Στο στροβιλιζόμενο σύμπαν της νεοελληνικής λογοτεχνίας, η Μαλβίνα Κάραλη είναι ένα αστέρι που αναβοσβήνει με τις αντιφάσεις της ζωής.
Το έργο της ; Είναι ένα κοκτέιλ από κοφτερό πνεύμα, αδιαμαρτύρητη ευαλωτότητα και καυστική ευφυΐα που διαπερνά τα κοινωνικά πρότυπα όπως το καυτό μαχαίρι το βούτυρο.
Μια γυναίκα με εκπληκτική ευφυΐα και εξίσου εκπληκτική ασέβεια, ήταν μια φωνή που αντιστεκόταν στην απλότητα. Γεννημένη σε έναν κόσμο που απαιτούσε από τις γυναίκες είτε να συρρικνώνονται είτε να συμμορφώνονται, η Μαλβίνα επέλεξε να μην κάνει τίποτα από τα δύο. Τα δοκίμια και οι παρατηρήσεις της αντλούν συχνά από τη δική της ζωή που διαμορφώθηκε από μια ανυποχώρητη διάνοια και μια κοφτερή αίσθηση του χιούμορ.
Τις προάλλες διαβάσαμε ένα απόφθεγμά της (ξέρετε πως τα αγαπάμε):Ο άντρας πρέπει να έχει αντίληψη του κόσμου για να συνεχίζεις εσύ να ζεις ξέγνοιαστα. Αυτή είναι, ίσως, η πιο φεμινιστική αρχή. Κάθεσαι στο μπουντουάρ και κάνεις νύχι. Που εκείνη την ώρα τίποτε δεν θέλεις να σε διασπάσει. Ο σωστός άντρας έρχεται με τα χαρτιά από την τράπεζα και σου λέει: “Εδώ υπόγραψε.” (Γιατί ξέρει και σωστά ελληνικά, δεν τον πήραμε τυχαία).
Τί εννοούσε όμως μ’ αυτό; Με μια πρώτη ματιά, η δήλωση της Μαλβίνας μπορεί να φαίνεται ότι ενισχύει τους παραδοσιακούς ρόλους των δύο φύλων: ο άντρας χειρίζεται τα οικονομικά ζητήματα, ενώ η γυναίκα φροντίζει τα νύχια της. Αλλά πιστή στο προκλητικό της στυλ, ενσωματώνει μια ανατρεπτική φεμινιστική αρχή σε αυτή τη φαινομενικά συνηθισμένη σκηνή.
Ας το αναλύσουμε: Η Μαλβίνα ξεκινά απαιτώντας από τους άνδρες ικανότητα. Δεν εξιδανικεύει μια ουτοπία όπου οι άνδρες είναι προαιρετικοί. Αντίθετα, διαμορφώνει τον «σωστό άντρα» ως κάποιον που κατανοεί τον κόσμο του τόσο βαθιά ώστε η παρουσία του να συμπληρώνει, αντί να ανταγωνίζεται, την αυτονομία της γυναίκας. Δεν πρόκειται για υποταγή αλλά για αμοιβαία ενδυνάμωση.
Βέβαια, δε γίνεται να ξεκινήσεις να διαβάζεις Μαλβίνα χωρίς να διαβάσεις τη Σαββατογεννημένη οπότε σου δίνουμε μια γεύση στα ακόλουθα αποσπάσματα.
(Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο παρακάτω)
Μαλβίνα: «Είμαστε αλάθητοι στην επιλογή του εραστή μας, ιδιαίτερα όταν…»
Σαββατογεννημένη – Μαλβίνα Κάραλη, εκδόσεις Τσαγκαρουσιάνος.
«Τρομοκρατούν για να μη γίνει διάφανος ο φόβος τους. Χωρίζουν για να μην τους χωρίσουν. Διαλύονται για να μην τους πιάσουν κορόιδο»
ΣΑΒΒΑΤΟ ΠΡΩΙ με Καρλ Φίλιπ Εμανουέλ Μπαχ στο Β&Ο.
