Η Ζαχρά, όταν σκέφτεται τη ζωή της πριν το καλοκαίρι του 2021, της φαίνεται σαν άλλη πραγματικότητα.
Ως μαθήτρια στο Αφγανιστάν, είχε «πολλούς φίλους».
«Ήμασταν χαρούμενοι μαζί», θυμήθηκε. «Σπουδάζαμε, μερικές φορές μαζευόμασταν όλοι μαζί… κάναμε ποδήλατο».
Η Ζαχρά, 20 ετών, δεν κάνει ποδήλατο πια. Ούτε πηγαίνει στο σχολείο, ούτε βγαίνει έξω χωρίς να καλύπτει το πρόσωπό της, ούτε βλέπει φίλους που έχουν εγκαταλείψει τη χώρα. Το μόνο που μπορεί να κάνει, λέει, είναι να κάθεται σπίτι και να ανησυχεί για ένα μέλλον που έχει καταρρεύσει μπροστά στα μάτια της.
«Όταν στέκομαι μπροστά στον καθρέφτη, όταν κοιτάζω τον εαυτό μου, απλά βλέπω μια διαφορετική Ζαχρά από πριν δύο χρόνια», είπε. «Λυπάμαι για το παρελθόν μου».
Η Τρίτη σηματοδοτεί τη δεύτερη επέτειο της πτώσης της Καμπούλ στους Ταλιμπάν, οι οποίοι κατέλαβαν τον έλεγχο του Αφγανιστάν εν μέσω της χαοτικής και αμφιλεγόμενης αποχώρησης των Ηνωμένων Πολιτειών από τη χώρα μετά από σχεδόν 20 χρόνια πολέμου.
Οι Ταλιμπάν, που δεν αναγνωρίζονται από τις περισσότερες χώρες του κόσμου, έχουν κηρύξει την Τρίτη εθνική εορτή. Η ημέρα είναι «γεμάτη τιμή και υπερηφάνεια για τους Αφγανούς», δήλωσε στο CNN ο αναπληρωτής εκπρόσωπος των Ταλιμπάν Bilal Karimi.
«Το Αφγανιστάν απελευθερώθηκε από την κατοχή, οι Αφγανοί μπόρεσαν να ξαναποκτήσουν τη χώρα τους, την ελευθερία, την κυβέρνηση και τη θέληση. Ο μόνος τρόπος για να λυθεί το πρόβλημα είναι η κατανόηση και ο διάλογος, η πίεση και η βία δεν είναι λογικές», πρόσθεσε.
Αλλά ο εορτασμός είναι το τελευταίο πράγμα που θέλουν να κάνουν πολλές Αφγανές γυναίκες όπως η Ζαχρά– την οποία το CNN προσδιορίζει μόνο με το μικρό της όνομα για λόγους ασφαλείας – καθώς η ζωή υπό την κυριαρχία των Ταλιμπάν γίνεται όλο και πιο καταπιεστική και βίαιη.
Και, προειδοποιούν οι ακτιβιστές, τα πράγματα μπορεί να χειροτερέψουν καθώς ο κόσμος κοιτάζει αλλού, κουρασμένος από τους πολυετείς πολέμους του Αφγανιστάν και πολύ απασχολημένος με τα δικά του εσωτερικά ζητήματα.
Εν τω μεταξύ, η μείωση της ξένης βοήθειας σημαίνει ότι εκατομμύρια Αφγανοί μάχονται με την ξηρασία, την πείνα και τις ασθένειες σε μια κρίση που, σύμφωνα με τους εμπειρογνωμόνες των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, επιδεινώνεται αυτή την εβδομάδα.
«Δεν υπάρχει πια ελευθερία των γυναικών», δήλωσε η Mahbouba Seraj, ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών στο Αφγανιστάν και υποψήφια για το βραβείο Nobel Ειρήνης 2023.
«Οι γυναίκες στο Αφγανιστάν σβήνονται σιγά σιγά από την κοινωνία, τη ζωή, τα πάντα – τις απόψεις τους, τη φωνή τους, τι σκέφτονται, πού βρίσκονται».
Αφανισμένες από τη δημόσια σφαίρα
Η κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν το 2021 άλλαξε δραματικά τη ζωή των γυναικών στο Αφγανιστάν. Αν και αρχικά παρουσιάστηκαν πιο μετριοπαθείς, έκτοτε εφάρμοσαν σκληρούς περιορισμούς. Κλείστηκαν τα γυμνάσια και τα πανεπιστήμια για κορίτσια, απαγορεύτηκε η εργασία τους σε ΜΚΟ και ο δημόσιος χώρος έγινε απροσπέλαστος.
Πρόσφατα, έκλεισαν όλα τα γυναικεία κέντρα αισθητικής, στερώντας εισόδημα σε 60.000 γυναίκες, πολλές μόνες γονείς. Όνειρα, όπως της 20χρονης Ζαχρά να σπουδάσει σχεδιάστρια, μοιάζουν πια ανέφικτα.
