Ο έρωτας, ένα διαρκές και βαθύ ανθρώπινο συναίσθημα, έχει εδώ και πολύ καιρό εξάψει την περιέργεια των στοχαστών σε όλη την ιστορία, προκαλώντας έρευνες για την αληθινή του φύση.
Το Συμπόσιο του Πλάτωνα, που πιθανολογείται ότι γράφτηκε γύρω στο 380 π.Χ., προσφέρει μια συναρπαστική εξερεύνηση του έρωτα μέσα από τους φακούς διαφορετικών οπτικών γωνιών.
Το Συμπόσιο, που καταγράφεται από τον Απολλόδωρο, εκτυλίσσεται κατά τη διάρκεια μιας συγκέντρωσης στην κατοικία του Αγάθωνα μετά τον θρίαμβό του σε έναν διαγωνισμό ποίησης. Το πρώιμο έργο του Πλάτωνα αποτελείται από δύο μέρη: στο πρώτο παρουσιάζονται οι διαφορετικές απόψεις των παρευρισκομένων για τον έρωτα και στο δεύτερο, μέσω του διαλόγου μεταξύ του Σωκράτη και της Διοτίμας, εμβαθύνει στη φιλοσοφική στάση του ίδιου του Πλάτωνα για τον έρωτα.
Στα γραπτά του Πλάτωνα, περιέγραφε διάφορους τύπους αγάπης, και ένας από αυτούς ήταν ο Έρωτας, ο οποίος συνδέεται με τον ρομαντικό και σεξουαλικό έρωτα. Ωστόσο, ο Πλάτων εισήγαγε επίσης την έννοια του “πλατωνικού έρωτα” ως μια ανώτερη, πιο αφηρημένη μορφή αγάπης. Ο πλατωνικός έρωτας χαρακτηρίζεται από μια βαθιά συναισθηματική ή πνευματική σύνδεση, που συχνά περιλαμβάνει θαυμασμό, σεβασμό και κοινές πνευματικές αναζητήσεις. Δεν επικεντρώνεται στη σωματική έλξη ή τη σεξουαλική επιθυμία.
Ποιο ήταν το δαιμόνιο του Σωκράτη; Ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της φιλοσοφίας του !
Τα 5 βήματα αφορμή για την ανάπτυξη του φαινόμενου «Έρωτας»
1. Ο Φαίδρος, στην αρχή του Συμποσίου του Πλάτωνα, δίνει τον τόνο εξυμνώντας τον έρωτα ως το ουσιαστικότερο και σπουδαιότερο φαινόμενο. Τονίζει τη μεταμορφωτική δύναμη της αγάπης, υποστηρίζοντας ότι εμπνέει τα άτομα να αναλαμβάνουν ηρωικές πράξεις και να ξεπερνούν τις συνηθισμένες τους ικανότητες. Ο Φαίδρος τοποθετεί την αγάπη στο κέντρο της ανθρώπινης ύπαρξης, υποδηλώνοντας ότι είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από ευγενείς πράξεις και η πηγή της αληθινής τελειότητας. Ο ένθερμος θαυμασμός του για την αγάπη δρομολογεί τη φιλοσοφική διερεύνηση αυτής της σύνθετης και πολύπλευρης έννοιας.
2.Ο Παυσανίας εισάγει ένα διαφοροποιημένο επιχείρημα που συνυφαίνει τον έρωτα με τη θεά Αφροδίτη. Προχωρά πέρα από τον αρχικό ενθουσιασμό του Φαίδρου, διακρίνοντας μεταξύ σαρκικών και ανώτερων μορφών αγάπης. Ο Παυσανίας διακρίνει μεταξύ του κοινού ή χυδαίου έρωτα, που καθοδηγείται από τις σωματικές επιθυμίες, και του ουράνιου ή ανώτερου έρωτα, που έχει τις ρίζες του σε διανοητικές και συναισθηματικές συνδέσεις. Αυτή η διαφοροποιημένη προσέγγιση αναγνωρίζει την ποικιλομορφία της αγάπης, αναγνωρίζοντας ότι ο αντίκτυπός της ποικίλλει ανάλογα με τη φύση και την έκφρασή της.
