Η ζωή του Στάινμπεκ διαβάζεται πολύ σαν μια επική ιστορία για την ίδια την τόλμη και την αποφασιστικότητα. Γεννημένος στη Σαλίνας της Καλιφόρνιας, μεγάλωσε μέσα σε εύφορες αγροτικές εκτάσεις, βλέποντας από πρώτο χέρι τους αγώνες των πλανόδιων εργατών και τις εντάσεις που σιγόβραζαν και που μια μέρα θα διαμόρφωναν τα λογοτεχνικά του τοπία.
Υπήρξε κατά καιρούς χειρωνακτικός εργάτης, πολεμικός ανταποκριτής και περήφανος φίλος ενός κατοικίδιου κανίς με το όνομα Τσάρλι, απόδειξη των ευρύτατων ενδιαφερόντων του που τον έκαναν να έχει μοναδική επίγνωση της πολυπλοκότητας του κόσμου. Ενώ άλλοι συγγραφείς μπορεί να αρκούνταν στο να γράφουν γυαλισμένες ιστορίες κάτω από γυαλισμένους πολυελαίους, ο Στάινμπεκ σήκωσε τα μανίκια και έζησε ανάμεσα στους χαρακτήρες του, ξεριζώνοντας σκονισμένες αλήθειες και αποκαλύπτοντας το τρυφερό υπογάστριο της κοινωνίας.
Στο πάνθεον των λογοτεχνικών γιγάντων, ο Στάινμπεκ συχνά τιμάται για την επιδέξια αφήγηση ιστοριών και την αταλάντευτη συμπόνια του για τους ευάλωτους. Ωστόσο, κάτω από το ευγενικό του βλέμμα κρύβεται επίσης μια δαγκωματιά – μια υποβόσκουσα εξέγερση. Είτε το βλέπουμε φευγαλέα στη ριζική ενσυναίσθηση του Τομ Τζόαντ είτε στις στοιχειωμένες συμβουλές για την «πτώση των θεών» στην παιδική ηλικία, τα έργα του Στάινμπεκ μας υπενθυμίζουν ότι αυτό που μας κάνει ανθρώπους είναι συχνά ένα μείγμα θάρρους και ευθραυστότητας.
Αν μπορούσε να πιει έναν καφέ με υπαρξιακούς φιλοσόφους όπως ο Σαρτρ ή ο Καμύ, πιθανότατα θα έβρισκαν κοινό έδαφος πάνω στον δύσκολο γάμο της ελπίδας και της απελπισίας. Προσθέστε μια πρέζα ποπ κουλτούρας ίσως ένα νεύμα στα σύγχρονα κινήματα κοινωνικής δικαιοσύνης και είναι σαφές ότι τα λόγια του Στάινμπεκ παραμένουν επίκαιρα.
(Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο παρακάτω)
Τζον Στάινμπεκ: Το βιβλίο που δεν μπορούμε να ξεχάσουμε, διαβάζοντας το ξανά και ξανά
14 αποφθέγματα του Στάινμπεκ.
1.«Και αυτό μπορείτε να το ξέρετε- φοβηθείτε την ώρα που ο Άνθρωπος δεν θα υποφέρει και δεν θα πεθάνει για μια έννοια, γιατί αυτή η μία ποιότητα είναι ο άνθρωπος, ξεχωριστή στο σύμπαν».
2.«Αυτή είναι η αρχή – από το “εγώ” στο “εμείς».
3.«Όταν ένα παιδί πιάνει για πρώτη φορά τους ενήλικες στα πράσα – όταν μπαίνει για πρώτη φορά στο σοβαρό του κεφαλάκι ότι οι ενήλικες δεν έχουν πάντα θεϊκή νοημοσύνη, ότι οι κρίσεις τους δεν είναι πάντα σοφές, η σκέψη τους αληθινή, οι προτάσεις τους δίκαιες – ο κόσμος του πέφτει σε πανικόβλητη ερήμωση. Οι θεοί έχουν πέσει και όλη η ασφάλεια έχει χαθεί. Και υπάρχει ένα σίγουρο πράγμα για την πτώση των θεών: δεν πέφτουν απλώς, συντρίβονται και θρυμματίζονται ή βυθίζονται βαθιά στην πράσινη λάσπη. Είναι μια κουραστική δουλειά να τους ξαναχτίσεις- ποτέ δεν λάμπουν εντελώς. Και ο κόσμος του παιδιού δεν είναι ποτέ ξανά ολόκληρος. Είναι ένα πονεμένο είδος ανάπτυξης».
