Ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου έχει καταγραφεί εκτενώς στα αρχεία διαφόρων πηγών από την αρχαιότητα, συμπεριλαμβανομένων ιστορικών, γεωγράφων, χρονογράφων και ταξιδιωτών. Αυτές οι αναφορές τοποθετούν σταθερά τον τάφο στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.
Ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της αρχαιολογίας. Παρά τις πιθανές προκλήσεις στον εντοπισμό της βασιλικής νεκρόπολης, εικάζεται ότι οι φυσικές καταστροφές, όπως οι σεισμοί, τα τσουνάμι και οι καταστροφικές ενέργειες των χριστιανών, μπορεί να συνέβαλαν στην άγνωστη θέση της.
Με την πάροδο του χρόνου, ο Μέγας Αλέξανδρος, ο οποίος είχε ανέλθει στο ρόλο του Φαραώ της Αιγύπτου, έχασε την ιδιότητά του ως θεότητα, οδηγώντας σε μείωση του ενδιαφέροντος για τον τάφο του. Παρ’ όλα αυτά, ιστορικά αρχεία από τους πρώτους αιώνες μετά τον θάνατό του το 323 π.Χ. μαρτυρούν τις επισκέψεις αρκετών αυτοκρατόρων στον τόπο ταφής του, οι οποίοι επιβεβαιώνουν τη θέση του στην Αλεξάνδρεια.
Το ύψος του Μεγάλου Αλεξάνδρου μέσα από τις ιστορικές καταγραφές
1) Οι επισκέψεις στον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου
- Ο Ιούλιος Καίσαρας, το 45 π.Χ., αναφέρεται ότι άγγιξε συναισθηματικά ένα θραύσμα της μύτης του αποθανόντος ηγεμόνα, όπως τεκμηριώνεται από τον Λουκιανό και τον Σουητώνιο.
- Ο Οκτάβιος, συγκινημένος μέχρι δακρύων, εξέφρασε τον θαυμασμό του δηλώνοντας ότι δεν θα κατάφερνε στην υπόλοιπη ζωή του ό,τι είχε πετύχει ο Αλέξανδρος σε μόλις 33 χρόνια.
- Ο Καλιγούλας, πήρε το μεταλλικό σεντούκι του Αλεξάνδρου, θεωρώντας το ως τη μετεμψύχωση του. Επίσης, ο Σεπτίμιος Σεβήρος όσο και ο Καρακάλλας έχουν καταγραφεί να έχουν επισκεφτεί τον τάφο.
Αν και τα ίχνη του τάφου μπορεί να είχαν εξαφανιστεί μέχρι τον 4ο αιώνα μ.Χ., τα σωρευτικά στοιχεία από αυτές τις ιστορικές αναφορές υποδηλώνουν έντονα ότι η αρχική τοποθεσία του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν πράγματι στην Αλεξάνδρεια.
Μέγας Αλέξανδρος: Το τελευταίο γράμμα προς τη μητέρα του, την Ολυμπιάδα
2) Οι 3 πιθανές τοποθεσίες του τάφου που τράβηξαν τα φώτα της δημοσιότητας
- Oι ανασκαφές της κ. Λιάνας Σουβαλτζή στην όαση Σιβά της Αιγύπτου
Oι ανασκαφές που διεξήγαγε η κ. Λιάνα Σουβαλτζή στην όαση Σίβα στην Αίγυπτο, ενώ την οδήγησαν στην πεποίθηση ότι ο τάφος βρίσκεται εκεί, αποκαλύφθηκαν επιγραφές που χρονολογούνται από τον 2ο αιώνα μ.Χ.. Αυτό σημαίνει πως δημιουργήθηκε περισσότερους από τεσσεράμισι αιώνες μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αυτή η ανκάλυψη ώθησε το Υπουργείο Πολιτισμού να υποβαθμίσει γρήγορα τη σημασία της συγκεκριμένης ανασκαφής, προφανώς ανησυχώντας για ένα πιθανό κολοσσιαίο λάθος. - Αμφίπολη
Στο πλαίσιο του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η πρόσφατη αφήγηση γύρω από την Αμφίπολη δημιούργησε αρχικά μεγάλες ελπίδες. Ωστόσο, η ομάδα της αρχαιολόγου κ. Κατερίνας Περιστέρη διευκρίνισε ρητά ότι, παρά την ευρεία προσδοκία για μια πρωτοποριακή αποκάλυψη, ο τάφος πιθανότατα δεν είναι αυτός του Έλληνα στρατηγού αλλά ανήκει μάλλον στον Ηφαιστίωνα. - Βεργίνα
Το 1993, ο ιστορικός μελετητής Τριαντάφυλλος Παπαζώης υποστήριξε ότι ο Φίλιππος Β’ δεν ενταφιάστηκε στον βασιλικό τάφο Β’ της Βεργίνας, αμφισβητώντας την άποψη του Μανόλη Ανδρόνικου. Σύμφωνα με τον Παπαζώη, ο τάφος ανήκε αντί αυτού στον Μέγα Αλέξανδρο. Ωστόσο, η θεωρία αυτή δεν είχε επαρκή υποστήριξη και θεωρήθηκε αβάσιμη αν και βρίσκει κατά καιρούς υποστηρικτές .
3) Τον κατέστρεψαν οι Χριστιανοί;
Η πιθανότητα να κατέστρεψαν οι χριστιανοί το μνημείο στα πλαίσια του βανδαλισμού των παγανιστικών μνημείων μοιάζει ρεαλιστική αλλά χωρίς επαρκή στοιχεία.
Mετά το θάνατο του Αλεξάνδρου το 323 π.Χ., το σώμα του παρέμεινε στη Βαβυλώνα για δύο χρόνια πριν ξεκινήσει το μακρύ ταξίδι της επιστροφής στην Ελλάδα για ταφή στη Μακεδονία. Είναι ευρέως αποδεκτό ότι ο Πτολεμαίος, ο κυβερνήτης της Αιγύπτου, παρενέβη κατά τη διάρκεια του ταξιδιού στη Μακεδονία και, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν την παρουσία του τάφου του Αλεξάνδρου στην ίδια τοποθεσία τουλάχιστον μέχρι τον 4ο αιώνα μ.Χ. Λαμβάνοντας υπόψη τους μετέπειτα χριστιανικούς διωγμούς και την περιβόητη καταστροφή παγανιστικών μνημείων, η πιθανότητα ο τάφος να βεβηλώθηκε ενώ βρισκόταν στην Αλεξάνδρεια είναι ένα πιθανό σενάριο.
Σε κάθε περίπτωση το μυστήριο με τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου παραμένει και δεν πρόκειται να λυθεί σύντομα ίσως και ποτε! Έως τότε οι αρχαιολόγοι σε όλο τον κόσμο θα αναζητούν το ιερό δισκοπότηρο της αρχαιολογίας και εμείς θα συνεχίσουμε να αναρωτιόμαστε για το που βρίσκεται το σώμα του σπουδαιότερου στρατηλάτη στον κόσμο.
