Γνώριζε, ο Έζρα Πάουντ γνώριζε! Ο Πάουντ επικρίνει την τοκογλυφία για τον επιζήμιο αντίκτυπό της σε διάφορες πτυχές της ζωής, τονίζοντας ιδιαίτερα την αρνητική επιρροή της στις καλλιτεχνικές και πνευματικές αναζητήσεις.
Ο Πάουντ ασκεί κριτική στην εμπορευματοποίηση της τέχνης και την ταχεία πώλησή της υπό την επίδραση της τοκογλυφίας. Ο ισχυρισμός ότι καμία εικόνα δεν φτιάχνεται για να αντέξει ή να ζήσει, αλλά δημιουργείται αποκλειστικά και μόνο για τη γρήγορη πώληση υπογραμμίζει την υποβάθμιση των καλλιτεχνικών και πολιτιστικών αξιών που οι περισσότεροι έχουμε παρατηρήσει.
Οι στίχοι υποδηλώνουν ότι με την τοκογλυφία, οι άνθρωποι στερούνται ένα σταθερό και καλοχτισμένο σπίτι, που αντιπροσωπεύεται από τη μεταφορά ενός “σπιτιού από καλή πέτρα”. Αναφέρεται το αγκάθι, σύμβολο της δυσφορίας και των αντιξοοτήτων, τονίζοντας τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα άτομα όταν επιβαρύνονται με τοκογλυφικές πρακτικές. Η απουσία ενός ζωγραφισμένου παραδείσου στην εκκλησία υποδηλώνει ότι η τοκογλυφία εμποδίζει τη δημιουργία ιερών και πνευματικά ανυψωτικών χώρων, ο άνθρωπος χαμηλώνει, έρπεται.
Ο Πάουντ ασκεί περαιτέρω κριτική στην εμπορευματοποίηση της τέχνης και την ταχεία πώλησή της υπό την επίδραση της τοκογλυφίας. Ο ισχυρισμός ότι καμία εικόνα δεν φτιάχνεται για να αντέξει ή να ζήσει, αλλά δημιουργείται αποκλειστικά και μόνο για τη γρήγορη πώληση υπογραμμίζει την υποβάθμιση των καλλιτεχνικών και πολιτιστικών αξιών και μας οδηγεί σ΄ένα αδιέξοδο που θα έπρεπε να το έχουμε αντιμετωπίσει νωρίτερα, την ανησυχία.
Canto XLV Με την τοκογλυφία Έζρα Πάουντ (Ezra Pound)
Με την τοκογλυφία δεν έχουν οι άνθρωποι σπίτι από καλή πέτρα
το αγκωνάρι πελεκημένο κι αρμοσμένο καλά
που το σχέδιο να σκεπάσει το πρόσωπό τους,
με την τοκογλυφία
δεν έχει ο άνθρωπος ζωγραφιστό παράδεισο στον τοίχο της εκκλησιάς του
harpes et luthes*
ή εκεί που η παρθένα δέχεται το μήνυμα
και το φωτοστέφανο βγαίνει απ’ τη χάραξη,
με την τοκογλυφία
δε βλέπει ο άνθρωπος τον Γκοντζάγκα*, τους κληρονόμους του
και τις
παλλακίδες του
καμιά εικόνα δε γίνεται για ν’ αντέξει ούτε για να ζήσει
αλλά γίνεται για να πουληθεί και να πουληθεί γρήγορα
με την τοκογλυφία, αμαρτία ενάντια στη φύση,
είναι το ψωμί σου πάντα από μπαγιάτικα ψίχουλα
είναι το ψωμί σου στεγνό σα χαρτί,
όχι με ορεινό σιτάρι, με δυνατό αλεύρι
με την τοκογλυφία η γραμμή γίνεται χοντρή
με την τοκογλυφία δεν υπάρχει καθαρή οροθεσία
κι ο άνθρωπος δεν μπορεί να βρει οικόπεδο να κατοικήσει.