Εγκλωβισμένες στα σπίτια τους, πολλές γυναίκες προσπαθούν να απασχολήσουν τον εαυτό τους με ό,τι μπορούν. Όμως, η κατάσταση έχει επιφέρει σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία, με περιστατικά κατάθλιψης και αυτοκτονιών μεταξύ των κοριτσιών, σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ.
Οι Ταλιμπάν ισχυρίζονται πως οι γυναίκες μπορούν να εργαστούν σε συγκεκριμένους τομείς υπό “ισλαμικές αξίες”, ωστόσο ο αποκλεισμός τους από την ανώτατη εκπαίδευση δημιουργεί κενά, κυρίως στον τομέα της υγείας όπου λείπουν γυναίκες γιατροί, μαίες και νοσοκόμες.
Μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί και ειδικοί τονίζουν την αποκλειστική ευθύνη των πολιτικών των Ταλιμπάν για τον θάνατο γυναικών λόγω έλλειψης γυναικών γιατρών, αποτέλεσμα των περιοριστικών τους πολιτικών.
Ζητώντας απελπισμένα την προσοχή της παγκόσμιας κοινότητας
Η διεθνής κοινότητα καταδίκασε έντονα τη συμπεριφορά των Ταλιμπάν απέναντι στις γυναίκες και τα κορίτσια, με το συμβούλιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ να τους καλεί αυτή την εβδομάδα να εισάγουν μεταρρυθμίσεις και να σεβαστούν τις ελευθερίες των γυναικών.
Παρά τις εκκλήσεις, ελάχιστα έχουν αλλάξει και η διεθνής προσοχή έχει εξασθενήσει, αφήνοντας πολλούς Αφγανούς θυμωμένους και εγκαταλελειμμένους από τον κόσμο.
Η ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών Seraj δήλωσε: «Οι νέοι του Αφγανιστάν φωνάζουν με όλη τους τη δύναμη, προσπαθώντας να τραβήξουν την προσοχή του κόσμου στην κατάσταση του πολέμου και των γυναικών στη χώρα».
Η Ζαχρά αναρωτιέται γιατί άλλες χώρες φαίνεται να αδιαφορούν. «Είναι άνετοι – τα παιδιά τους, οι κόρες τους, οι αδερφές τους πηγαίνουν σχολείο», είπε. «Αλλά … υπάρχουν κορίτσια και γυναίκες σε αυτή τη γωνιά του κόσμου, που απλά αγνοούνται από τον κόσμο και δεν μπορούν να κάνουν τίποτα».
Μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους πάγωσαν περίπου 7 δισεκατομμύρια δολάρια από τα αποθεματικά της χώρας και διέκοψαν τη διεθνή χρηματοδότηση. Αυτό κατέστρεψε την οικονομία που εξαρτιόταν σε μεγάλο βαθμό από την ενίσχυση, με εκατομμύρια Αφγανούς άνεργους, κυβερνητικούς υπαλλήλους απλήρωτους και τιμές τροφίμων και φαρμάκων στα ύψη.
Τις τελευταίες εβδομάδες, η ανθρωπιστική βοήθεια έχει μειωθεί ακόμη περισσότερο μετά την απαγόρευση των Ταλιμπάν στις γυναίκες να εργάζονται σε ΜΚΟ. Πολλοί οργανισμοί, συμπεριλαμβανομένου του ΟΗΕ, αναγκάστηκαν να αναστείλουν κρίσιμα προγράμματα στη χώρα.
Παράλληλα, οι ακτιβιστές φοβούνται ότι οι Ταλιμπάν μπορεί σταδιακά να αποκτήσουν διεθνή νομιμοποίηση, παρόλο που δεν αναγνωρίζονται ευρέως ως νόμιμη κυβέρνηση και δεν ελέγχουν την έδρα του Αφγανιστάν στον ΟΗΕ.
Η Seraj κατέληξε: «Ο μόνος λόγος που βρίσκομαι στο Αφγανιστάν και μένω εδώ είναι για να είμαι δίπλα στις αδερφές μου και να προσπαθήσω να τις βοηθήσω. Δεν έχω χάσει όλη την ελπίδα. Αλλά με κάθε βήμα και με κάθε απόφαση, βλέπω ότι τα πράγματα δυσκολεύουν όλο και περισσότερο».
Για τους νέους Αφγανούς που ελπίζουν να διασώσουν ό,τι έχει απομείνει από το μέλλον τους, η φυγή φαίνεται να είναι η μόνη επιλογή που τους έχει απομείνει.
Η Ζαχρά είπε: «Φυσικά, όλοι αγαπάμε να είμαστε στη χώρα μας, γιατί είναι ο τόπος μας. Αλλά νομίζω δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να φύγουμε. Πρέπει να αποφασίσω για το μέλλον μου. Οπότε ο καλύτερος τρόπος είναι να φύγω από τη χώρα».
You are currently viewing a placeholder content from YouTube. To access the actual content, click the button below. Please note that doing so will share data with third-party providers.
Με εικόνες και πληροφορίες από CNN