4.«Μερικές φορές ένας άνθρωπος θέλει να είναι ηλίθιος, αν αυτό του επιτρέπει να κάνει κάτι που η εξυπνάδα του απαγορεύει».
5.«Ναι, αλλά η τράπεζα αποτελείται μόνο από ανθρώπους.»
6.«Οι άνθρωποι δεν καταστρέφονται από τη μοναξιά, αλλά από το φόβο της.»
7.«Όχι, κάνεις λάθος σε αυτό το σημείο – εντελώς λάθος σε αυτό το σημείο. Η τράπεζα είναι κάτι άλλο από ανθρώπους. Συμβαίνει κάθε άνθρωπος σε μια τράπεζα να μισεί αυτό που κάνει η τράπεζα, και όμως η τράπεζα το κάνει. Η τράπεζα είναι κάτι περισσότερο από τους ανθρώπους, σας λέω. Είναι το τέρας. Οι άνθρωποι την έφτιαξαν, αλλά δεν μπορούν να την ελέγξουν».
8.«Είμαι απλά ένας πόνος καλυμμένος με δέρμα…».
9.«Ο άνθρωπος, σε αντίθεση με οποιοδήποτε άλλο οργανικό ή ανόργανο πράγμα στο σύμπαν, μεγαλώνει πέρα από το έργο του, ανεβαίνει τις σκάλες των αντιλήψεών του και αναδύεται μπροστά από τα επιτεύγματά του».
10. «Η τράπεζα – το τέρας πρέπει να έχει κέρδη όλη την ώρα. Δεν μπορεί να περιμένει. Θα πεθάνει. Όχι, οι φόροι συνεχίζονται. Όταν το τέρας σταματά να μεγαλώνει, πεθαίνει. Δεν μπορεί να μείνει σε ένα μέγεθος».
11. «Αν έχεις πρόβλημα ή πληγωθεί ή έχεις ανάγκη, πήγαινε στους φτωχούς. Είναι οι μόνοι που θα σε βοηθήσουν – οι μόνοι.
12.«Αγοράζεις χρόνια δουλειάς, μόχθο στον ήλιο- αγοράζεις μια θλίψη που δεν μπορεί να μιλήσει».
13.«Δεν υπάρχει αμαρτία και δεν υπάρχει αρετή. Υπάρχουν απλά πράγματα που κάνουν οι άνθρωποι».
14. «Και το μικρό ουρλιαχτό γεγονός που ακούγεται σε όλη την ιστορία: η καταστολή λειτουργεί μόνο για να ενισχύσει και να δέσει τους καταπιεσμένους.»
Διαβάστε περισσότερα λογοτεχνικά αριστουργήματα:
- Όσκαρ Ουάιλντ: Οι άντρες παντρεύονται γιατί είναι κουρασμένοι. Οι γυναίκες γιατί είναι…»
- Κική Δημουλά: «Πώς ένας άντρας αγαπάει μια γυναίκα και κοιμάται με κάποια άλλη; Δεν ξέρω από…»
- Μαρσέλ Προυστ: «Η μοιχεία δίνει καινούργια ανάσα ζωής σε γάμους που …»
- 40 αποφθέγματα του Καμύ: «Το να αγαπάς ένα πλάσμα σημαίνει να έχεις αποδεχτεί να…»
- Γιωσαφάτ: «Οι περισσότεροι γάμοι έχουν προβλήματα γιατί επιλέγουμε συντρόφους…»
- Άρβελερ: «Αν υποφέρει από κάτι η παιδεία μας σήμερα, είναι ότι οι μόνοι ήρωές μας είναι οι…»
