Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, που συχνά εξυμνείται κυρίως για εμβληματικά έργα τέχνης ξεπερνά τη φήμη του ως απλός καλλιτέχνης μέσα από τα ημερολόγια του.
Ενώ το καλλιτεχνικό χαρτοφυλάκιο του Λεονάρντο ντα Βίντσι περιλαμβάνει 22 πίνακες ζωγραφικής και μερικές εκατοντάδες προσωπικά σχέδια, η πραγματική κληρονομιά του ντα Βίντσι έγκειται στην ποικιλόμορφη συμβολή του σε μια σειρά επιστημονικών κλάδων. Ζώντας κατά τη διάρκεια της ιταλικής Αναγέννησης, μιας περιόδου που σημαδεύτηκε από την άνθηση της τέχνης και της αρχιτεκτονικής στα τέλη του 15ου και στις αρχές του 16ου αιώνα, η πνευματική ικανότητα του ντα Βίντσι επεκτάθηκε πέρα από τα καλλιτεχνικά πεδία, περιλαμβάνοντας την αρχιτεκτονική, την επιστήμη, τα μαθηματικά και τη μηχανική.
Τα σημειωματάριά του περιέχουν μοναδικές επιστημονικές παρατηρήσεις, εικασίες και υποθέσεις, πολλές από τις οποίες οι μετέπειτα ανεξάρτητοι ερευνητές θα επικυρώσουν και θα υποστηρίξουν κατά τη διάρκεια των αιώνων.
Απεικόνισε σχέδια για πολυάριθμες μηχανές και κινητήρες, αρκετές από τις οποίες τελικά θα υλοποιούνταν στον πραγματικό κόσμο. Η ιταλική Αναγέννηση λειτούργησε ως το γόνιμο έδαφος όπου φυτεύτηκαν οι σπόροι της δυτικής επιστήμης και τεχνολογίας, οι οποίοι άνθισαν κατά τη διάρκεια της επιστημονικής επανάστασης. Μεταξύ εκείνων που συνέβαλαν σημαντικά στη σπορά αυτών των σπόρων, ο Λεονάρντο ξεχωρίζει ως εξέχουσα προσωπικότητα.
Λεονάρντο ντα Βίντσι: Αποκαλύπτοντας το μυστήριο και την ιστορία του πίνακα Salvator Mundi
1. Μαθηματικός:
Η γοητεία του Ντα Βίντσι για τη γεωμετρία εκδηλώθηκε στις σχολαστικές μετρήσεις που έκανε στη φύση, αναζητώντας πρότυπα που εκφράζονταν μαθηματικά. Ο περίφημος “Βιτρούβιος άνθρωπος” του εξερεύνησε τη γεωμετρία των τέλειων αναλογιών, εμπνευσμένος από τον Ρωμαίο αρχιτέκτονα Βιτρούβιο. Η πεποίθηση του Λεονάρντο ότι το ανθρώπινο σώμα αντικατοπτρίζει το σύμπαν είναι εμφανής στους σχολαστικούς υπολογισμούς του, δίνοντας έμφαση στις αναλογικές σχέσεις.
2. Αρχιτέκτονας:
Τα σημειωματάρια του Ντα Βίντσι βρίθουν από αρχιτεκτονικά σχέδια και πλάνα, αντανακλώντας το έντονο ενδιαφέρον του για την αισθητική και την ακουστική των κτιρίων. Αντιμετωπίζοντας καινοτόμα την πρόκληση της αρχιτεκτονικής αισθητικής, σχεδίασε το teatro da predicare, μια αίθουσα διαλέξεων σε σχήμα αμφιθεάτρου. Ο διορισμός του ως ο κύριος αρχιτέκτονας του βασιλιά Φραγκίσκου Α΄ της Γαλλίας το 1515 υπογράμμισε την αρχιτεκτονική του δεινότητα.
3. Φυσιοδίφης:
Ξεκινώντας αποστολές στις ιταλικές Άλπεις στις αρχές της δεκαετίας του 1490, ο ντα Βίντσι παρατηρούσε και σχεδίαζε σχολαστικά τη φύση, συμπεριλαμβανομένων των φυτών, των ζώων και των πτηνών. Τα σχέδιά του για τις καταιγίδες επέδειξαν ακριβείς απεικονίσεις της διάτμησης του ανέμου. Επιπλέον, αποτόλμησε εικασίες γεωλογικής και φυσικής ιστορίας, αμφισβητώντας τις συμβατικές απόψεις για την προέλευση της Γης.
4. Επιστήμονας:
Στο Μιλάνο, η γοητεία του ντα Βίντσι για τη φύση εξελίχθηκε σε συστηματική επιστημονική έρευνα, ιδιαίτερα στην οπτική – τη συμπεριφορά του φωτός. Τα σημειωματάριά του από αυτή την περίοδο αντικατοπτρίζουν σχολαστική έρευνα, ενσωματώνοντας τις βαθιές γνώσεις του στη γεωμετρία.
5. Εφευρέτης:
Το εφευρετικό πνεύμα του Ντα Βίντσι επεκτάθηκε σε διάφορους τομείς, συμβάλλοντας στη σύλληψη εφευρέσεων όπως το αλεξίπτωτο, η μηχανή λείανσης καθρεφτών, ένα ψαλίδι, οι φορητές γέφυρες, η κλειδαριά μιτραρίσματος (που χρησιμοποιείται ακόμη στα κανάλια) και η κίνηση με ελατήριο (που χρησιμοποιείται κυρίως σε παιχνίδια). Ορισμένοι λένε ότι σχεδίασε ακόμη και το πρώτο ρομπότ.
6. Ανατόμος:
Στον τομέα της ιατρικής έρευνας, τα σχολαστικά σχέδια και οι σημειώσεις του ντα Βίντσι αποκάλυψαν πρωτοποριακές γνώσεις για την ανθρώπινη ανατομία. Δύο σημαντικές ανατομές – μία σε έναν ηλικιωμένο άνδρα και μία σε ένα παιδί – παρείχαν πρώιμες διαγνώσεις της αθηροσκλήρωσης και των καρδιακών παθήσεων. Τα σχέδιά του παρουσίασαν καινοτόμους τρόπους απεικόνισης ανατομικών χαρακτηριστικών από πολλαπλές οπτικές γωνίες.
7. Φιλόσοφος της όρασης:
Το βαθύ ενδιαφέρον του Λεονάρντο για το ανθρώπινο μάτι τον οδήγησε στη μελέτη της δομής του, των συνδέσεων με άλλα όργανα και της ακριβούς λειτουργίας του. Κατέρριψε τις επικρατούσες απόψεις για το μάτι ως εκπέμποντα αόρατες ακτίνες, προτείνοντας αντίθετα ότι το μάτι είναι ένα όργανο υποδοχής που “βλέπει” μέσω του ανακλώμενου φωτός.
Λεονάρντο Ντα Βίντσι: Πίνακες, τεχνικές και τα «μυστικά» μιας ευφυΐας
