Ο Χένρικ Ίψεν, Νορβηγός θεατρικός συγγραφέας, έκανε αυτή τη δήλωση στο πλαίσιο των παρατηρήσεών του για την κοινωνία κατά τη διάρκεια της ζωής του, ιδίως για τους κοινωνικούς κανόνες και τις αποφάσεις που επηρεάζονταν από την πλειοψηφία.
Ο Ίψεν έζησε σε μια εποχή σημαντικών κοινωνικών και πολιτικών αλλαγών, που σημαδεύτηκε από την άνοδο της δημοκρατίας και την προώθηση των ατομικών ελευθεριών και δικαιωμάτων.
Στην εποχή του Ίψεν, οι κοινωνικές νόρμες συχνά υπαγορεύονταν από τη γνώμη της πλειοψηφίας, γεγονός που μπορούσε να οδηγήσει σε συμμόρφωση και καταστολή των διαφορετικών φωνών. Ο ίδιος ο Ίψεν συχνά αμφισβητούσε τις συμβατικές πεποιθήσεις και αξίες μέσα από τα έργα του, θίγοντας θέματα όπως τα δικαιώματα των γυναικών, η ατομική αυτονομία και η υποκρισία των κοινωνικών προσδοκιών.
Μέσω της φράσης “Η μειοψηφία μπορεί να έχει δίκιο, η πλειοψηφία έχει πάντα άδικο”, ο Ίψεν υποδηλώνει ότι η γνώμη της πλειοψηφίας δεν είναι απαραίτητα συνώνυμη με την αλήθεια ή τη δικαιοσύνη. Υπονοεί ότι η πλειοψηφία μπορεί να επηρεαστεί από το λαϊκό συναίσθημα, την προκατάληψη ή το προσωπικό συμφέρον, οδηγώντας σε αποφάσεις που μπορεί να μην είναι πάντα δίκαιες ή ηθικά ορθές.
Ο σκεπτικισμός του Ίψεν απέναντι στην κρίση της πλειοψηφίας πιθανότατα πηγάζει από τις δικές του εμπειρίες που είδαν τις συνέπειες της νοοτροπίας του όχλου και τους κινδύνους του να ακολουθεί κανείς τυφλά το πλήθος. Μπορεί να είχε παρατηρήσει περιπτώσεις όπου η πλειοψηφία έπαιρνε αποφάσεις βασισμένες στο φόβο, την άγνοια ή τη στενοκεφαλιά, οδηγώντας σε αδικία ή καταπίεση.
Εδώ, συναντάμε κάτι ουσιαστικό, ο Ίψεν προκαλεί την κοινωνία να αμφισβητήσει την εξουσία της πλειοψηφίας και να εξετάσει την εγκυρότητα των εναλλακτικών προοπτικών, τονίζοντας τη δυνατότητα της αλήθειας και της δικαιοσύνης να βρίσκεται στη μειοψηφία. Ας μελετήσουμε μερικά αποφθέγματά του.
Το κουκλόσπιτο του Ερρίκου Ίψεν σε μια κοινωνία μετασχηματισμού (απόσπασμα)
7 αποφθέγματα του Ίψεν
- Η μειοψηφία μπορεί και να έχει δίκιο, η πλειοψηφία πάντα κάνει λάθος.
- Το να αποζητάς την ευτυχία σ’ αυτήν τη ζωή, είναι η πραγματική έννοια της ανταρσίας.
- Ποτέ δεν πρέπει να φοράς το καλό σου παντελόνι όταν πηγαίνεις να πολεμήσεις για την ελευθερία και την αλήθεια.
- Το μεγάλο μυστικό της εξουσίας είναι να μη θέλεις ποτέ να κάνεις περισσότερα από όσα μπορείς να πετύχεις.
- Μια ανθρώπινη κοινότητα είναι σαν ένα καράβι: Όλοι πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για να αναλάβουν το τιμόνι.
- Η θάλασσα έχει μια δύναμη που επιδρά επάνω στους ανθρώπους σαν θέληση. Η θάλασσα μπορεί να υπνωτίζει. Η φύση γενικά έχει μια τέτοια δύναμη.
- Το να ζητούμε σ’ αυτόν τον κόσμο επίμονα την ευτυχία, θα πει πως κατεχόμαστε από το πνεύμα της επανάστασης. Γιατί, ποιο είναι το δικαίωμά μας στην ευτυχία;
Η αποδοχή δεν είναι αγάπη για τον Γκαίτε: «Άν σε δεχτώ όπως είσαι, θα σε κάνω χειρότερο»
