Η γλώσσα του Κάφκα είναι ακριβής και υποβλητική, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα που είναι ταυτόχρονα κλειστοφοβική και ονειρική.
Μια εντυπωσιακή πτυχή του ύφους του Κάφκα είναι η χρήση περίπλοκων, δαιδαλωδών δομών. Οι αφηγήσεις του είναι γεμάτες ασάφειες και ανοιχτές ερμηνείες, προσκαλώντας τους αναγνώστες να περιηγηθούν στους περίπλοκους λαβύρινθους του μυαλού των χαρακτήρων του και στα αινιγματικά τοπία στα οποία κατοικούν. Η άλυτη φύση πολλών έργων του αφήνει ένα στοιχειωτικό αντίκτυπο, ενθαρρύνοντας την ενδοσκόπηση και τον στοχασμό.
Κατά την ανασκόπηση του συγγραφικού έργου του Κάφκα, δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει τη βαθιά επιρροή που άσκησε στη λογοτεχνία και τη φιλοσοφία. Τα έργα του έχουν εμπνεύσει αμέτρητους συγγραφείς και ο όρος “καφκικό” έχει γίνει συνώνυμο του σουρεαλιστικού. Η ικανότητα του μοναχικού Κάφκα να αξιοποιεί τις θεμελιώδεις πτυχές της ανθρώπινης ύπαρξης και να τις εκφράζει μέσω του μοναδικού αφηγηματικού του ύφους εδραιώνει την κληρονομιά του ως λογοτεχνικού φωστήρα του οποίου η επίδραση αντηχεί στο χρόνο.
38 αποφθέγματα του Φραντς Κάφκα
1)Υπάρχουν δύο θεμελιώδη ανθρώπινα αμαρτήματα, από τα οποία προκύπτουν όλα τα υπόλοιπα; η ανυπομονησία και η νωθρότητα. Λόγω ανυπομονησίας οι Πρωτόπλαστοι εκδιώχθηκαν από τον Παράδεισο, λόγω νωθρότητας δεν επιστρέφουν. Ίσως, όμως, υπάρχει μόνο ένα θεμελιώδες αμάρτημα: η ανυπομονησία. Λόγω ανυπομονησίας εκδιώχθηκαν, λόγω ανυπομονησίας δεν επιστρέφουν.
2)Πολλές σκιές των πεθαμένων ασχολούνται αποκλειστικά με το να γλείφουν τα κύματα του ποταμού του θανάτου, επειδή έρχεται από την πλευρά μας και έχει ακόμα την αλμυρή γεύση των θαλασσών μας. Τότε το ποτάμι οπισθοχωρεί με αηδία, ρέει προς την αντίθετη κατεύθυνση και ξεβράζει τους πεθαμένους πίσω στη ζωή. Εκείνοι ωστόσο είναι χαρούμενοι, τραγουδούν ευχαριστήρια τραγούδια και χαϊδεύουν τον αγανακτισμένο χείμαρρο.
3)Πέρα από ένα ορισμένο σημείο, δεν υπάρχει επιστροφή. Αυτό το σημείο οφείλουμε να το φτάσουμε.
4)Η αποφασιστική στιγμή στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους διαρκεί για πάντα. Να γιατί τα επαναστατικά πνευματικά κινήματα που δηλώνουν ότι όλα τα προηγούμενα πράγματα είναι άνευ σημασίας έχουν δίκιο, γιατί ακόμα δεν έχει συμβεί τίποτα.
5)Ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέσα ξελογιάσματος που διαθέτει το Κακό είναι η πρόκληση σε μάχη. Είναι σαν τη μάχη με τις γυναίκες, που τελειώνει στο κρεβάτι.
6)Οι μάρτυρες δεν υποτιμούν το σώμα, το αφήνουν να ανυψωθεί στο σταυρό σ’ αυτή τη θεωρία συμφωνούν με τους ανταγωνιστές τους.
7)Η εξάντλησή του είναι αυτή ενός μονομάχου μετά τη μάχη, η δουλειά του ήταν το άσπρισμα μιας γωνιάς στο γραφείο ενός υπαλλήλου.
8)Δεν υπάρχει έχειν, μόνο είναι, μόνο μια κατάσταση ύπαρξης που λαχταράει την ύστατη ανάσα, λαχταράει την ασφυξία.