Ο λιθοξόος εμποδίζεται να πλησιάσει την πέτρα του
ο υφαντής εμποδίζεται να πλησιάσει τον αργαλειό του
ΜΕ ΤΗΝ ΤΟΚΟΓΛΥΦΙΑ
το μαλλί δεν έρχεται στην αγορά
τα πρόβατα δεν αφήνουν κέρδος με την τοκογλυφία
Η τοκογλυφία είναι πανούκλα, η τοκογλυφία
αμβλύνει τη βελόνα στο χέρι του κοριτσιού
και διώχνει την επιδεξιότητα του κλώστη. Ο Πιέτρο Λομπάρντο*
δεν ήρθε με την τοκογλυφία
ο Ντούτσιο* δεν ήρθε με την τοκογλυφία
ούτε ο Πιέρο ντέλλα Φραντσέσκα*· ο Μπελλίνι* δεν ήρθε με
την τοκογλυφία
ούτε ζωγραφίστηκε η «La Calumnia*».
Δεν ήρθε με την τοκογλυφία ο Αντζέλικο*· δεν ήρθε ο Αμπρόγκιο Πραίντις*,
δεν ήρθε καμιά εκκλησιά με σκαλιστή πέτρα υπογραμμένη:
Adamo me fecit*,
ούτε με την τοκογλυφία ο Άγιος Τρόφιμος*
ούτε με την τοκογλυφία ο Άγιος Ιλαρίων*.
η τοκογλυφία σκουριάζει τη σμίλη
σκουριάζει την τέχνη και τον τεχνίτη
ροκανίζει την κλωστή στον αργαλειό
κανείς δε μαθαίνει να υφαίνει χρυσάφι στο σχέδιό της·
το θαλασσί πιάνει καρκίνο με την τοκογλυφία· η πορφύρα μένει
ακέντητη
το σμαράγδι δε βρίσκει κανένα Μέμλινγκ*
η τοκογλυφία σκοτώνει το παιδί στη μήτρα
σταματά τα ερωτόλογα του παλικαριού
φέρνει αποπληξία στο κρεβάτι, χώνεται
ανάμεσα στη μικρή νύφη και τον γαμπρό
CONTRA NATURAM*
έφεραν πόρνες για την Ελευσίνα*
τα πτώματα ρίχτηκαν με τα μούτρα στο συμπόσιο
με το πρόσταγμα της τοκογλυφίας
μτφρ.: Ηλιας Κυζηρακος
Canto: (πληθ. Cantos)· άσμα, ωδή.
harpes et luthes: άρπες και λαούτα (François Villon).
Γκοντζάγκα: Φραγκίσκος ο Β’ (1484-1519), Μαρκήσιος. Έκανε τη Σχολή του στη Μάντουα Πρότυπο Φιλολογικό Κέντρο.
Πέτρο Λομπάρντο: (1445; – 1530;). Βενετσιάνος γλύπτης και αρχιτέκτονας.
Ντούτσιο: ντι Μπουονινσένια (1256-1319). Σιενέζος ζωγράφος. Η πρώτη μεγάλη προσωπικότητα της Ιταλοβυζαντινής Παράδοσης.
Πιέρο ντέλα Φραντσέσκα: (1415;-1492) Ζωγράφος.
Μπελλίνι: Τζιοβάνι (1426;-1510). Ζωγράφος της βενετσιάνικης Σχολής.
La calumnia: η συκοφαντία.
Αντζέλικο: Τζιοβάνι ντα Φιέζολε (1387- 1455). Ο γνωστός ως Φρα Αντζέλικο.
Αμπρόγκιο Πραίντις: Τζιοβάνι Αμπρόγκιο ντε Πρέντις· Ιταλός ζωγράφος. Γεννήθηκε το 1508 στο Μιλάνο.
Adamo me fecit: «Ο Άνταμο με δημιούργησε». Ο Άνταμο ήταν αρχιτέκτονας και γλύπτης.
Άγιος Τρόφιμος: μητρόπολη της γαλλικής πόλης Αρλ.
Άγιος Ιλαρίων: μοναστήρι στο Πουατιέ της Γαλλίας, που ιδρύθηκε πριν από τον 6ο αιώνα.
Μέμλινγκ: Χανς, Φλαμανδός ζωγράφος του 15 αι. Ήταν από τους επιφανέστερους ζωγράφους της Παλιάς Φλαμανδικής Σχολής.
Contra naturam: «ενάντια στη φύση»· η φράση είναι κοινή σε όλους τους Καθολικούς θεολόγους της Αναγέννησης.
Ελευσίνα: θρησκευτικό κέντρο των αρχαίων Ελλήνων.
Πηγή πληροφοριών: Νεοελληνική Λογοτεχνία (Γ΄ Λυκείου Γενικής Παιδείας)
Τάκης Σινόπουλος: «Πρέπει να πάψεις να φοβάσαι…Ο φόβος είναι αθλιότητα…»
