Ηπειρώτες και Βορειοηπειρώτες: Ποιες οι διαφορές; Μια ιστορία όλο αγκάθια

Ο παρερμηνευτικός αυτός ορισμός πηγάζει από την αυθαίρετη χρήση του όρου από το 1913, όταν οι λεγόμενες “Μεγάλες Δυνάμεις” καθόρισαν την τύχη των ελληνοηπειρωτικών πληθυσμών, υποχρεώνοντάς τους να διαμένουν εκτός των ορίων του σύγχρονου ελληνικού κράτους.

Παρά την ιστορική τους μνήμη που είναι βαθιά ριζωμένη στην κληρονομιά των μεγάλων ηγετών της Ηπείρου, απόγονοι ευεργετών και άτομα με απλή και δωρική φυσιογνωμία, τα άτομα αυτά συνεχίζουν να εκφράζουν την αγάπη τους για τον τόπο μέσα στο χρόνο, διατηρώντας μάλιστα το ομηρικό γλωσσικό τους ιδίωμα.

Ωστόσο, οι Βορειοηπειρώτες βρίσκουν τον εαυτό τους επιβαρυμένο από ένα εθνικό παρατσούκλι που τους επιβάλλεται από εξωτερικές οντότητες, αντιμετωπίζονται κατά καιρούς ως παρείσακτοι μεταξύ των συμπατριωτών τους Ελλήνων και ενίοτε ως ξένοι έποικοι στα ίδια τα εδάφη που κατοικούν.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως όλοι οι Ηπειρώτες, οι Βορειοηπειρώτες συμμετείχαν ενεργά και συνέβαλαν σημαντικά στον Αγώνα της Εθνεγερσίας. Πολλοί ευεργέτες, που συνέβαλαν καθοριστικά στην ανάπτυξη του εθνικού αγώνα καταγόταν από τη Βόρεια Ήπειρο. Δυστυχώς, παρά τη συμβολή τους, η καταγωγή αυτών των ατόμων παραμένει συχνά μη αναγνωρισμένη.

Η προσάρτηση της Βορείου Ηπείρου στο νεοσύστατο αλβανικό κράτος επέφερε τραγικές συνέπειες για τον ελληνισμό της περιοχής.

Αρχικά, ο Ελευθέριος Βενιζέλος αντιστάθηκε στην εκχώρηση, δεδομένης της απελευθέρωσης όλων των πόλεων της Βορείου Ηπείρου από τον ελληνικό στρατό μετά την απελευθέρωση των Ιωαννίνων από τους Οθωμανούς το 1913.

Τελικά, η Ελλάδα υποχώρησε, γεγονός που οδήγησε σε αναταραχές μεταξύ των Βορειοηπειρωτών και των Αλβανών.

Το επακόλουθο ήταν το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας, που αναγνώριζε τη Βόρειο Ήπειρο ως αυτόνομη περιοχή υπό αλβανική κυριαρχία.

Αντιμέτωποι με την αδικία, οι Έλληνες ξεκίνησαν έναν αγώνα για αυτονομία, ο οποίος κορυφώθηκε με την υπογραφή του Πρωτοκόλλου της Κέρκυρας στις 17-5-1914.

Ωστόσο, η εφαρμογή του Πρωτοκόλλου της Κέρκυρας ματαιώθηκε από το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Στη συνέχεια, με τη λήξη του πολέμου το 1921, η Πρεσβευτική Διάσκεψη επανέφερε το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας, παγιώνοντας τα ελληνοαλβανικά σύνορα και οδηγώντας στην προσάρτηση της Βορείου Ηπείρου στο αλβανικό κράτος.

Αυτό σηματοδότησε την έναρξη μιας νέας δοκιμασίας για τους ελληνικούς πληθυσμούς. Το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας, που υπογράφηκε το 1914 από τις Μεγάλες Δυνάμεις, παραχώρησε τα εδάφη της Βορείου Ηπείρου στην Αλβανία, η οποία αναγνωρίστηκε επίσημα ως ανεξάρτητο κράτος με τη Συνθήκη του Λονδίνου.

Μέσα σε μια νύχτα, οι ελληνικοί πληθυσμοί της περιοχής βρέθηκαν να ανήκουν σε ένα διαφορετικό έθνος.

Σήμερα, η φωνή της ελληνικής μειονότητας στη νότια Αλβανία αντιμετωπίζει μυριάδες προβλημάτων και συχνά τα προβλήματα που έρχονται στην επιφάνεια αντιμετωπίζονται ως καυτή πατάτα από τις ελληνικές κυβέρνησεις.

Πρόσφατα παραδείγματα: η καταπάτηση περιουσιών Ελλήνων από την αλβανική κυβέρνηση, αλλά και η υπόθεση Μπελέρη.

Ας ελπίσουμε σε μια μελλοντική δικαιοσύνη και ομόνοια, καθώς στόχος όλων μας θα έπρεπε να είναι η ειρήνη.