Οι Ισραηλίτες στην έρημο. Μουσική εργασίας, λέει. Γράφω και ονειρεύομαι μια όαση. Στο Τελ Αράντ. Στο Ατβάντ με τους κέδρους. Αίθουσα της Λαξευτής Λίθου το δωμάτιο. Τρυφερός ήλιος ρίχνει τη σκόνη του στο κομοδίνο. Πάνω στην παιδική φωτογραφία. Την πεισμωμένη. Φτιάχνω καφέ. Μιλάω λίγο στο σκυλί. Κάθε μέρα παιχνίδι, γάβγισμα, χάδι. Κάθε μέρα και από μια καινούργια ιστορία στο σκυλί που το φωνάζω Κέικ. Δώρο το σκυλί και το αγαπώ.
ΚΕΪΚ, ΤΟΥ ΛΕΩ. ΣΤΑΣΟΥ ΣΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. Άσε μόνο όσους αγαπάμε να περάσουν το κατώφλι μας.
ΟΥΤΕ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ξύπνησα έξυπνη. Ευτυχώς. Και μήπως κοιμήθηκα έξυπνη;
ΕΡΧΕΣΑΙ ΒΡΑΔΥ ΝΑ ΜΕ ΠΑΡΕΙΣ. Σταματάς μια γωνία παραπάνω. Για να στρίψεις εύκολα. Τελευταία προβολή, έτσι και μπλέξουμε στην Πλάκα θα χάσουμε την έναρξη. Μου αναβοσβήνεις τα φώτα. Βγαίνεις και μου κάνεις νεύμα, «έλα». Στέκω και σου κάνω νεύμα. «Εγώ; Σε μένα το λες;». Ξανανάβεις τα φώτα, φωνάζεις. «Έλα». Σου ξανακάνω νεύμα. «Εγώ; Σε μένα το λες;». «Όχι στο Τίμιο Ξύλο. Τίμιο Ξύλο, έλα να σε πάω σινεμά».
ΜΗ ΜΕ ΦΟΒΑΣΑΙ ΟΤΑΝ ΕΙΜΑΙ ΒΛΑΚΑΣ. Είναι που νιώθω προστατευμένη. Ήσυχη, ασφαλής. Αν ισχύει η παρατήρησή μου, έξυπνος γίνεσαι όταν είσαι θυμωμένος. Μπορεί για όσα έπαθες εξαιτίας της βλακείας σου. Όταν είσαι προδομένος. Απαρηγόρητος. Τότε βλέπεις φως. Επιτέλους, έξυπνος ξανά.
ΟΤΑΝ Η ΨΥΧΙΚΗ ΕΞΑΝΤΛΗΣΗ ΣΕ ΕΚΜΗΔΕΝΙΖΕΙ ΤΟΣΟ ώστε να μπορείς να σκέφτεσαι με το καλύτερο μυαλό σου. Αυτό που αρνείται τις αυταπάτες. Άρνηση της αυταπάτης, λένε οι έξυπνοι, σημαίνει ευφυΐα. Πλήρης άρση της αυταπάτης, γράφει ο Ντιούραντ, είναι ο κυνισμός. Άρα ο κυνισμός είναι η μεγαλύτερη απόδειξη της ευφυΐας.
ΓΙΑ ΜΕΝΑ ΠΑΛΙ, Ο ΚΥΝΙΚΟΣ ΕΙΝΑΙ ένας κακοπαθημένος. Που τίποτα δεν του επέτρεψε να ξεχάσει. Κανείς δεν τον χάιδεψε, δεν τον βοήθησε ώστε να αναλάβει.
ΟΥΤΕ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ξύπνησα κυνική. (Σε ευχαριστώ. Δικό σου όλο, φίλε. Σταθερή μου, κατατεθειμένη αξία μου. Πρώτη σημασία μου. Τίποτα δεν φτάνει για να στο ξεπληρώσω.)
ΣΑΒΒΑΤΟ ΜΕ ΜΠΑΧ-ΤΖΟΥΝΙΟΡ ΚΑΙ ΣΚΥΛΟ. Έξυπνη φίλη έρχεται και μου ανακοινώνει πως χωρίζει. Βρήκε την πρώτη αντένδειξη. «Δεν θα με πιάσει εμένα κορόιδο», λέει. «Μέχρι στιγμής τηρώ τους κανόνες και τις αρχές μου. Γι’ αυτό δεν έχω χάσει από άντρα. Γιατί στην πρώτη αντένδειξη φεύγω».
