O αριθμός 31328 αποτελεί μια τρανή απόδειξη όταν μιλάμε για λογοτεχνία που γεννιέται από τις στάχτες. Αυτή η οδυνηρή ιστορία, που έχει τις ρίζες της στο αιματοβαμμένο έδαφος της Μικρασιατικής καταστροφής, ξεπερνά την απλή αφήγηση, γίνεται μια ενστικτώδης εμπειρία.
Ο Βενέζης δεν γράφει μόνο με μελάνι, αλλά με την ωμή, αφιλτράριστη αγωνία ενός επιζώντος. Αυτό που κάνει το έργο εξαιρετικό είναι η ταυτόχρονη απλότητα και το βάθος του, μια ισορροπία που μας καλεί να μπούμε στα παπούτσια του συγγραφέα χωρίς διασταγμό.
Η αφήγηση αν και στερείται των εκλεπτυσμένων λογοτεχνικών μεθόδων που κατέκτησε ο Βενέζης στα μετέπειτα χρόνια του παραμένει ένα από τα πιο χαρακτηριστικά της Μικρασιατικής καταστροφής. Οι εμπειρίες του Βενέζη ως επιζώντα της εθνικής τραγωδίας διαπερνούν το μέσα μας, είναι μια συνομιλία με το παρελθόν και μια αναμέτρηση με το πόνο και την αντοχή του ανθρώπινου πνεύματος.
(Διαβάστε τα αποφθέγματά του παρακάτω)
1.“Να μας λυπηθεί. «Κι εσάς κι εμάς». Το λεν πια σχεδόν μόνιμα. Άρχισαν να μην μπορούν να ξεχωρίζουν τις δυο μοίρες, τη δική τους και τη δική μας. Τρέμουν τους αξιωματικούς τους και τους τσαουσάδες τους δικούς μας. Αυτούς τους ίδιους μισούμε κι εμείς. Ικετεύουν για το «μεμλεκέτ», ένα καλύβι κάπου. Κι εμείς.
Λοιπόν;”
2.“Είναι μονάχη και συλλογίζεται τη δυστυχία των άλλων, ίσως για να μπορεί να βρίσκει πιο
λίγη τη δική της.”
3.“Ναι. Ένα γεροντάκι στο Κίρκαγατς, μια γριούλα στο Μπακήρ, ένα ηλικιωμένο βόδι τούτος εδώ στο Αξάρ: οι άνθρωποι του Θεού. Η καλοσύνη φυτρώνει λοιπόν σε μεγάλες ηλικίες; Φαίνεται θα είναι παρακμή.”
4.“Στο στρατόπεδο έχουμε μαζέψει πολλά σκυλιά. Οι σκλάβοι τα κουβαλήσαν απόξω, απ’ τα χωράφια που δουλεύαν. Είναι μια τρυφερότητα μες στην τραχιά ζωή τους. Τα πιο πολλά είναι αχαμνά-τρων ό,τι περισσεύει. Έχω κ’ εγώ ένα. Ένα κοπρόσκυλο. Το λέμε Ναβουχοδονόσορ. Γιατί; Έτσι. Γιατί εγώ είμαι το “Νούμερο 31328”;”
5. «Οι πικραμένοι άνθρωποι είναι στο βάθος οι πιο αισιόδοξοι…»
Διαβάστε και το απόσπασμα του Ηλία Βενέζη από «Το Νούμερο 31328».
Νυχτωθήκαμε στο Αγιασμάτ. Μας πήγαν σ’ ένα σκοτεινό χαμηλό χτίριο. Μόλις μπήκαμε μέσα μας χτύπησε μια μυρουδιά από κοπριά, από θειάφι κι αγιοσύνη. Καταλάβαμε πως πρόκειται για έναν οίκο του Υψίστου που χρησίμευε τώρα για στάβλος ή αποθήκη.
