Δημήτρης Λιαντίνης: 10 αποφθέγματα απ’ τον ανήσυχο φιλόσοφο – Βίντεο

Δημήτρης Λιαντίνης: Αναβιώνοντας την αρχαία σοφία και την ηθική έρευνα μέσα απ’ τα γνωμικά του 

Ο Δημήτρης Λιαντίνης, διακεκριμένος Έλληνας φιλόσοφος, ακαδημαϊκός και συγγραφέας, άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στους τομείς της φιλοσοφίας, της εκπαίδευσης και του πολιτισμού. Γεννημένος ως Δημήτρης Νικολακακάκος στις 23 Ιουλίου 1942 στη Λιαντίνη της Λακωνίας, ο Λιαντίνης αφιέρωσε τη ζωή του στη διερεύνηση της πνευματικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της Αρχαίας Ελλάδας. Οι γνώσεις και η σοφία του συνεχίζουν να έχουν απήχηση και το ταξίδι του αποτελεί απόδειξη της διαρκούς δύναμης της φιλοσοφικής έρευνας και του πολιτιστικού σεβασμού.

Το ακαδημαϊκό ταξίδι του Λιαντίνη τον οδήγησε να γίνει αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, συνέγραψε εννέα σημαντικά βιβλία που περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, συμπεριλαμβανομένης της φιλοσοφίας και της παιδαγωγικής. Τα γραπτά του διέτρεξαν την πολυπλοκότητα της ηθικής, την ουσία της ζωής και του θανάτου και την περίπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ Ορθοδοξίας και Ελληνισμού.

Το νόημα της φιλοσοφίας σε 10 αποφθέγματα

Ένα από τα πιο επιδραστικά έργα του Λιαντίνη είναι το Γκέμμα, ένα κείμενο που ξεπερνά τα γλωσσικά και πολιτισμικά όρια, καθώς έχει μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες. Αυτό το magnum opus αποτυπώνει τις περίπλοκες φιλοσοφικές ιδέες και ιδέες του, καταδεικνύοντας τη βαθιά κατανόηση της σχέσης μεταξύ της αρχαίας σοφίας και των προκλήσεων της νεωτερικότητας.

Στο επίκεντρο της φιλοσοφίας του Λιαντίνη ήταν η παθιασμένη υπεράσπιση της ενσωμάτωσης των αρχαίων ελληνικών παραδόσεων και αξιών στη σύγχρονη εκπαίδευση και την καθημερινή ζωή. Πίστευε ότι η ουσία του ελληνικού πολιτισμού, με έμφαση στην ηθική, την αρετή και την ολιστική θεώρηση της ζωής, θα έπρεπε να υφανθεί στον ιστό της σύγχρονης κοινωνίας. Μέσα από τα γραπτά και τις διαλέξεις του, άσκησε κριτική στην φθίνουσα ανθρωπιστική πορεία του δυτικού πολιτισμού, προτρέποντας για επιστροφή στα θεμέλια που διαμόρφωσαν την πορεία της αρχαίας σκέψης.

Ο Λιαντίνης έγινε γνωστός στο ευρύ κοινό στην Ελλάδα το 1998, όταν η εξαφάνισή του έγινε θέμα δημόσιας ανησυχίας. Η αιφνίδια απουσία του άφησε ένα κενό στο πνευματικό τοπίο, προκαλώντας συζητήσεις σχετικά με τη φιλοσοφική του κληρονομιά και την αδιάλειπτη αφοσίωσή του στη διατήρηση της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Η παθιασμένη αναζήτηση της σοφίας και το όραμά του για μια διασυνδεδεμένη και ηθική κοινωνία βρήκαν βαθιά απήχηση σε όσους προσπάθησαν να γεφυρώσουν το χάσμα μεταξύ παρελθόντος και παρόντος.

Ωστόσο, η τραγωδία χτύπησε και η σορός του Λιαντίνη ανακαλύφθηκε επτά χρόνια αργότερα, στις 6 Ιουνίου 2005, σε μια σπηλιά κοντά στην κορυφή του Ταϋγέτου. Οι συνθήκες του θανάτου του παραμένουν θέμα προβληματισμού, αντικατοπτρίζοντας το φιλοσοφικό βάθος και την πολυπλοκότητα που χαρακτήριζαν το έργο της ζωής του.

Ακολουθούν 10 αποσπάσματα του Δημήτρη Λιαντίνη που συμπυκνώνουν τις φιλοσοφικές του ιδέες:

1.«Αυτόν τον πανικό φόβο μπροστά στο θάνατο είναι που δεν άντεξε ο άνθρωπος. Δε βρήκε τη βούληση να τον νικήσει. Να τον παραδεχτεί, να τον αναγνωρίσει. Να υποταχθεί ευγενικά και περήφανα στο αδυσώπητο φυσικό και στο αδυσώπητο δίκιο του.»
2. «Να χαίρεσαι τη ζωή σου τη σύντομη και την ανεπίστροφη. Αλλά μέσα στο ρυθμό και την τάξη. Φυσική και ελεύθερη, να κρατάς την εμορφιά των παθών, ένα κύπελλο στο χέρι σου από αγνό ασήμι. Αλλά με γνώση και με πειθαρχία. Εκείνο που θα σε κρίνει δεν είναι η ηθική σου πτώση, αλλά η βούληση για δύναμη που θα βρίσκει το δρόμο να σε ανεβάζει ξανά στην καθαρή σου αρχικότητα.»
3. “Οι αρχαίοι Έλληνες δεν ήταν απλώς στοχαστές- ήταν αναζητητές του ωραίου και του καλού.»
4. “Στον καθρέφτη της φιλοσοφίας, βλέπουμε το πρόσωπο της ίδιας μας της ύπαρξης.»

5«Όποιος πιστεύει στο θεό, έχει μέσα του ένα νεκρό θεό. Όποιος δεν πιστεύει στο θεό, έχει μέσα του ένα νεκρό άνθρωπο. Όποιος πιστεύει αλλά και δεν πιστεύει στο θεό, έχει μέσα του ζωντανό το νόμο της φύσης. Απλά, καταληπτά, και στα μέτρα του ανθρώπου ζει το θαύμα του κόσμου.»

6. «Κάθε φορά που ερωτεύονται δύο άνθρωποι, γεννιέται το σύμπαν. Ή, για να μικρύνω το βεληνεκές, κάθε φορά που ερωτεύουνται δύο άνθρωποι γεννιέται ένας αστέρας με όλους τους πρωτοπλανήτες του. Και κάθε φορά που πεθαίνει ένας άνθρωπος, πεθαίνει το σύμπαν. Ή, για να μικρύνω το βεληνεκές, κάθε φορά που πεθαίνει ένας άνθρωπος στη γη, στον ουρανό εκρήγνυται ένας αστέρας supernova.»

7.«Το γεγονός του θανάτου είναι για τον καθένα από μας το ατομικό όριο του απόλυτου. Είναι ο βαθμό μείον 273 όχι στην κλίμακα της θερμότητας, αλλά στην κλίμακα του ανθρωπολογικού Μηδέν. Από τη στιγμή που θα πεθάνω περιέρχομαι αστραπιαία στην ίδια κατάσταση, που βρίσκεται εκείνος που δεν εγεννήθηκε ποτές.»

8. .«Όλα τα όντα, τα φαινόμενα, και οι δράσεις του κόσμου είναι εκφράσεις, σαρκώσεις, μερικότητες, συντελεσμοί, εντελέχειες του έρωτα και του θανάτου.»
9. .«Η ηθική δεν είναι απλοί κανόνες- είναι τα θεμέλια ενός ακμάζοντος πολιτισμού.»
10..« Για να κατανοήσουμε πραγματικά το παρόν, πρέπει να ατενίσουμε τη σοφία του παρελθόντος..»

Θαλής: 10 αποφθέγματα του πατέρα της Δυτικής φιλοσοφίας