Η βασκική γλώσσα, γνωστή και ως euskara, είναι η γλώσσα που χρησιμοποιείται από τους Βάσκους που κατοικούν στα Πυρηναία και στη βορειοκεντρική Ισπανία, καθώς και σε ορισμένες περιοχές της νοτιοδυτικής Γαλλίας.
Μπαμπινιώτης: 3 από τα πιο συνηθισμένα λάθη που κάνουμε στην ελληνική γλώσσα
Η γλώσσα αυτή είναι επίσης ένα από τα βασικά στοιχεία της βασκικής εθνικής ταυτότητας, λόγω της ξεχωριστής της φύσης.
Οι περισσότερες γλώσσες στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της ελληνικής, θεωρούνται ουσιαστικά μέλη μιας γλωσσικής οικογένειας, της ινδο-ευρωπαϊκής. Αυτή είναι η αποδοχή των επιστημόνων, αν και υπάρχουν παρα-επιστήμονες που προτείνουν εναλλακτικές ιστορίες μοναδικότητας μέσω διάφορων γλωσσικών μύθων.
Υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις από αυτόν τον κανόνα, όπως τα ουγγρικά, τα φινλανδικά και τα εσθονικά, που ανήκουν στην ομάδα των ουραλικών γλωσσών. Ωστόσο, τα βασκικά αποτελούν εξαίρεση, καθώς δημιουργούν δυσκολίες για τους γλωσσολόγους που προσπαθούν να τα κατατάξουν, σε αντίθεση με τις προαναφερθείσες γλώσσες.
Η μυστηριώδης προέλευση των βασκικών
Η βασκική γλώσσα είναι περιτριγυρισμένη από γλώσσες που ανήκουν στην ινδοευρωπαϊκή οικογένεια, οι οποίες κυρίως εντοπίζονται στον συντριπτικά μεγαλύτερο χώρο της δυτικής Ευρώπης. Ωστόσο, η βασκική γλώσσα, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη δομή της, δεν συγγενεύει με τις γλώσσες που την περιβάλλουν γεωγραφικά.
Αν κάποιος συγκρίνει το βασκικό λεξιλόγιο, δηλαδή τις βασικές λέξεις της γλώσσας, θα παρατηρήσει σημαντικές διαφορές σε σχέση με τις άλλες ινδοευρωπαϊκές γλώσσες. Αυτό ισχύει, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν φυσικά πολλά δάνεια από τις κυρίως λατινογενείς γλώσσες. Αντίστοιχα, παρατηρείται το ίδιο φαινόμενο και στη μορφολογία και τη σύνταξη της γλώσσας.
Ταυτόχρονα, αν αναλύσει κανείς τη μορφολογία, το βασικό λεξιλόγιο και τη σύνταξη της βασκικής γλώσσας, θα διαπιστώσει ότι δεν υπάρχουν κοινά στοιχεία ούτε με τις ουραλικές γλώσσες, που αποτελούν τη δεύτερη πιο συχνή γλωσσική οικογένεια στην ευρωπαϊκή ήπειρο, όπως προαναφέρθηκε.
Επειδή οι επιστήμονες διστάζουν να αποδεχτούν το γεγονός ότι κάτι στον φυσικό κόσμο δεν εφαρμόζεται στις κατατάξεις τους, έχουν πραγματοποιηθεί πολλές συγκρίσεις της βασκικής γλώσσας με γλώσσες που ομιλούνται ή έχουν ομιληθεί σε περιοχές που δεν έχουν καμία γεωγραφική ή άλλη σχέση με τη Χώρα των Βάσκων.
Οι επανειλημμένες αποτυχίες, ή τουλάχιστον οι λιγότερο πειστικές προσπάθειες για την κατάταξη της βασκικής σε κάποια γλωσσική οικογένεια, έχουν δημιουργήσει έναν αέναο χαρακτήρα μυστηρίου. Αυτή η αινιγματική κατάσταση επηρεάζει επίσης τους ίδιους τους Βάσκους, των οποίων η καταγωγή έχει προκαλέσει προβλήματα και σε άλλους τομείς των ανθρωπιστικών επιστημών.
Τι πιστεύεται για την προέλευσή της
Έχουν διατυπωθεί πολλές προτάσεις για τη συγγένεια της βασκικής γλώσσας, μερικές από τις οποίες είναι η σύνδεσή της με την ιβηρική, τα γεωργιανά, αφρικανικές γλώσσες, τη βρετονική, τα κελτικά, ή ακόμα και την ινδοευρωπαϊκή. Κάποιες από αυτές μελετώνται ακόμα, ενώ άλλες έχουν απορριφθεί από την επιστημονική κοινότητα.
Μία από τις εντυπωσιακότερες θεωρίες υποστηρίζει ότι πολλά ονόματα τοπωνυμιών στην Ευρώπη, που δεν ανήκουν στο λεξιλόγιο των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών, μπορεί να υποδηλώνουν ότι η βασκική αποτελεί την τελευταία επιζών μίας μεγάλης οικογένειας γλωσσών που σήμερα έχει χαθεί, αλλά άφησε ίχνη μέσω των τοπωνυμίων αυτών. Αυτή η θεωρία, παρότι δεν έχει πολλούς υποστηρικτές, απασχολεί πολλούς γλωσσολόγους που προσπαθούν να διαλευκάνουν το μυστήριο, συνεργαζόμενοι διεπιστημονικά.
