Λιαντίνης: Το «ου μοιχεύσεις» είναι ό,τι το πιο απάνθρωπο καθιέρωσε και επέβαλε η ιστορία στην ηθική

Η ομορφιά, το δράμα και οι άβολες αλήθειες της μοιχείας από τον Δημήτρη Λιαντίνη.

Ο Δημήτρης Λιαντίνης, ο αείμνηστος Έλληνας φιλόσοφος που ήταν γνωστός για το ότι χειριζόταν τις λέξεις σαν αιχμηρά σπαθιά και ζωγράφιζε την ηθική με τολμηρές, αφιλτράριστες πινελιές, έριξε κάποτε μια μακρά, σκληρή ματιά σε εκείνη την ακανθώδη παλιά εντολή: «Ου μοιχεύσεις». Για τον Λιαντίνη αυτή η βιβλική εντολή ήταν λιγότερο ένα καθοδηγητικό αστέρι και περισσότερο μια κοσμική γκιλοτίνα, απόλυτη και κατά μια έννοια, απάνθρωπη.

Στο επίκεντρο της επιχειρηματολογίας του βρισκόταν η Ελένη της Τροίας, Οι Έλληνες, επισήμανε ο Λιαντίνης, τόλμησαν να δουν την Ελένη όχι απλώς ως μια άπιστη γυναίκα αλλά ως σύμβολο κάτι βαθύτερου, μια αναγνώριση ότι οι ανθρώπινες καρδιές δεν ευδοκιμούν σε σφραγισμένα δοχεία.

Αν η «Ελένη, η μοιχαλίδα» ακούγεται σαν μια σταρ του ριάλιτι από κάποια πρωτομυκηναϊκή εκπομπή με νοικοκυρές, ξανασκεφτείτε το. Σε κλασική επική μορφή, μοιάζει περισσότερο με φιλοσοφικό αγώνα πάλης μεταξύ τάξης και χάους, λαχτάρας και πίστης, όπου οι διαγωνιζόμενοι φορούν στεφάνια ελιάς και ο διαιτητής μπορεί να είναι ή να μην είναι ο Δίας.
Αλλά ας γυρίσουμε πίσω. Ο Λιαντίνης δεν ήταν απλώς άλλη μια φωνή στο φιλοσοφικό πλήθος η δική του ιστορία ζωής ήταν τόσο τραγική και σκληρή όσο ένας ομηρικός στίχος.

(Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο παρακάτω)

Ποια βιβλία πρότεινε ο Δημήτρης Λιαντίνης στους φοιτητές του;

Το “ου μοιχεύσεις” του Δημήτρη Λιαντίνη

Γι’ αυτό σας έλεγα κάποτε ότι το “ου μοιχεύσεις” είναι ό,τι το πιο απάνθρωπο καθιέρωσε και επέβαλε η ιστορία στην ηθική.
Είναι μια σπάθα που κατεβαίνει και κόβει κεφαλές. Γι’ αυτό το μόνο νόημα που έχει αυτή η εντολή , έχουμε ξαναπεί , είναι : σταθερά , μέσα στην ιστορία να παραβαίνεται.

Γιατί παραγνωρίζει την ανθρώπινη φύση.

Εκείνο που θα λέγαμε στην έσχατη και πιο επιεική περίπτωση , για το γεγονός ότι θέλησαν οι Έλληνες την Ελένη μοιχαλίδα ,
είναι ότι είδανε αυτό το βάθος της ανθρώπινης φύσης , που δεν σημαίνει ότι εισάγει την ερωτική αναρχία ή την ηθική αναρχία. Το πρόβλημα , αυτό που μας δόθηκε η ευκαιρία προχθές που μιλήσαμε για πλατωνικό έρωτα , το πρόβλημα είναι να ‘σαι πάντα ηθικά εγρήγορος και να αγωνίζεσαι . Κι αν πέσεις να μπορέσεις να ξανασηκωθείς.

Εκεί είναι η ομορφιά και η δραματικότητα , και αν θέλετε και το μεγαλείο. Ο πόνος και η οδύνη που έχει η ηθική , σαν ζωντανή ηθική που λειτουργεί , με αίμα και με οστά και όχι με σχηματοποιημένες λύσεις και συνταγές και εντολές
και σχήματα , να δίνει αυτό τον περιορισμό , ο οποίος , εδώ θα συμφωνήσετε μαζί μου , από την άποψη της ιστορικής εξέλιξης και της ιστορικής πείρας η απιστία είναι μέσα στους κανόνες. Απόδειξη το γεγονός που έχουμε πει πολλές φορές ότι σήμερα στους τρεις ο ένας χωρίζει. Τι θα πει χωρίζει; Έχει προηγηθεί απιστία . Έχει προηγηθεί μοιχεία ας το πούμε.
Έχει προηγηθεί το γνήσιο αυτό κοίτασμα της Ελένης όπως θελήσανε οι Έλληνες.

Αλλά , για νά ‘χουμε κι ολοκληρωμένη την εικόνα πρέπει να πούμε και κάτι άλλο. Εάν ο Όμηρος μας έδωσε την Ελένη , μοιχαλίδα , μ’ αυτό το στίγμα , μ’ αυτή τη ρετσινιά , και στεκόμαστε κριτικά και με επιφυλάξεις απέναντί του , μην ξεχνάμε από την άλλη μεριά ότι ο Όμηρος μας έδωσε και το αντίθετο . Τον άλλο πόλο. Η Ελένη η άπιστη , αλλά μας έδωσε και την Πηνελόπη την πιστή.

Και δεν έχουμε σταθεί στην προσπάθεια να ερμηνεύσουμε και να κατανοήσουμε τι σημαίνει ” Πηνελόπη πιστή”; (Πηγή : liantinis.org)

Διαβάστε περισσότερα λογοτεχνικά αριστουργήματα:

Φωτογραφία εξωφύλλου