Ο «περιπλανώμενος ναός» της Θεσσαλονίκης, στην πλατεία Αντιγονιδών
Οι Ρωμαίοι επέλεξαν τον χώρο των Ιερών στην πλατεία Αντιγονιδών στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, ώστε να δημιουργήσουν έναν μεγαλοπρεπή ναό στις αρχές του 1ου αιώνα μ.Χ. Τα αρχιτεκτονικά μέλη που χρησιμοποιήθηκαν είναι από δύο μνημεία αρχαϊκής εποχής (τέλος 6ου με αρχές 5ου π.Χ. αιώνα) αλλά παρέμεινε άγνωστη η πηγή τους με αυτό το στοιχείο ως αφετηρία δημιουργήθηκε και το προσωνύμιο «περιπλανώμενος ναός».
Στο παρελθόν – όταν έγινε η ανακάλυψη των αρχιτεκτονικών μελών του σπουδαίου μνημείου στη Θεσσαλονίκη – οι πολίτες αντέδρασαν στην απόφαση των αρχών για την κατάχωσή του. Εκείνη την περίοδο η «Κίνηση για τη Διάσωση του Ναού της Αφροδίτης» ανήρτησε πανό στον χώρο της Πλατείας Αντιγονιδών και έκανε συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας απαιτώντας την ανάδειξη του μνημείου.
Τελικά έπειτα από μια διαμάχη μεταξύ του υπουργείου Πολιτισμού με τους ιδιοκτήτες του οικοπέδου καταλήξαμε στην απαλλοτρίωσή του ενώ το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ενέκρινε τη μελέτη για την προστασία και την ανάδειξη των αρχιτεκτονικών κατάλοιπων που βρίσκονται στο οικόπεδο.
«Πρόκειται για ένα πολύ αξιόλογο μνημείο της πόλης, σαν ένα μικρό Πάνθεον, που έχει ως ιδιαίτερο χαρακτηριστικό πως έχει συντεθεί με αρχαϊκά μέλη από δύο άλλους ναούς», δήλωσε στη Voria.gr, ο αρχιτέκτονας-αρχαιολόγος, ομότιμος καθηγητής Αρχιτεκτονικής στο ΑΠΘ, Γιώργος Καραδέδος.
Σπουδαία ευρήματα:
1) Δύο αγάλματα αυτοκράτορα, πιθανόν του Αδριανού
1) Ένα άγαλμα του Δία Αιγίοχου
2) Ενα άγαλμα της Θεάς Ρώμης
3) Κίονες και άλλα αρχιτεκτονικά μέλη (Φιλοξενούνται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης)
Η ιστορία των ανασκαφών
Το 1936 κατά τη διάρκεια οικοδομικών εργασιών ήρθαν τα πρώτα ευρήματα στο φως. Η οικοδομή κατεδαφίστηκε το 2000 και οι επιστημονικές έρευνες για τη θεότητα, στην οποία ήταν αφιερωμένος ο ναός δεν αργήσει να έρθει:
- Ο αρχαιολόγος Γιώργος Μπακαλάκης υποστήριξε την άποψη ότι πρόκειται για Ναό του Διονύσου, επειδή σε κοντινή απόσταση βρέθηκε ένας φαλλός.
- Ο Μανόλης Βουτυράς, ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ διατύπωσε την άποψη ότι θα μπορούσε να συμπεριληφθεί στην κατηγορία των «περιπλανώμενων ναών» και εκτίμησε ότι μεταφέρθηκε από την Αινεία (στο σημερινό Αγγελοχώρι), όπου τον 6ο π.Χ. αιώνα υπήρχε αρχαϊκό ιερό της Αφροδίτης. Κι έτσι έμεινε γνωστό το μνημείο ως «Ναός της Αφροδίτης».
- Μελετώντας τα αγάλματα που βρέθηκαν, η επίσης ομότιμη σήμερα καθηγήτρια Αρχαιολογίας στο ΑΠΘ, Θεοδοσία Στεφανίδου-Τιβέριου, ανάγει τη μεταφορά ή επισκευή του στα χρόνια του Αδριανού και συνδέει τον ναό με την αυτοκρατορική λατρεία, άποψη που θεωρείται και η πλέον επικρατέστερη.
Όπως προβλέπεται από τον ΚΑΣ θα ξεκινήσουν επεμβάσεις για την προστασία, συντήρηση και αναστήλωση του μνημείου, ενώ παράλληλα θα διαμορφωθεί ο περιβάλλων χώρος, έτσι ώστε να γίνει επισκέψιμο το ορατό τμήμα του «Ναού της Αφροδίτης».
Για τους κίονες προβλέπεται να τοποθετηθούν πιστά αντίγραφα αυτών που έχουν βρεθεί, ενώ στο εσωτερικό του σηκού θα μπουν τα αγάλματα που έχουν βρεθεί, επίσης σε αντίγραφα (ειδικά για την τοποθέτηση των αγαλμάτων υπάρχει διαφωνία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης). Σύμφωνα με την επιστημονική μελέτη η χρήση των αυθεντικών μελών θα τα εξέθετε σε κινδύνους φθοράς εξαιτίας της έκθεσής τους σε συνθήκες περιβάλλοντος, αλλά και κατάρρευσης σε περίπτωση σεισμού.
Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το voria.gr
Διαβάστε περισσότερα:
