Μερικοί άνθρωποι μπαίνουν στη ζωή μας μόνο και μόνο για να λείπουν και κάποιοι από αυτούς είναι αυτοί που ερωτευόμαστε πιο βαθιά, ανεξήγητα, πιο παράλογα.
Ο Άλμπερ Καμύ, ο φιλόσοφος του φωτός μέσα στο σκοτάδι, το ήξερε καλά αυτό. Όχι επειδή το διάβασε. Κι όταν έγραψε για τον έρωτα, δεν τον περιέγραψε ως αδυναμία. Ως αδυναμία να ενωθείς με κάτι που επιθυμείς περισσότερο απ’ όσο καταλαβαίνεις. Και να αποδεχθείς ότι δεν θα το έχεις ποτέ.
(Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο παρακάτω)
Τζον Στάινμπεκ: «Ο σίγουρος τρόπος για να κάνεις λάθος στον γάμο είναι να…»
Ο Καμύ και το αδύνατο του έρωτα.
Στον «Ξένο», ο Μερσώ δεν αισθάνεται τίποτα. Στην Πανούκλα, ο Ριέ προσπαθεί να σώσει ζωές και ταυτόχρονα να κρατήσει τον έρωτα σε απόσταση. Στον «Μύθο του Σίσυφου», ο ίδιος κόσμος είναι παράλογος κι ο άνθρωπος αναζητά νόημα σε κάτι που δε δίνει απαντήσεις. Μέσα σε αυτό το παράλογο σύμπαν, ο έρωτας γίνεται μια τελευταία πράξη εξέγερσης.
Ο Καμύ πίστευε πως ο άνθρωπος ερωτεύεται επειδή η ίδια ύπαρξη τον πονά. Και ο έρωτας, όσο κι αν μοιάζει με λύτρωση είναι τελικά απλώς μια επιβεβαίωση της στέρησης «Αγαπώ αυτό που δεν μπορώ να έχω, γιατί με κάνει να υπάρχω έντονα.
Τι λένε οι ψυχολόγοι για τον έρωτα του ανέφικτου;
Όσο ποιητικό και εάν ακούγεται, η επιστήμη έχει λόγο να συμφωνεί με τον Καμύ. Ας δούμε μερικά παραδείγματα:
Το φαινόμενο της αντίστροφης επιθυμίας (Reastance Theory)
Ο κοινωνικός ψυχολόγος Jack Brehrm διατύπωσε ότι ήταν η ελευθερία επιλογής μας απειλείται ή περιορίζεται, επιθυμία μας για αυτό που δεν μπορούμε να έχουμε αυξάνεται κατακόρυφα. Δηλαδή, αν κάποιος είναι συναισθηματικά απρόσιτος γίνεται επιθυμητός, όχι παρά τη δυσκολία αλλά εξαιτίας της.
Η συναισθηματική υπερτίμηση
Ο ψυχίατρος Eric Berne (πατέρας της Αναλυτικής Ψυχολογίας) εξηγεί ότι όταν κάτι είναι σπάνιο ή απροσπέλαστο, το υπερεκτιμούμε συναισθηματικά. Το πρόσωπο που δεν μπορούμε να έχουμε λειτουργεί σαν ψυχολογικός καθρέφτης όλων όσων νομίζουμε ότι θα μας ολοκληρώσουν.
Ο δεσμός της έλλειψης και η προσκόλληση.
Η θεωρία της προσκόλλησης (Attachment Theory) που θεμελίωσε ο John Bowlby εξηγεί ότι άτομα με ανασφαλείς τύπους δεσμού (π.χ. αποφευκτικό ή αμφιθυμικό) τείνουν να ελκύονται από άτομα που δεν ανταποκρίνονται στα συναίσθημά τους. Το παράδοξο είναι ότι αυτή η απόσταση ενεργοποιεί βαθύτερες συναισθηματικές διεργασίες που ερμηνεύονται ως «έντονος έρωτας».
Νευροχημεία της προσδοκίας.
Η αναμονή και η ελπίδα διεγείρουν την ντοπαμίνη, την ίδια την ουσία που ενεργοποιεί στον εγκέφαλο όταν περιμένουμε ανταμοιβή. Δεν ερωτευόμαστε το πρόσωπο: ερωτευόμαστε το ενδεχόμενο.
Γιατί αγαπάμε εκείνον ή εκείνη που δεν μπορούμε να έχουμε; Γιατί όπως θα έλεγε ο Καμύ εκεί παίζεται το πιο ανθρώπινο από όλα τα δράματα «Να γνωρίζεις ότι δε θα αγαπηθείς και παρ΄ όλα αυτά ν’ αγαπάς».
Διαβάστε περισσότερα από τη λογοτεχνική μας πραμάτεια.
- Ο υπαρξιακός «ιδρώτας» του Καραγάτση: «Ο έρωτας είναι ένα χρέος προς …»
- Η συμβουλή της Ελένης Αρβελέρ: «Μπροστά στα παιδιά πρέπει να είσαι …»
- Δύο ελληνικά βιβλία που θα έπρεπε να διδάσκονται στα σχολεία (αν όχι, τουλάχιστον να τα διαβάσουμε όλοι)
- Η πιο σκληρή αλήθεια της Μαλβίνας για τον έρωτα: «Πάλι κολλάς, για να γλιτώσεις από μια…»
- Χέμινγουεϊ: «Ο καλύτερος τρόπος για να μάθεις αν μπορείς να εμπιστευτείς κάποιον είναι να…»
- Η πιο ειλικρινής εξομολόγηση της Δημουλά για την ευτυχία: «Αμέτρητες οι φορές που είπαμε να…»
- Μίλαν Κούντερα: «Ο άνθρωπος προδίδει, όχι όταν απατά, αλλά όταν …»