ΑΠΑΛΗ ΦΙΛΗ, ΛΕΠΤΕΠΙΛΕΠΤΗ. ΚΑΙ ΗΔΗ ΔΥΣΚΟΛΕΥΕΤΑΙ. Ήδη ψάχνει με αγωνία τον επόμενο. Αυτού του είδους η επιβιωτική ευφυΐα, σκέφτομαι. Είναι για τη γυναίκα ό,τι το αγκάθι για τον σκαντζόχοιρο. Δεν έχω από πού να την πιάσω. Μεταξωτή γυναίκα, γεμάτη αγκάθια. Τα έχει χάσει όλα, νομίζω, γιατί τρέμει μην τυχόν και χάσει. Πολλές φορές απορριμμένη, υποψιάζομαι.
ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΜΟΙΡΑ ΟΣΩΝ ΔΕΝ ΧΑΝΟΥΝ. Η λυπημένη φάρσα. Του να παρατάνε πρώτοι αυτούς που πρώτοι τους απέρριψαν. Λίγα πράγματα χωρίζουν το φρικαλέο από το κωμικό. Την ξέρω τη μάρκα. Άνθρωποι που φεύγουν όχι για την αντένδειξη. Όχι επειδή το θέλουν. Αλλά επειδή οσμίζονται την απόρριψη που έρχεται. Το επιβιωτικό «ποιος αφήνει ποιον» πάνω από το «ποιος θέλει ποιον και πώς τον διεκδικεί».
ΞΥΠΝΙΟΙ ΚΑΙ ΕΠΟΥΣΙΩΔΕΙΣ. Φίλοι και τους αγαπάμε. Στα ερωτικά τους, ράτσα δεύτερη, χαμηλή.
ΣΑΒΒΑΤΟ ΠΡΩΙ. ΕΡΩΤΕΥΜΕΝΟΙ, ΛΕΝΕ, ΚΑΙ ΟΜΩΣ. Ξυπνάνε έξυπνοι. Επιτίθενται για να αποτρέψουν επιθέσεις. Τρομοκρατούν για να μη γίνει διάφανος ο φόβος τους. Χωρίζουν για να μην τους χωρίσουν. Διαλύονται για να μην τους πιάσουν κορόιδο.
ΑΚΥΡΗ ΕΞΥΠΝΑΔΑ. ΤΟ ΝΙΩΘΕΙΣ ότι οι διαλυμένοι μέντορες δίνουν χρηστικές οδηγίες. Για να πάθεις τα ίδια με αυτούς. «Να μην ξέρει την αδυναμία που του έχεις, θα την εκμεταλλευτεί». Ή «μη δίνεις τίποτα από τον εαυτό σου. Τότε σε εκτιμούν οι άντρες». Ή «να μη σε βρίσκει πάντα στο τηλέφωνο. Γιατί σε θεωρεί δεδομένη». Και τη χαρά του να τιμήσεις, να φωταγωγήσεις, να προσφέρεις, να τον ακούσεις, πού την πας; Η οξυδέρκειά τους. Σιδερένια μπάλα σε κομψά σφυρά -και πάνε σέρνοντας.
ΦΑΙΝΕΤΑΙ, ΚΕΪΚ, ΛΕΩ, ΠΩΣ Η ΑΓΑΠΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΚΕΤΗ για όσους δεν αγαπάνε αρκετά, θέλει στρατηγική. Πρέπει να μετατραπεί σε εκπαιδευτικό πρόγραμμα: Ποιος θα τρομάξει περισσότερο τον άλλον: το αγαπημένο ερωτικό άθλημα. Ποιος θα ντρεσάρει γρηγορότερα τον άλλο. Ποιος θα αποδειχθεί πιο έξυπνος. (Δηλαδή πιο φοβισμένος). Ποιος θα επιβληθεί. Να επιβληθεί η γυναίκα; Τι να τον κάνει όμως έναν άντρα που του επιβάλλεται;
ΝΑ ΕΠΙΒΛΗΘΕΙ Ο ΑΝΤΡΑΣ; Ποιος άντρας που τιμά το φύλο του έχει πρόβλημα με την επιβολή; Μόνο αυτός που δεν μπορεί να προστατέψει. Σώσον ημάς από τέτοιες αγάπες.
ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΠΑΡΩ ΠΟΤΕ ΜΕΡΟΣ, ΠΟΤΕ ΠΙΑ, σε τέτοια εκπαιδευτικά προγράμματα. Μεγάλωσα, αποφάσισα. Δεν συμπλέω. Ένοχη ανομοιότητας, όπως πάντα μου άρεσε να είμαι. Ανεπίδεκτη στρατηγικών. Αλλά δεν το κάνω επίτηδες. Αλήθεια. Νομίζω ότι γεννήθηκα με το προνόμιο. Του να μπορώ να διορθώσω τα πράγματα κάθε φορά που τα μολύνω με τρέχουσα ψιλικατζίδικη ευφυΐα.
ΕΔΩ ΚΑΙ ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΕΧΩ ΒΕΒΑΙΩΘΕΙ. Το εκπαιδευτικό σύστημα της αγάπης δεν με αφορά. Χρειάζεται μεταρρύθμιση. Δεν καταλαβαίνω τη διδακτέα ύλη. Δεν με ελκύει η ξεδιαντροπιά της εξίσωσης: «Στον έρωτα η καλύτερη του ενός είναι η χειρότερη του άλλου». Εγώ αυτή την τάξη ποτέ δεν πρόκειται να την περάσω. Γι’ αυτό σκασιαρχείο καλύτερα. Το σκυλί και βόλτα.
ΕΜΕΝΑ ΚΑΝΕ ΜΕ ΚΥΚΛΟ ΟΜΟΚΕΝΤΡΟ, να νιώθω τη συγγένεια. Και τότε η καλύτερή σου είναι η καλύτερή μου. Αλλά ομόκεντρο. Αλλιώς ζηλεύω. Και όταν ζηλεύω, γίνομαι έξυπνη. Και όταν γίνομαι έξυπνη, τα καταστρέφω όλα. Χάριν του κίβδηλου ενστίκτου που αφορά τους χαμηλούς. Και που το λένε αυτοσυντήρηση. Και που δεν με αφορά.
ΚΥΚΛΟΣ ΟΜΟΚΕΝΤΡΟΣ: Η ΠΡΩΤΗ ΜΟΥ ΑΡΧΗ ΚΑΙ Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ. Άλλες δεν έχω. Κύκλοι, ομόκεντρος. Κάτι παρόμοιο -ίσως κάποτε να υπήρξε κάτι παρόμοιο. Πιθανόν στην προϊστορική περίοδο της αγάπης των ανθρώπων. Πρέπει να υπήρξε μια ανάλογη, αρχέγονη κατάσταση απειρίας.
ΜΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΥ ΠΡΟΗΓΕΙΤΑΙ ΤΗΣ ΘΕΛΗΣΗΣ για ερωτική δύναμη. Μια κατάσταση πριν την πρώτη ερώτηση. Πριν από το πρώτο σκέρτσο. Από τον πρώτο συλλογισμό. Αγάπη δίχως σκέψη, ας την πούμε. Απειρία, όχι βλακεία, ας την πούμε. Άχρηστη πείρα το Μετά. Λίγο να σκεφτείς επάνω στο συναίσθημα και αμέσως το Εγώ. Αμέσως η πιο γελοία εκδοχή της θέλησης για δύναμη.
Διαβάστε περισσότερα λογοτεχνικά αριστουργήματα:
- Μαλβίνα: «Λένε πως η δύναμη ενός καινούριου έρωτα είναι ευθέως ανάλογη…»
- Τερζάκης: «Το μεγαλείο του έρωτα βρίσκεται στην…
- 23 σοφές αλήθειες του Ουμπέρτο Έκο: «Τίποτε δεν δίνει σ’ έναν φοβισμένο άνθρωπο περισσότερο κουράγιο από…»
- Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ: «Αν είχα να δώσω μια συμβουλή στους νέους, θα ήταν να έχουν ένα…»
- 13 αποφθέγματα του Επίκτητου: «Δεν είναι η φτώχεια που προξενεί λύπη αλλά …»
- Μαλβίνα: «Είμαστε αλάθητοι στην επιλογή του εραστή μας, ιδιαίτερα όταν…»
- 20 αποφθέγματα που θα μπορούσαν να είναι ο τίτλος της «Μεταμόρφωσης» του Κάφκα
- Μας πήρε χρόνια να καταλάβουμε τη φράση του Ντοστογιέφσκι: «Τι είναι η κόλαση; Υποστηρίζω ότι είναι ο πόνος του να μην …»
- 15 αποφθέγματα του Μπουκόφσκι που σε ξεβολεύουν: «Αν έχετε την ικανότητα να αγαπάτε, αγαπήστε πρώτα τον εαυτό σας»
