Στην εξερεύνηση του έρωτα ο Έριχ Φρομ μάς καλεί να καταρρίψουμε τους φθαρμένους μύθους της στοργής.
Ξεδιπλώνοντας αυτές τις ιδέες, βρισκόμαστε να ελίσσεται μέσα στη φιλοσοφία, τη ψυχολογία ακόμη και τη λογοτεχνία. Ο απόηχος των σκέψεων του Φρομ διατρέχει τον χρόνο, θυμίζοντας μας τη διαχρονικότητα της σύνδεσης της τέχνης με τη ζωή.
Ας εμβαθύνουμε λοιπόν σε αυτή την όμορφη, αδιαπραγμάτευτα δυναμική άποψη για την αγάπη, παραμερίζοντας την απλή ανάγνωση σε κάτι που θα θυμίζει περισσότερο με το «Νιώθω».
Έριχ Φρομ – «Η Τέχνη της Αγάπης»
Τι σημαίνει όμως δόσιμο;
Όσο κι αν φαίνεται απλή η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα, ωστόσο είναι γεμάτη από αμφισβητήσεις και περιπλοκές.
Η πιο διαδομένη παρεξήγηση είναι εκείνη σύμφωνα με την οποία υποτίθεται ότι δόσιμο σημαίνει χάσιμο, παραχώρηση, να στερείσαι κάτι, να θυσιάζεις κάτι. […]
Για το δημιουργικό χαρακτήρα, το δόσιμο έχει μια ολότελα διαφορετική σημασία.
Το να δίνεις είναι η πιο υψηλή έκφραση του δυναμισμού.
Στην ίδια την πράξη του δοσίματος νιώθω τη δύναμή μου, τον πλούτο, την ικανότητά μου.
Αυτό το αίσθημα της πλουτισμένης ζωτικότητας και του δυναμισμού με γεμίζει χαρά.
Νιώθω τον εαυτό μου να πλημμυρίζει, να χαρίζει, ολοζώντανος και γι’αυτό χαρούμενος.
Το να δίνω μου φέρνει μεγαλύτερη χαρά από το να παίρνω, όχι γιατί είναι αποστέρησή μου αλλά γιατί στην πράξη της προσφοράς εκφράζεται η ζωντάνια μου, η ίδια μου η ύπαρξη.
[…]
Ωστόσο η πιο σημαντική περιοχή της προσφοράς δε βρίσκεται στα υλικά πράγματα αλλά στον ιδιαίτερο ανθρώπινο κόσμο.
Τι δίνει αλήθεια ένας άνθρωπος στον συνάνθρωπό του;
Δίνει από τον εαυτό του, από το πιο πολύτιμο που έχει, δίνει από τη ζωή του.
Αυτό δε σημαίνει αναγκαστικά ότι θυσιάζει τη ζωή του για τον άλλο, αλλά ότι του δίνει από κείνο που είναι ζωντανό μέσα του.
Του δίνει από τη χαρά του, από το ενδιαφέρον, την κατανόηση, τη γνώση, το χιούμορ, τη θλίψη του – απ’ όλες τις εκφράσεις και εκδηλώσεις της ζωής που κρύβει μέσα του.
Και καθώς δίνει μ’ αυτό τον τρόπο, εμπλουτίζει το συνάνθρωπο, δυναμώνει το αίσθημα της ζωντάνιας του με το να δυναμώνει τη δική του αίσθηση ύπαρξης.
Δε δίνει με το σκοπό να πάρει. Η προσφορά είναι από μόνη της μια εξαίσια χαρά.
Καθώς όμως δίνει δε μπορεί παρά να γεννήσει κάτι καινούργιο μέσα στον άλλο άνθρωπο και αυτό που γεννιέται αντανακλάται πάλι σ’ αυτόν.
Όταν αληθινά δίνεις, δε μπορεί παρά να λάβεις εκείνο που σου ξαναδίνεται.
Το να δίνεις, έχει σαν επακόλουθο να μεταβάλεις και τον άλλο άνθρωπο σε δότη, γιαυτό κι οι δυο τους μετέχουν στη χαρά αυτού του καινούργιου που δημιούργησαν.
Στην πράξη της προσφοράς κάτι νέο γεννιέται και τα δύο πρόσωπα νιώθουν ευγνωμοσύνη για τη ζωή που γεννήθηκε και για τους δυο τους.
Ιδιαίτερα σε σχέση με την αγάπη, αυτό σημαίνει: η αγάπη είναι μία δύναμη που δημιουργεί αγάπη.
Η αδυναμία να δημιουργήσεις αγάπη, είναι ανικανότητα.
Στην αγάπη το να δίνεις σημαίνει και να παίρνεις.
Και ο δάσκαλος διδάσκεται από τους μαθητές του, ο ηθοποιός ενθαρρύνεται από το κοινό του, ο ψυχαναλυτής θεραπεύεται από τον ασθενή του – με τον όρο ότι δε μεταχειρίζονται ο ένας τον άλλο σαν αντικείμενα, αλλά συνδέονται ανάμεσά τους πηγαία και δημιουργικά.
Αν βρεθήκατε γοητευμένοι από τις ιδέες του γιατί να μην εξερευνήσετε άλλες προοπτικές που γεφυρώνουν το χάσμα μεταξύ φιλοσοφίας, λογοτεχνίας και ανθρώπινης ύπαρξης: 6 μαθήματα σοφίας από τον Έρμαν Έσσε: «Η αληθινή αγάπη δε γεννιέται από τη στέρηση. Αγαπάμε κάτι αληθινά μόνο…».
Διαβάστε περισσότερα λογοτεχνικά αριστουργήματα:
- 15 αποφθέγματα του Μπουκόφσκι που σε ξεβολεύουν: «Αν έχετε την ικανότητα να αγαπάτε, αγαπήστε πρώτα τον εαυτό σας»
- Λιαντίνης: «Θα ‘ρθει μια εποχή που κάποιες γενεές θα πληρώσουν ακριβά αυτά….»
- Πώς θα καταλάβεις τι σημαίνει ζωή, σύμφωνα με τον Καζαντζάκη;
- Τζoν Στάινμπεκ: «Η γυναίκα κρατάει τη ζωή της στα χέρια της. Ο άντρας την…»
- Ζαν-Πωλ Ρίχτερ: «Τα γηρατειά είναι δυσάρεστα όχι γιατί δεν έχουν απολαύσεις, αλλά γιατί …»
- Ένα σπουδαίο δίδαγμα από το βιβλίο του Μπουκάι: «Εγώ είμαι υπεύθυνος για τη ζωή μου, για όλα μου τα βάσανα, για ό,τι…»
- Ζαν-Πωλ Ρίχτερ: «Τα γηρατειά είναι δυσάρεστα όχι γιατί δεν έχουν απολαύσεις, αλλά γιατί …»
- Κική Δημουλά: «Καλὰ τα βγάζει πέρα η μοναξιὰ φτωχικὰ αλλὰ…»
- 20 από τις πιο σπαρακτικές φράσεις βιβλίων που «γρατζούνισαν» το μέσα μας
- 20 αποφθέγματα ζωής από τον Μάρκο Αυρήλιο: «Μη φέρεσαι σαν να πρόκειται να ζήσεις μύρια χρόνια. Το μοιραίο…»
- Η υπόσχεση του Πάμπλο Νερούδα: «Αν λίγο λίγο πάψεις να με αγαπάς θα…»
