Με μια δόση φαντασίας και αφηρημένης αισθητικής, ο Klee αναδεικνύει την ατομική αλλά και την κοινωνική αντίθεση που χαρακτηρίζει την εποχή του.
«Η εξέγερση του υδραγωγείου» (στα γερμανικά: Revolution des Viadukts) είναι πίνακας του σουηδού Paul Klee του 1937. Ανήκει στο είδος της αφηρημένης τέχνης, η οποία εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο του μοντερνισμού. Ο πίνακας απεικονίζει ένα φανταστικό τοπίο με γεωμετρικά σχήματα και χρώματα σε τόνους καφέ, πορτοκαλί και κίτρινους.
Αναφορά στον ατομισμό που νικά τη συλλογικότητα
Πρόκειται για αναφορά σε μια επαναστατική αναταραχή, στη μονολιθική ναζιστική αρχιτεκτονική του Άλμπερτ Σπέερ καθώς και στις επίσημες σοβιετικές εικόνες εργατών που βαδίζουν προς τα εμπρός από κοινού.
Δημιουργήθηκε, όταν ο φασισμός βρισκόταν σε άνοδο στην Ευρώπη. Υπάρχουν μορφές από καμάρες που δεν είναι όλες μαζί στη σειρά ούτε σχηματίζουν μια ενιαία οδογέφυρα. Αντίθετα, η κάθε μια φαίνεται να «πορεύεται» μόνη της. Η ερμηνεία αυτής της σκέψης είναι ότι, οι καμάρες αυτές, αντί να ενώνουν, στην πραγματικότητα χωρίζουν τους ανθρώπους, τους αποξενώνουν. Αυτό είναι αναφορά στη δημόσια διχόνοια που ζούσε τότε η κοινωνία και στο ότι υπήρχε η τάση για ατομικότητα και όχι συλλογική δράση.
Στα έργα του Klee υπάρχουν πολλά επίπεδα σημασίας και ερμηνείας που αφήνουν χώρο για προσωπικές ερμηνείες και αντιλήψεις από τον θεατή.
Οι μορφές στο έργο είναι αφηρημένες. Ήταν ένας από τους κορυφαίους εκπροσώπους της Σουρεαλιστικής και Εξπρεσιονιστικής κίνησης, και το έργο του συχνά χαρακτηρίζεται από αφηρημένες γραμμές, έντονα χρώματα και συμβολισμούς.
Τη χρονιά που φιλοτέχνησε τον πίνακα, ο Klee καλλιτέχνης εγκατέλειψε τη Γερμανία και επέστρεψε στην πατρίδα του, την Ελβετία και θέλησε να αφήσει πίσω του ένα έργο κοινωνικής κριτικής. Παραδόξως, ο πίνακας παρουσιάστηκε στην έκθεση Degenerate Art των Ναζί, στο πλαίσιο έκθεσης μοντέρνας ζωγραφικής και γλυπτικής με καλλιτέχνες που θεωρούνται «ελεύθερα πνεύματα».
Πηγές: britannica.com – www.paulklee.net
Ιστορίας Τέχνης: Κινήματα της δυτικής τέχνης και ο αντίκτυπός τους (Μέρος 2ο)