9)Παλιότερα δεν καταλάβαινα γιατί δεν έπαιρνα απάντηση στην ερώτησή μου, σήμερα δεν καταλαβαίνω πώς μπορούσα να πιστεύω ότι ήμουν ικανός να ρωτήσω. Όμως, στην ουσία δεν πίστευα, απλώς ερώτησα.
10)Οι διαφορετικές οπτικές γωνίες από τις οποίες μπορεί κάποιος να δει, π.χ., ένα μήλο: η οπτική γωνία του μικρού αγοριού, που πρέπει να τεντώσει το λαιμό του για να πάρει μια φευγαλέα ματιά του μήλου πάνω στο τραπέζι, και η οπτική γωνία του αφέντη του σπιτιού, που παίρνει το μήλο και το δίνει με άνεση στον σύντροφό του στο τραπέζι.
11)Αν διέσχιζες με τα πόδια μια πεδιάδα, έχοντας κάθε διάθεση να προχωρήσεις μπροστά και παρ’ όλα αυτά πήγαινες προς τα πίσω, τότε η κατάσταση θα ήταν απελπιστική’ αφού όμως σκαρφαλώνεις πάνω σε μια απότομη πλαγιά, τόσο απότομη όσο περίπου φαίνεσαι κι εσύ ο ίδιος από χαμηλά, η κίνησή σου προς τα πίσω δεν μπορεί παρά να προκαλείται από τη φύση τou εδάφους, οπότε δεν χρειάζεται να απελπίζεσαι.
12)Σαν ένα μονοπάτι το φθινόπωρο: πριν καλά-καλά προλάβει να καθαριστεί από τον άνεμο, καλύπτεται πάλι από ξερά φύλλα.
13)Δεν έχω ξαναβρεθεί σ’ αυτό το μέρος: η ανάσα του άλλου έρχεται διαφορετική, απ’ τον ήλιο πιο εκτυφλωτική είναι η ακτινοβολία ενός αστεριού δίπλα του.
14)Αν ήταν δυνατόν να χτιστεί ο Πύργος της Βαβέλ χωρίς να σκαρφαλώσει κανείς επάνω του, θα είχε επιτραπεί.
15)Μην αφήσεις το Κακό να σε κάνει να πιστέψεις ότι μπορείς να του κρατήσεις μυστικά.
16)Είσαι το μάθημα. Μαθητές, πουθενά.
17)Απεριόριστο θάρρος διοχετεύεται μέσα σου από τον πραγματικό ανταγωνιστή.
18)Τι σημαίνει να αντιληφθείς την καλή τύχη ότι το έδαφος πάνω στο οποίο στέκεσαι δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο απ όσο καλύπτουν τα δυο σου πόδια.
19)Υπάρχουν αμέτρητες κρυψώνες, μα μόνο μία απολύτρωση- οι πιθανότητες, όμως, για την απολύτρωση είναι τόσο πολλές όσες και οι κρυψώνες.
20)Υπάρχει προορισμός, αλλά όχι δρόμος’ αυτό που αποκαλούμε δρόμο είναι ο δισταγμός.
Κάφκα: «Οτιδήποτε αγαπάς, τελικά κάποια μέρα θα το χάσεις. Αλλά στο τέλος η αγάπη θα επιστρέψει…»
21)Αυτό που απαιτείται ακόμη από εμάς είναι η εκτέλεση του αρνητικού, το θετικό είναι δικό μας ήδη.
22)Όταν δώσει κάποιος κατάλυμα στο Κακό, εκείνο δεν του ζητάει πια να το πιστέψει.
23)Τα απώτερα κίνητρα που σε κάνουν να δίνεις κατάλυμα στο Κακό δεν είναι δικά σου, αλλά του Κακού.
24)Το κτήνος αρπάζει το μαστίγιο από τον αφέντη του και αυτομαστιγώνεται για να γίνει αφέντης, μη γνωρίζοντας ότι αυτό είναι μόνο μια φαντασίωση που παράγεται από έναν καινούριο κόμπο στο βούρδουλα του αφέντη.
25)Το Καλό είναι, υπό μία έννοια, άβολο.
26)Τα κοράκια υποστηρίζουν ότι ένα και μόνο κοράκι θα μπορούσε να καταστρέψει τους ουρανούς. Δεν υπάρχει αμφιβολία γι’ αυτό, αλλά δεν αποδεικνύει τίποτα ενάντια στους ουρανούς, γιατί ουρανός, απλούστατα, σημαίνει: αποκλεισμός των κορακιών.