3. Ο Ερυξίμαχος, γιατρός, φέρνει μια επιστημονική προοπτική στο Συμπόσιο, απεικονίζοντας την αγάπη ως μια φυσική δύναμη που εναρμονίζει τις κοσμικές αντιθέσεις. Η ιατρική του άποψη επεκτείνει τη συζήτηση πέρα από τις ατομικές εμπειρίες, παρουσιάζοντας την αγάπη ως μια συμπαντική αρχή που διέπει την ισορροπία και την ευημερία ολόκληρου του σύμπαντος. Ο Ερυξίμαχος τονίζει τη διασύνδεση του φυσικού και του μεταφυσικού, υποστηρίζοντας ότι η αγάπη δρα ως ενοποιητική και θεραπευτική δύναμη τόσο στο ανθρώπινο πεδίο όσο και στο ευρύτερο σύμπαν.
4. Ο Αριστοφάνης συνεισφέρει μια δημιουργική αφήγηση που εμβαθύνει στην προέλευση των φύλων και εισάγει την έννοια της “ανδρογυνίας”. Η μυθική του αφήγηση διερευνά πώς ο έρωτας προέκυψε ως απάντηση στον διαχωρισμό των αρχικά ολόκληρων όντων. Ο Αριστοφάνης παρουσιάζει την αγάπη ως μια δύναμη που προσπαθεί να επανενώσει αυτά τα χωρισμένα μισά, αναδεικνύοντας τον ρόλο της στη διαιώνιση του είδους. Η έννοια της “ανδρογυνίας” υπογραμμίζει την ιδέα ότι η αγάπη στοχεύει στην αποκατάσταση της αίσθησης της ενότητας και της πληρότητας, προσφέροντας μια δημιουργική και μυθολογική προοπτική για τις περιπλοκές των ανθρώπινων σχέσεων.
5. Ο Αγάθων, στις τελευταίες στιγμές του Συμποσίου, προσφέρει έναν ποιητικό και εύγλωττο φόρο τιμής στον Έρωτα, δοξάζοντας την αρχαία αλλά αιώνια νεανική θεότητα. Αποδίδει στον Έρωτα αρετές όπως η δικαιοσύνη και η σοφία, παρουσιάζοντας τον έρωτα ως πηγή έμπνευσης και καλοσύνης. Ο λόγος του Αγάθωνα ανυψώνει τον έρωτα στα υψηλότερα επίπεδα της αρετής, υποδηλώνοντας ότι ενσαρκώνει τις πιο υψηλές ιδιότητες του ανθρώπινου πνεύματος. Με τον τρόπο αυτό, ο Αγάθων φέρνει μια ποιητική κατάληξη στις ποικίλες οπτικές γωνίες για τον έρωτα που παρουσιάζονται σε όλο το Συμπόσιο, πλαισιώνοντάς τον ως μια δύναμη που ξεπερνά τον χρόνο και έχει διαρκή σημασία.
Στην ουσία, αυτές οι διαφορετικές οπτικές αντανακλούν ένα ολοκληρωμένο φάσμα απόψεων για την αγάπη, που κυμαίνεται από τη φυσική έως την κοσμική. Τελικά, το συμπόσιο απεικονίζει την αγάπη όχι ως εγγενώς καλή ή κακή, αλλά ως μια δύναμη της οποίας τα αποτελέσματα διαμορφώνονται από τις ανθρώπινες πράξεις και επιλογές.
Διαβάστε περισσότερα για τη φιλοσοφία παρακάτω:
Τετραφάρμακος: Το απαύγασμα της φιλοσοφίας του Επίκουρου και ο τρόπος να ζεις
20 αποφθέγματα του Πλάτωνα που όρισαν τη δυτική φιλοσοφία
Ποια ήταν η φιλοσοφία του Αριστοτέλη;
Ποια ήταν η φιλοσοφία του Σωκράτη; «Υπάρχει μόνο ένα καλό, η γνώση, και ένα κακό, η άγνοια.»
