«Ο Ξένος», ένα από τα μυθιστορήματα του Αλμπέρτ Καμύ που άφησαν ανεξίτηλο το εντύπωμά τους στις καρδιές των αναγνωστών, προετοιμάζει μια περίπλοκη και ταυτόχρονα λιτή διαδρομή με προορισμό την επανάσταση του παραλογισμού της ύπαρξής μας.
Αλμπέρ Καμύ: «Τι είναι ένας επαναστατημένος άνθρωπος; Ένας άνθρωπος που λέει όχι.»
Το αποκορύφωμα στο πασίγνωστο μυθιστόρημα του Καμύ στέκεται στην εξομολόγηση του πρωταγωνιστή στον ιερέα λίγο πριν τη δίκη του. Αυτή τη στιγμή ο Μερσώ εκφράζει τις υπαρξιακές του απόψεις, απορρίπτοντας τις παραδοσιακές έννοιες του Θεού και της ηθικής. Απορρίπτει την ιδέα μιας μετά θάνατον ζωής και ασπάζεται τον παραλογισμό της ύπαρξης και αρνείται να αναζητήσει τη λύτρωση.
Αυτή η κορύφωση είναι η έκρηξη της δικαίωσης του Μερσώ, η οποία σιγοέβραζε στον απόηχο της αδιαφορίας και της απόμακρης φύσης του, μέχρι τη στιγμή που στάθηκε μπροστά στον εκπρόσωπο του Θεού, τον οποίο απαρνείται. Ο Μερσώ είναι αυτός που μας φαίνεται ένας ξένος σε πρώτη σκοπιά, ωστόσο οι πραγματικοί ξένοι είμαστε εμείς, δηλαδή η κοινωνία, απέναντί του. Όταν έρχεται αντιμέτωπος με τις προσπάθειες του ιερέα να του παράσχει παρηγοριά μέσω της θρησκευτικής πίστης, ο Μερσώ αναστατώνεται όλο και περισσότερο.
Αυτή η εξομολόγηση περιφρονεί τις κοινωνικές προσδοκίες, ιδιαίτερα την πίεση για συμμόρφωση με τους θρησκευτικούς κανόνες. Η αντιπαράθεση των δύο αυτών χαρακτήρων φέρνει αντιμέτωπες δύο εντελώς διαφορετικές κοσμοθεωρίες. Η αυτονομία και η αμφισβήτηση της ουσίας της ύπαρξης απέναντι στις παραδοσιακές πεποιθήσεις. Εδώ το υπαρξιακό δίλημμα εντείνεται, προκαλώντας περίπλοκα συναισθήματα.
Κάποιοι μπορεί να συμπονέσουν τον υπαρξιακό του αγώνα και την απόρριψη των κοινωνικών κανόνων, βρίσκοντας αυθεντικότητα στην περιφρόνησή του. Άλλοι μπορεί να αισθάνονται δυσφορία ή απογοήτευση λόγω της αποστασιοποίησης του. Σίγουρα πάντως, αποτελεί ένα σημείο καμπής, το οποίο θέτει τις βάσεις για σκέψεις και διλήμματα, των οποίων η άκρη του νήματος δεν βρίσκεται ποτέ. Παρόλα αυτά, σιγοκαίουν μέσα μας και μας κάνουν να νιώσουμε λίγο παραπάνω ζωντανοί.