27)Η απάντησή του στον ισχυρισμό ότι, αν και ίσως είχε υπάρχοντα, δεν είχε ύπαρξη, ήταν μόνο ένα ρίγος κι ένα καρδιοχτύπι.
28)Ήταν κάποιος που του έκανε κατάπληξη πόσο εύκολα προχωρούσε στο δρόμο της αιωνιότητας· η αλήθεια είναι ότι έτρεχε στην κατηφόρα του.
29)Το Κακό δεν μπορεί να πληρώνεται με δόσεις – και αυτό προσπαθούμε να κάνουμε συνεχώς.
30)Μπορεί κάποιος να σκεφτεί ότι ο Μέγας Αλέξανδρος, παρά τις στρατιωτικές επιτυχίες της νεότητάς του, παρά τον εξαιρετικό στρατό που είχε εκπαιδεύσει, παρά τις δυνάμεις που ένιωθε πως είχε, τις ικανές να μεταμορφώσουν τον κόσμο, ίσως να είχε σταματήσει στον Ελλήσποντο και να μην τον είχε διασχίσει ποτέ, και αυτό όχι από φόβο, όχι από αναποφασιστικότητα, όχι από διστακτικότητα αλλά από τη δύναμη της βαρύτητας. .
31)Ο τρόπος που έχεις ανασκουμπωθεί για αυτό τον κόσμο είναι γελοίος.
32)Όσο περισσότερα άλογα βάζεις στη δουλειά, τόσο πιο γρήγορα προχωράει – μ’ άλλα λόγια, δεν αποσπάται το πάτωμα απ’ το κρηπίδωμά του, πράγμα αδύνατον, αλλά σχίζονται τα λουριά κι έχουμε σαν αποτέλεσμα ένα χαρούμενο, ανεμπόδιστο ταξίδι.
33)Τους δόθηκε η επιλογή να γίνουν βασιλιάδες ή οι αγγελιοφόροι του βασιλιά. Όπως συμβαίνει με τα παιδιά, ήθελαν όλα να γίνουν αγγελιοφόροι. Αυτός είναι ο λόγος που υπάρχουν μόνο αγγελιοφόροι, εφορμούν στον κόσμο και, μια που δεν υπάρχουν βασιλιάδες, φωνάζουν τα χωρίς νόημα πια μηνύματά τους ο ένας στον άλλο.
34)Ευχαρίστως θα τερμάτιζαν την οικτρή ζωή τους, αλλά δεν τολμούν να το κάνουν λόγω του όρκου πίστεως που έχουν δώσει.
35)Δυο καθήκοντα στην αφετηρία της ζωής σου: Να περιορίζεις όλο και περισσότερο την τροχιά σου. και να ελέγχεις διαρκώς κατά πόσον κρύβεσαι κάπου έξω από αυτήν.
36)Μπορείς να κρατηθείς μακριά από τα βάσανα ετούτου του κόσμου -αυτό είναι δικαίωμά σου να το κάνεις κι ανταποκρίνεται στη φύση σου-, ίσως όμως αυτή η άμυνα είναι το μόνο βάσανο που θα μπορούσες να αποφύγεις.
37)Ο αληθινός δρόμος οδηγεί κατά μήκος ενός ακροβατικού σκοινιού, που δεν είναι τεντωμένο ψηλά αλλά μόλις πάνω από το έδαφος. Ο σκοπός του μοιάζει να είναι περισσότερο να σκοντάψει κανείς επάνω του, παρά να βαδίσει παράπλευρος του.
38)Όλα τα ανθρώπινα λάθη πηγάζουν απ’ την ανυπομονησία, την πρόωρη διακοπή της μεθοδικής διαδικασίας, τη φανερή αποφυγή αυτού που φαίνεται να είναι υπό εξέταση.
Διαβάστε περισσότερα αποφθέγματα παρακάτω:
20 λυτρωτικά αποφθέγματα του Καρλ Γιουνγκ ελέγχουν το ασυνείδητό μας
11 αποφθέγματα του Ίρβιν Γιάλομ: «Αν θέλεις να αλλάξεις, πρέπει να είσαι πρόθυμος να νιώσεις άβολα»
10 σοφά αποφθέγματα του Ιπποκράτη για την ισορροπία του νου
Κρίστοφερ Μάρλοου: 17 αποφθέγματα από το «κακό» παιδί της αγγλικής Αναγέννησης
Φωτογραφία εξωφύλλου:by John Dyess
