Πολλά έχουν ακουστεί για το ελληνικό DNA – αν και οι περισσότεροι που αναλύουν το σχετικό ζήτημα δεν έχουν ιδέα για τις διαφορές του DNA (γενετικός προσδιορισμός) με το έθνος (εθνολογικός προσδιορισμός) – ο τελικός στόχος τους είναι πάντοτε να αποδείξουν πως οι σύγχρονοι Έλληνες έχουν καταγωγή από τους αρχαίους Έλληνες.
Το ζήτημα της ιστορικής συνέχειας ως έθνος και φυλή (DNA) απασχολούσε πολλά χρόνια τους Έλληνες ακόμη και από την εποχή της ελληνικής επανάστασης. Οι προγονοί μας έκαναν πολλές ενέργειες, ώστε να αποδείξουν την ελληνικότητα τους με τα μέσα της εποχής, όπου ήταν η γλώσσα και η εθιμοτυπία. Όμως τα σύγχρονα επιστημονικά εργαλεία θα δώσουν την απάντηση για το ζήτημα του «ελληνικού» DNA με μεγαλύτερη σαφήνεια.
Με αυτό ασχολείται και η παρακάτω έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Science.
Είναι οι σύγχρονοι Έλληνες απόγονοι των Μυκηναίων;
Από την εποχή του Ομήρου, οι Έλληνες ρομαντικοποίησαν τους Μυκηναίους “προγόνους” τους σε επικά ποιήματα και κλασικές τραγωδίες, οι οποίες εξυμνούσαν τα ηρωικά κατορθώματα μορφών όπως ο Οδυσσέας και ο βασιλιάς Αγαμέμνονας, που ταλαντεύονταν στην εύνοια των Ελλήνων θεών.
Οι μελετητές συζητούν για το αν οι σύγχρονοι Έλληνες είναι απόγονοι των Μυκηναίων, οι οποίοι δημιούργησαν έναν σπουδαίο πολιτισμό που κυριάρχησε στην ηπειρωτική Ελλάδα και το Αιγαίο Πέλαγος από το 1600 π.Χ. έως το 1200 π.Χ. περίπου, ή αν οι αρχαίοι Μυκηναίοι απλώς εξαφανίστηκαν από την περιοχή.
Τώρα, στοιχεία από αρχαίο DNA δείχνουν ότι οι σημερινοί Έλληνες όντως έλκουν την καταγωγή τους από τους Μυκηναίους, με ένα μικρό μόνο ποσοστό του DNA να προέρχεται από μεταγενέστερες μεταναστεύσεις στην Ελλάδα. Επιπλέον, η μελέτη αποκαλύπτει ότι οι Μυκηναίοι είχαν στενή γενετική σχέση με τους προγενέστερους Μινωίτες, έναν άλλο εξέχοντα πολιτισμό που άκμασε στο νησί της Κρήτης από το 2600 π.Χ. έως το 1400 π.Χ. και πήρε το όνομά του από τον μυθικό βασιλιά Μίνωα.
Τα δεδομένα του αρχαίου DNA προέρχονται από τα δόντια 19 ατόμων, συμπεριλαμβανομένων 10 Μινωιτών από την Κρήτη (που χρονολογούνται από το 2900 π.Χ.Ε. έως το 1700 π.Χ.Ε.), τεσσάρων Μυκηναίων από αρχαιολογικούς χώρους στις Μυκήνες και άλλες ηπειρωτικές ελληνικές τοποθεσίες (που χρονολογούνται από το 1700 π.Χ.Ε. έως το 1200 π.Χ.Ε.) και πέντε ατόμων από άλλους πρώιμους αγροτικούς πολιτισμούς ή πολιτισμούς της Εποχής του Χαλκού στην Ελλάδα και την Τουρκία (που κυμαίνονται από το 5400 π.Χ.Ε. έως το 1340 π.Χ.Ε.).
Συγκρίνοντας 1,2 εκατομμύρια αλληλουχίες γενετικού κώδικα μεταξύ αυτών των γονιδιωμάτων και εκείνων 334 άλλων αρχαίων ανθρώπων παγκοσμίως, καθώς και 30 σύγχρονων Ελλήνων, οι ερευνητές μπόρεσαν να προσδιορίσουν τις μεταξύ τους σχέσεις.
