντίθετα, ο Τάκιτος προσφέρει μια πιο λεπτομερή απεικόνιση των εθίμων και των τελετουργιών των ηπειρωτικών γερμανικών φυλών στο έργο του “Germania”, που γράφτηκε γύρω στο 98 μ.Χ. Αν και ο Τάκιτος πιθανότατα δεν επισκέφθηκε ποτέ ο ίδιος τη Γερμανία, η περιγραφή του αντλεί στοιχεία από άμεσες πηγές και παλαιότερα γραπτά.
Τα πρώιμα μεσαιωνικά αρχεία, όπως η “Getica” του Γότθου ιστορικού Ιορδάνη και το “Origo gentis Langobardorum” που περιγράφει λεπτομερώς την καταγωγή των Λογγοβάρδων, παρέχουν πρόσθετες πληροφορίες για τις γερμανικές θρησκευτικές πεποιθήσεις και μυθολογίες. Τα κείμενα αυτά συχνά ενσωματώνουν στοιχεία της προφορικής παράδοσης και προσφέρουν ματιές στους θεούς που λάτρευαν οι διάφοροι γερμανικοί λαοί.
Οι χριστιανικές πηγές, όπως τα γραπτά του Γέροντα Bede και η “Historia ecclesiastica gentis Anglorum”, αντανακλούν το ενδιαφέρον για τη μεταστροφή των γερμανικών φυλών και περιστασιακά αναφέρουν παγανιστικά έθιμα και τελετουργίες.
Τα μεταγενέστερα έργα, συμπεριλαμβανομένων των ισλανδικών σάγκων και ποιημάτων που σώζονται σε χειρόγραφα από τον 12ο έως τον 14ο αιώνα, αποτελούν πλούσια πηγή πληροφοριών για τη γερμανική θρησκεία. Η “Γηραιά Έντα” περιέχει μυθολογικά ποιήματα που αφηγούνται ιστορίες για τους θεούς, την κοσμογονία και το αποκαλυπτικό Ragnarök. Η “Prose Edda” του Snorri Sturluson παρέχει μια ολοκληρωμένη επισκόπηση της σκανδιναβικής μυθολογίας, αντλώντας στοιχεία τόσο από την προφορική παράδοση όσο και από προγενέστερες γραπτές πηγές.
Παρά τις προκλήσεις της ερμηνείας αυτών των διαφορετικών πηγών, συμβάλλουν συλλογικά στην κατανόηση του πλούσιου μωσαϊκού των γερμανικών θρησκευτικών πεποιθήσεων και πρακτικών που άκμασαν πριν από την έλευση του Χριστιανισμού.
Αίγυπτος: Ο Νεφερχοτέπ καλεί, οι τοιχογραφίες του μιλούν (ΕΙΚΟΝΕΣ)