Νεκρή ησυχία βασίλευε. Χύσαμε με τις χούφτες το θόρυβο που έβγαινε απ’ τα πικραμένα στόματά μας. Ύστερα ξαπλώσαμε πάνω στις πλάκες όπως βρεθήκαμε ο καθένας. Ο Αργύρης κοντά μου. Στο βάθος, προς το μέρος του Ιερού, πήγε η φαμίλια. Το καταλαβαίνω απ’ το παιδάκι που κλαίει. Θα φοβάται το πολύ σκοτάδι.
Η πόρτα έκλεισε. Είμαστε μονάχοι οι σκλάβοι. Πέρασε ίσαμε μια ώρα. Από καιρό σε καιρό, σε αραιά διαστήματα, γινόταν σιωπή. Ύστερα ακουγόταν ένα μουγκριχτό σε μιαν άκρη – κάποιος σύντροφός μας. Κι όσο προχωρούσε η νύχτα, αυτές οι βαριές υπόκωφες κραυγές ολοένα πολλαπλασιάζουνταν. Τα μισόγυμνα κορμιά, όσα δεν ήταν δουλεμένα στην τραχιά ζωή, σπαράζαν. Όσο περπατάς δεν καταλαβαίνεις τίποτα απ’ το ύπουλο έργο που γίνεται κάτου απ’ το πετσί, μες στα νεύρα. Μα μόλις καθίσεις είναι αδύνατο πια να σαλέψεις χωρίς να δαγκάνεις, να βγει αίμα απ’ τον πόνο. Πεινούσαμε.
– Ηλία, θα βαστάξουμε, δεν είναι έτσι;… με ξαναρωτά ο Αργύρης, να πάρει κουράγιο από μένα.
Κ’ εγώ θέλω να μη λιποψυχήσω:
– Θα βαστάξουμε, Αργύρη.
– Ελπίζεις;…
– Ελπίζω.
Λίγο έπειτα μου παραπονιέται για τα πόδια του. Το ένα, που ήταν ολότελα γυμνό, άρχισε να πρήζεται, να κάνει φουσκαλίδες. Ένα δυο απ’ αυτές σπάσαν στο δρόμο και τσούζουν. Και το άλλο, με τη συντροφική παπούτσα, είχε πληγώσει. Δεν μπορώ να ξεχωρίσω το ωραίο χλωμό του πρόσωπο επειδή είναι σκοτάδι. Μα τον ακούγω που κλαίει σιγανά. Του λέω πως υποφέρω κ’ εγώ, σώπα.
Δείτε περισσότερες λογοτεχνικές στιγμές που μας έκαναν να σκεφτούμε:
- Είσαι έτοιμος να κοιτάξεις στα μάτια τον Έσσε; «Να ζεις στον κόσμο σαν να μην ήταν …»
- Εντοπίσαμε ένα βαθύτερο νόημα στα λόγια του Καμύ: «Το σχολείο μας προετοιμάζει για τη ζωή σε …»
- 20 προειδοποιήσεις του Όργουελ για τον σύγχρονο κόσμο: «…μέχρι να επαναστατήσουν δεν μπορούν να αποκτήσουν…»
- Σε μια στιγμή αμφιβολίας, ο Ντοστογιέφσκι είπε: «Καταντήσαμε να θεωρούμε την πραγματική ζωή σαν αγγαρεία, σχεδόν σαν ένα επάγγελμα και όλοι…»
- Άλντους Χάξλεϋ: «Διανοούμενος είναι κάποιος που ανακάλυψε κάτι πιο ενδιαφέρον από το….»
- Όπως θα έλεγε και ο Κούντερα: «Το να αγαπάς κάποιον από συμπόνια δεν σημαίνει ότι τον …»
- Είχε δίκιο ο Φερνάντο Πεσσόα: «Είμαι αυτός που νομίζω; Μα νομίζω πως είμαι τόσο πολλά πράγματα…»
- Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές: «Ένας άντρας καταλαβαίνει πότε αρχίζει να γερνάει: όταν αρχίζει και μοιάζει με …»
- Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς: «Όταν γεράσεις κι ασπρίσεις …Την ομορφιά σου αγάπησαν στ’ αλήθεια ή σαν ψέμα»
