Καθώς περιηγούμαστε στη σύγχρονη ζωή, γεμάτη περισπασμούς και πιέσεις αδιανόητες για τον αρχαίο κόσμο, η σοφία του Μάρκου Αυρηλίου παραμένει εκπληκτικά επίκαιρη.
Ο Μάρκος Αυρήλιος μας έμαθε πως με τα λίγα μπορείς να ζήσεις μια όμορφη ζωή γεμάτη νόημα. Κάθε φορά που διαβάζουμε το έργο του μας υπενθυμίζει, με τον μοναδικό του τρόπο, ότι οι μεγαλύτερες μάχες δε δίνονται στη δημόσια αρένα, αλλά μέσα στο ίδιο μας το μυαλό. Αυτά τα 11 αποφθέγματα δεν πρέπει να διαβαστούν ελαφρά τη καρδία, είναι ένα κάλεσμα για δράση.
Ο Αυρήλιος γνώριζε πόσο εύκολα το μυαλό μπορεί να μας προδώσει, πόσο εύκολα μπορούμε να παρασυρθούμε από ψευδαισθήσεις που δημιουργούμε μόνοι μας. Μας ζητάει να πάρουμε τον έλεγχο. Ίσως η πιο εντυπωσιακή πτυχή της φιλοσοφίας του Αυρηλίου είναι η πρακτικότητά της. Δε διατυπώνει απλώς θεωρίες για τις πολυπλοκότητες της ζωής μάς δίνει εργαλεία για να ζήσουμε με σκοπό.
Ωστόσο, ακόμη και στις πιο αυστηρές του παραινέσεις, υπάρχει μια τρυφερότητα. Ο Μάρκος Αυρήλιος ήταν ένας άνθρωπος που καταλάβαινε τον πόνο, που έβλεπε τον θάνατο παντού γύρω του, και εξακολουθούσε να βρίσκει μέσα του μια πηγή καλοσύνης, όπως μας ενθαρρύνει να κάνουμε: «Σκάψτε μέσα σας, μέσα σας υπάρχει η πηγή της καλοσύνης, και θα αναβλύζει πάντα αν την αναζητήσετε.»
Έριχ Μαρία Ρεμάρκ: «Βλέπω τους λαούς να σέρνονται στους πολέμους και να σκοτώνονται σιωπηλοί…»
11 αποφθέγματα του Μάρκου Αυρήλιου
- Εξάλειψε την φαντασία. Περιόρισε την ορμητικότητα. Σβήσε τις επιθυμίες. Έχε υπό έλεγχο το μυαλό σου.
- Κάθε απώλεια δεν είναι παρά μια αλλαγή, και η αλλαγή είναι η απόλαυση της φύσης.
- Μη φέρεσαι σαν να πρόκειται να ζήσεις μύρια χρόνια. Το μοιραίο κρέμεται πάνω σου. Όσο ζεις, όσο είναι ακόμα δυνατόν, γίνε καλός.
- Είναι όλα εφήμερα: Και αυτός που επαινεί και ο επαινούμενος, και αυτός που μνημονεύει και ο μνημονευόμενος.
- Σκάβε μέσα σου μέσα σου είναι η πηγή του καλού και θα αναβλύζει πάντα αν πάντα
την αναζητείς. - Η αξία ενός ανθρώπου δεν ξεπερνά την αξία των φιλοδοξιών του.
- Σταμάτα πια να επιχειρηματολογείς για το πώς πρέπει να είναι ο καλός άνθρωπος, αλλά να είσαι τέτοιος.
- Να θυμάσαι πάντα τούτο: πως δεν χρειάζονται πολλά πράγματα για να κάνουν τη ζωή ευτυχισμένη.
- Είναι γελοίο τη δική σου κακία να μην προσπαθείς να την αποφύγεις – παρόλο που αυτό είναι δυνατό – ενώ προσπαθείς να αποφύγεις την κακία των άλλων – πράγμα που είναι αδύνατο.
- Να πορεύεσαι σαν κάθε πράξη σου να είναι η τελευταία της ζωής σου.
- Να μην αποστρέφεσαι τον θάνατο αλλά να τον βλέπεις με ευαρέσκεια. Γιατί ακόμα και ο θάνατος είναι ένα από τα πράγματα που θέλει η φύση.