Η μελέτη αποκαλύπτει ότι οι αρχαίοι Μυκηναίοι και οι Μινωίτες είχαν τη στενότερη συγγένεια μεταξύ τους, με τους δύο πολιτισμούς να μοιράζονται το 75% του DNA τους με τους πρώιμους γεωργούς από την Ελλάδα και τη νοτιοδυτική Ανατολία, η οποία αποτελεί σήμερα μέρος της Τουρκίας. Είχαν επίσης γενετικές συνεισφορές από ανθρώπους του ανατολικού Καυκάσου, κοντά στο σημερινό Ιράν, γεγονός που υποδηλώνει μια μετανάστευση από τα ανατολικά μετά την αρχική εγκατάσταση των πρώτων γεωργών, αλλά πριν οι Μυκηναίοι διαχωριστούν από τους Μινωίτες.
Ωστόσο, οι Μυκηναίοι είχαν μια αξιοσημείωτη διαφορά: έφεραν 4% έως 16% DNA από βόρειους προγόνους που προέρχονταν από την Ανατολική Ευρώπη ή τη Σιβηρία. Αυτό υποδηλώνει μια δευτερογενή μετανάστευση ατόμων από την ευρασιατική στέπα στην ηπειρωτική Ελλάδα μέσω της Ανατολικής Ευρώπης ή της Αρμενίας, αν και ο πληθυσμός αυτός δεν έφτασε στην Κρήτη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Μινωίτες και οι Μυκηναίοι παρουσίαζαν σωματικές ομοιότητες, καθώς και οι δύο διέθεταν γονίδια για καστανά μαλλιά και καστανά μάτια. Η τέχνη και από τους δύο πολιτισμούς απεικόνιζε άτομα με σκούρα μαλλιά και μάτια που έμοιαζαν μεταξύ τους, παρά το γεγονός ότι μιλούσαν και έγραφαν σε διαφορετικές γλώσσες. Οι Μυκηναίοι είχαν πιο πολεμική εστίαση, εμφανές στην τέχνη τους με δόρατα και εικόνες που σχετίζονται με τον πόλεμο, ενώ η μινωική τέχνη παρουσίαζε λιγότερα σημάδια πολέμου. Σε αντίθεση με τις προηγούμενες πεποιθήσεις, η γραφή των Μινωιτών δεν αντανακλούσε αιγυπτιακές επιρροές.
Κατά τη σύγκριση του DNA των σύγχρονων Ελλήνων με αυτό των αρχαίων Μυκηναίων, παρατηρείται σημαντική γενετική επικάλυψη. Οι σύγχρονοι Έλληνες μοιράζονται συγκρίσιμα ποσοστά DNA από τις ίδιες προγονικές πηγές με τους Μυκηναίους, αν και έχουν κληρονομήσει ελαφρώς λιγότερο DNA από αρχαίους γεωργούς της Ανατολίας και ελαφρώς περισσότερο DNA από μεταγενέστερες μεταναστεύσεις στην Ελλάδα.
Η μελέτη αναδεικνύει την αξιοσημείωτη συνέχεια μεταξύ των Μυκηναίων και των σύγχρονων Ελλήνων, ακόμη και σε μια περιοχή που υπήρξε σταυροδρόμι διαφόρων πολιτισμών για χιλιετίες. Αυτό υποδηλώνει ότι τα βασικά στοιχεία της ελληνικής καταγωγής υπήρχαν ήδη κατά την Εποχή του Χαλκού, μετά τη μετανάστευση των πρώτων γεωργών από την Ανατολία, η οποία δημιούργησε τα γενετικά θεμέλια για τους Έλληνες και μεγάλο μέρος του ευρωπαϊκού πληθυσμού.
Οι αρχαιολόγοι ενθαρρύνονται από τη δυνατότητα λήψης αρχαίου DNA από περιοχές όπως η ανατολική Μεσόγειος, προσφέροντας ελπίδες για την απόκτηση γνώσεων σχετικά με ομάδες όπως οι αινιγματικοί Χετταίοι, οι οποίοι έφτασαν στην αρχαία Ανατολία πριν από το 2000 π.Χ. και ενδεχομένως συνέβαλαν στην καυκάσια καταγωγή των Μυκηναίων και των πρώιμων ινδοευρωπαϊκών γλωσσών στην περιοχή. Η έρευνα αυτή σηματοδοτεί την έναρξη ενός νέου κεφαλαίου στη γενετική ιστορία της δυτικής Ευρασίας, ιδίως της Μεσογείου της Εποχής του Χαλκού, σύμφωνα με τους ειδικούς σε αυτόν το τομέα.
Θα σας θεωρούσαν όμορφη- ο στην Αρχαία Ελλάδα; 15 facts για να λυθούν οι απορίες μας
Διαβάστε ολόκληρη την έρευνα από το περιοδικό Science εδώ.
