Ο υπαρξισμός, με τις ενδελεχείς έρευνές του για την ανθρώπινη υπόσταση, βρίσκει δύο εξέχουσες φωνές στους Αλμπέρ Καμύ και Ζαν Πολ Σαρτρ.
Κεντρική θέση στις υπαρξιστικές φιλοσοφίες τους κατέχει η έννοια του παραλόγου, ωστόσο οι ερμηνείες και οι απαντήσεις τους σε αυτόν αποκλίνουν σημαντικά.
Ο Σαρτρ, στο κύριο έργο του “Το Είναι και το Τίποτα”, υποστηρίζει ότι η ύπαρξη προηγείται της ουσίας, δίνοντας έμφαση στην ανθρώπινη ελευθερία και ευθύνη απέναντι στον παραλογισμό. Για τον Σαρτρ, ο παραλογισμός της ύπαρξης προκύπτει από την εγγενή έλλειψη νοήματος στο σύμπαν, αφήνοντας τα άτομα ελεύθερα να δημιουργήσουν το δικό τους νόημα μέσω των πράξεών τους.
Αντίθετα, ο Καμύ, στο θεμελιώδες έργο του “Ο μύθος του Σίσυφου”, αντιμετωπίζει το παράλογο με μια αίσθηση εξέγερσης και αποδοχής. Ενώ αναγνωρίζει την εγγενή έλλειψη νοήματος της ζωής, ο Καμύ τάσσεται υπέρ της αποδοχής της παράλογης κατάστασης και της εύρεσης πλήρωσης στην πράξη της πρόκλησης εναντίον της.
Η διχοτομία μεταξύ της ριζοσπαστικής ελευθερίας του Σαρτρ και της υπαρξιακής εξέγερσης του Καμύ αντανακλά τις διαφορετικές στάσεις τους απέναντι στην ανθρώπινη κατάσταση. Ο Σαρτρ αγκαλιάζει το παράλογο ως καταλύτη για την ατομική αυτονομία, ενώ ο Καμύ επιδιώκει να βρει νόημα στην ίδια την πράξη της περιφρόνησης ενάντια στο παράλογο.
Εμβαθύνοντας στις αντίστοιχες φιλοσοφίες τους, αποκτούμε εικόνα της πολυπλοκότητας της ανθρώπινης ύπαρξης και των διαφορετικών τρόπων με τους οποίους τα άτομα περιηγούνται στον παραλογισμό της ζωής. Είτε μέσω του υπαρξιστικού ριζοσπαστισμού του Σαρτρ είτε μέσω της φιλοσοφίας της εξέγερσης του Καμύ, και οι δύο στοχαστές μας αναγκάζουν να αντιμετωπίσουμε τον εγγενή παραλογισμό της ύπαρξης και να βρούμε νόημα με τους δικούς μας όρους.
Ζαν-Πολ Σαρτρ: 20 αποφθέγματα που πρέπει να έχεις διαβάσει στη ζωή σου
