Ένα κρυφό κεφάλαιο της ιστορίας: Ο Βενιζέλος πλήρωνε με δικά του χρήματα τον δάσκαλο της Σπιναλόγκας

Η πλούσια και ταραχώδης ιστορία της Σπιναλόγκας έχει αποτελέσει αντικείμενο πολλών συζητήσεων και συγγραμμάτων, ιδίως λόγω του δραματικού παρελθόντος της και της απεικόνισής της στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Αρχικά γνωστή ως Καλυδών στην αρχαιότητα, η Σπιναλόγκα στέγαζε ένα οχυρωμένο κάστρο που προστάτευε τον κόλπο της αρχαίας Ελούντας. Το φρούριο αυτό ανακατασκευάστηκε από τους Ενετούς το 1579. Παρά την πτώση της στους Τούρκους το 1715, το νησί παρέμεινε σημαντικός τόπος συγκρούσεων και δεινών, ιδιαίτερα για τους χριστιανούς κατά τη διάρκεια των εξεγέρσεων του 19ου αιώνα.

Η πιο σκοτεινή ιστορία του νησιού περιλαμβάνει τη χρήση του ως αποικία λεπρών από το 1903. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος έπαιξε καθοριστικό ρόλο σε αυτή τη μετάβαση, αναγκάζοντας τους εναπομείναντες Τούρκους κατοίκους να φύγουν, εισάγοντας λεπρούς στο νησί. Οι λεπροί ζούσαν σε άθλιες συνθήκες μέχρι το 1917, όταν έγιναν βελτιώσεις μέσω σημαντικών δωρεών.

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, αξιοποιώντας σημαντικές δωρεές από τον Άγγελο Καλοκαιρινό και άλλους, βελτίωσε σημαντικά τις συνθήκες διαβίωσής τους και φρόντισε να λάβουν κάποια οικονομική ενίσχυση. Τους επέτρεψε να ζουν πιο ανθρώπινα και αναπτύχθηκε μια εμπορική αλληλεπίδραση με το κοντινό χωριό Πλάκα. Επίσης, όπως διαβάζουμε στο βιβλίο της Λένας Διβάνη «Ζευγάρια που έγραψαν της ιστορία της Ελλάδας» ο Βενιζέλος βοήθησε την ανέγερση σχολείου στην Σπιναλόγκα και πλήρωνε τον δάσκαλο με δικά του χρήματα.

Σημαντικές κατασκευές στο νησί είναι οι εκκλησίες του Αγίου Παντελεήμονα και του Αγίου Γεωργίου, που χρονολογούνται από τον 17ο αιώνα. Οι εκκλησίες αυτές λατρεύονταν ιδιαίτερα από τους λεπρούς ασθενείς.

Η Σπιναλόγκα λειτούργησε ως αποικία λεπρών μέχρι το 1957, οπότε και εγκαταλείφθηκε.

«Περπατώντας στον δρόμο της Σπιναλόγκας, σταμάτησε και κράτησε την αναπνοή σου. Από κάποιο χαμόσπιτο τριγύρω σου θα ακούσεις τον απόηχο από κάποιο μοιρολόγι μιας μάνας, μιας αδελφής ή τον αναστεναγμό ενός άνδρα. Άφησε δύο δάκρυα από τα μάτια σου και θα δεις να λαμπυρίζουν εκατομμύρια δάκρυα που πότισαν αυτόν τον δρόμο…». Επαμεινώνδας Ρεμουνδάκης (χανσενικός κάτοικος της Σπιναλόγκας)

Τι είναι ο σκοτεινός τουρισμός; Θα ήταν εφικτή μια «έκρηξή» του στην Ελλάδα;