10 αποφθέγματα του Νίκου Καρούζου «ασέλγεια πάνω στο Είναι»

Πόσα αποφθέγματα να φυλάξεις από την ποίηση του Νίκου Καρούζου; Ίσως όλα αυτά που συμφέρουν τη ψυχή μας κι όλα αυτά τα κομμάτια της που ταξιδεύουν σε κάθε ανάγνωση.

Από το 1956 και μετά στις ποιητικές του συλλογές, ο Καρούζος απομακρύνθηκε από τις συνοπτικές ποιητικές φόρμες και υιοθέτησε μια πιο αναλυτική έκφραση του ανθρώπινου πνεύματος, εξερευνώντας την αγάπη, τον θάνατο και τον Θεό ως κεντρικά θέματα των αναζητήσεών του. Ο Νίκος Καρούζος ξεχωρίζει ως ένας από τους πιο αξιόλογους ποιητές της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς.

Ένα ταξίδι λοιπόν σε σύντομες στάσεις από το έργο του Νίκου Καρούζου. Μέσα στον παράδεισο και την κόλαση θα κινήσουμε, με ότι αποθέματα ψυχής απέμειναν στα θνητά σαρκία ετούτου του κόσμου και με το μελάνι που περίσσεψε θα τραφούμε.

Ποιητικές συλλογές του Νίκου Καρούζου:

Σίμων ο Κυρηναίος, 1949
Η επιστροφή του Χριστού, 1953
Νέες δοκιμές, 1954
Σημείο, 1955
Είκοσι ποιήματα, 1955
Διάλογοι, 1956
Ποιήματα, 1961
Η έλαφος των άστρων, 1962
Ο υπνόσακος, Ζαρβάνος, 1964
Πενθήματα, Αθήνα, 1969.
Λευκοπλάστης για μικρές και μεγάλες αντινομίες, 1971
Χορταριασμένα χάσματα, Εγνατία, 1974
Απόγονος της νύχτας, Πολυπλάνο, 1978
Δυνατότητες και χρήση της ομιλίας, Εγνατία, 1979, Ερατώ, 1986
Ο ζήλος του μη-σχετικού με παροράματα, Πολυπλάνο, 1980
Μονολεκτισμοί και ολιγόλεκτα, Εξάντας, 1980
Φαρέτριον, Ύψιλον, 1981
Αναμνηστική λήθη, Γοργώ, 1982
Αντισεισμικός τάφος, Εστία, 1984
Συντήρηση ανελκυστήρων, Καστανιώτης, 1986
Νεολιθηκή νυχτωδία στην Κροστάνδη [Α΄ Κρατικό Βραβείο της Ποίησης το 1988], Απόπειρα, 1987
Ερυθρογράφος, Απόπειρα, 1988
Λογική μεγάλου σχήματος, Ερατώ, 1989
Ευρέσεις από κυανό κοβάλτιο, Ίκαρος, 1991
Θρίαμβος χρόνου, Απόπειρα, 1997
Οιδίπους τυραννούμενος και άλλα ποιήματα ( φιλολογική επιμέλεια Μαρία Αρμυρά, Ίκαρος)

10 αποφθέγματα του Νίκου Καρούζου

1.  …σφάξε τη μια ομορφιά να πιει το αίμα η άλλη.

2.Το άφθαρτο ξύλο: Ο σταυρός είναι δυο επιθυμίες.
Η μια επιθυμία που ερωτεύτηκε τα ουράνια
σμίγει και σταυρώνεται με την επιθυμία
καθώς διασχίζει τη γη.
Κι ο Χριστός στο έαρ σταυρωμένος.

3.Έτσι κι αλλιώς η γλώσσα είναι ασέλγεια πάνω στο Είναι.

4.Η λογική είναι η έμμονη ιδέα των ψυχιάτρων.

5.Η κόλαση λοιπόν είν’ η πατρίδα μας.

6.Την καλησπέρα μου στα Ιδανικά σας.

7.Όποιος λέει είναι νικητής
διαπράττει ένα ανιαρό λάθος
όποιος λέει πως είναι νικημένος
διαπράττει ένα σπαραχτικό λάθος.

8.Τίποτα δεν αγγίζει τις απριλιάτικες βιολέτες;
τίποτα —μονάχα ο ακάνθινος Ιησούς.

9.πάλι τα ρούχα μου σήμερα στο καθαριστήριο
πάλι σιδέρωμα για λανθασμένο αύριο
δεν είμαστε στα καλά μας να υπάρχουμε έτσι ανελέητα.

10.Είχα λοιπόν εγκαταλείψει
καθώς έβγαινα
στο χρόνο που ειν’ άχρονος το αχανές
δεσμωτήριο της γλώσσας

11.Να ανταλλάζεις νομίσματα-στίχους
με απουσία·
η χειρότερη μορφή να αναπνέουμε.

Λίγα λόγια για τον Νίκο Καρούζο

Ο Νίκος Καρούζος γεννήθηκε στις 17 Ιουλίου 1926 στο Ναύπλιο και είχε γονείς την Κωνσταντίνα Πιτσάκη και τον Δημήτρη Καρούζο, με τον τελευταίο να είναι δάσκαλος. Τα πρώτα του χρόνια επηρεάστηκαν σημαντικά από την οικογένειά του, μεταξύ των οποίων και ο παππούς του από την πλευρά της μητέρας του, ο οποίος, όντας ιερέας και δάσκαλος, διέθετε εκτεταμένη βιβλιοθήκη.

Το 1944 ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο Ναύπλιο και έγινε μέλος της ΕΠΟΝ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο) στο Τμήμα Διαφωτισμού. Την επόμενη χρονιά γράφτηκε τόσο στη Νομική Σχολή όσο και στη Σχολή Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η ζωή του πήρε δραματική τροπή τον Ιούνιο του 1946, όταν λίγο έλειψε να αποφύγει τη σύλληψη και την εκτέλεση από την Οργάνωση Χ. Στη συνέχεια, το 1947, βίωσε μια πεντάμηνη εξορία στην Ικαρία. Εκτελώντας τη θητεία του στη Μακρόνησο το 1951, αντιμετώπισε άλλη μια εξορία στην ίδια τοποθεσία το 1953. Για λόγους υγείας, απολύθηκε από τη στρατιωτική θητεία χωρίς να χρειαστεί να υπογράψει δήλωση μετανοίας, αφού νοσηλεύτηκε στο 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο.

Ὁ Νίκος Καροῦζος διαβάζει χριστόθεμα ποιήματά του:

Ζαν Κοκτώ: «Διατρέχουμε τον κίνδυνο να μας πάρουν στα σοβαρά, κάτι που είναι η αρχή του τέλους».

Φωτογραφία εξωφύλλου