Διαβάσαμε μια ουσιαστική σύλληψη του Ντοστογιέφσκι στο έργο του «Οι αδερφοί Καραμάζοφ».
«Μπορώ να δω τον ήλιο, αλλά ακόμα και αν δεν μπορώ να τον δω ξέρω ότι υπάρχει. Και ξέρω ότι είναι εκεί-ότι ζει».
Η φράση αυτή αντικατοπτρίζει κάτι ουσιώδες: την έννοια της πίστης , όπως την αντιλαμβάνεται ο ίδιος, αλλά και τις εσωτερικές αναζητήσεις του ανθρώπου. Ο ήλιος, που αναφέρεται εδώ, συμβολίζει τον θεό ή την ανώτερη αλήθεια, μια ύπαρξη που ξεπερνά το αισθητό και το ορατό.
Ακόμη κι αν δεν τον βλέπει, ο ήρωας ξέρει ότι ο θεός υπάρχει ακριβώς όπως γνωρίζει την ύπαρξη του ήλιου που φωτίζει τον κόσμο ακόμα και όταν δεν τον παρατηρεί κανείς!
Αυτή πεποίθηση υπογραμμίζει την πίστη σε κάτι βαθύτερο και υπερβατικό, πέρα από την επιφάνεια της υλικής πραγματικότητας. Με άλλα λόγια η φράση ενσαρκώνει τη δύναμη της πίστης χωρίς αποδείξεις: μια πίστη που βασίζεται σε κάτι αρχέγονο, κάτι πηγαίο.
Ας διαβάσουμε ακόμη μερικά αποφθέγματα τα από το έργο «Οι αδερφοί Καραμάζοφ».
6 βιβλία που θα προτείναμε στους εξωγήινους για να μάθουν τι εστί άνθρωπος (Α’ μέρος)
- «Εξάλλου σήμερα, σχεδόν όλοι οι ικανοί άνθρωποι φοβούνται τρομερά να μην γελοιοποιηθούν και είναι δυστυχισμένοι εξαιτίας αυτού.
- «Το απαίσιο είναι πως η ομορφιά είναι μυστηριώδης όσο και τρομερή. Ο Θεός και ο διάβολος μάχονται εκεί και το πεδίο μάχης είναι η καρδιά του ανθρώπου».
- «Μπορώ να δω τον ήλιο, αλλά ακόμα και αν δεν μπορώ να τον δω ξέρω ότι υπάρχει. Και ξέρω ότι είναι εκεί-ότι ζει».
- «Σκέφτομαι πως αν δεν υπάρχει διάβολος και αν κατά συνέπεια τον δημιούργησε ο άνθρωπος, τότε σίγουρα τον δημιούργησε κατ΄ εικόνα και ομοίωση του».
- «Τι είναι η κόλαση; Υποστηρίζω ότι είναι ο πόνος του να μην μπορείς να αγαπάς».
- Έτσι φτάνει στην απόλυτη κτηνωδία, και όλα αυτά επειδή λέει συνεχώς ψέματα στους άλλους και στον εαυτό του.
- Αυτός που λέει ψέματα στον εαυτό του είναι αυτός που προσβάλλεται πρώτος.
- Γιατί καμιά φορά είναι πολύ ευχάριστο να νιώθει κανείς προσβλημένος. Ετσι δεν είναι;
- Κι ας ξέρει πως κανένας δεν τον πρόσβαλε και πως μονάχος του φαντάστηκε την προσβολή και είπε ψέματα από κοκεταρία, υπερέβαλε τα πράγματα για να τα εξωραΐσει, αρπάχτηκε από μια λέξη φτιάχνοντας ένα ολάκερο βουνό από έναν κόκκο σινάπεως.
- Τα ξέρει όλα αυτά και μόνος του, κι όμως προσβάλλεται, προσβάλλεται ώσπου να νιώσει ευχαρίστηση, να νιώσει μεγάλη αγαλλίαση, κι έτσι φτάνει στο σημείο να καλλιεργεί μέσα του το πραγματικό μίσος.»
(…) - «Η ενεργός αγάπη είναι κάτι πολύ πιο σκληρό και φοβερό από την αγάπη που περιορίζεται στα όνειρα.
- Η ονειροπόλα αγάπη διψάει για σύντομα κατορθώματα, ζητάει μια γρήγορη ικανοποίηση και το γενικό θαυμασμό.
- Στις τέτοιες περιπτώσεις μερικοί φτάνουν πραγματικά να θυσιάσουν και τη ζωή τους ακόμα, αρκεί να μην περιμένουν πολύ, μα να πραγματοποιηθεί γρήγορα τ’ όνειρό τους.
- Και να’ ναι σα μια θεατρική παράσταση που να τη βλέπουν όλοι και να τη χειροκροτούν.
- Μα η ενεργός αγάπη χρειάζεται δουλειά κι επίμονη αυτοκυριαρχία και για μερικούς είναι ίσως-ίσως ολόκληρη επιστήμη.
- Μα σας προλέγω πως ακόμα και τη στιγμή που θα δείτε με φρίκη πως παρ’ όλες σας τις προσπάθειες όχι μονάχα δεν πλησιάσατε τον σκοπό σας, μα αντίθετα ξεφύγατε απ’ αυτόν, εκείνην ακριβώς τη στιγμή, σας το προλέγω, θα ‘χετε φτάσει στο σκοπό».
Διαβάστε περισσότερα αποσπάσματα – λογοτεχνικούς θησαυρούς που αγαπήθηκαν από τους αναγνώστες:
Τα αποσπάσματα του Νίκου Καζαντζάκη από τον Γκρέκο στέκουν ακόμη αγέρωχα
Τι θέλει να πει ο Καμύ με τη φράση: «Να αυτοκτονήσω ή να κάνω καφέ;»
Οι λύσεις της δέσμευσης από τον Μπουκάι: «Το να μην εγκαταλείπεις κάτι είναι θάνατος..»
Ρένος Αποστολίδης: «υπάρχουν παντού οι άξιοι…οι άνθρωποι – και να τους βρήτε, να τους βρούμε»
Κάφκα: «Συχνά το συλλογίζομαι… ότι η ανατροφή μου μ’ έβλαψε πολύ»
Έρμαν Έσσε: «Όλοι μας ως το τέλος της ζωής μας κουβαλάμε τα υπολείμματα της γέννησής μας»
Όταν ο Γιάλομ δεν ξεχνιέται: «πάρτο απόφαση το παρελθόν σου δε θα γίνει καλύτερο»
Χένρι Ντέιβιντ Θορώ: «Η επιτυχία συνήθως βρίσκει αυτούς που είναι πολύ απασχολημένοι για να…»
