Στο θεατράκι των ανθρωπίνων συναισθημάτων υπάρχει μια ιδιότυπη φράση που αψηφά όλους τους κανόνες της αφήγησης και της δομής: Σ’ αγαπώ.
Ο Ρολάν Μπαρτ με το χαρακτηριστικό μείγμα οξείας διανόησης και καλλιτεχνικής τρυφερότητας, αναλύει αυτή τη φράση σαν κοπίδι κοσμημάτων, αποκαλύπτοντας τις πολλές όψεις και αντιφάσεις της.
Σ΄αγαπώ: είναι μια δήλωση ή ένα μπαλαντέρ; Ένα μεγαλείο έκφρασης ή μια γλωσσική παγίδα χωρίς αποχρώσεις; Ο Ρολάν μάς καλεί να αναλογιστούμε, να επεξεργαστούμε και να συμπεράνουμε τι συμβαίνει στον λαβύρινθο των συναισθημάτων και των προθέσεων που κρύβονται πίσω από την εκφορά της.
(Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο παρακάτω)
10 φράσεις από βιβλία που φωνάζουν «Σ’ αγαπώ» χωρίς να το λένε
Ρολάν Μπαρτ – «Αποσπάσματα του ερωτικού λόγου»
Το σ’ αγαπώ δεν έχει χρήσεις.
Η λέξη αυτή, όπως και οι λέξεις που προφέρει το παιδί, δεν υπόκειται σε κανέναν κοινωνικό καταναγκασμό.
Μπορεί να είναι μια λέξη θεσπέσια, επίσημη, ανάλαφρη· μπορεί όμως να είναι και μια λέξη ερωτική, πορνογραφική.
Από κοινωνική άποψη πρόκειται για μια λέξη-μπαλαντέρ.
Το σ’ αγαπώ δεν έχει αποχρώσεις.
Καταργεί τις εξηγήσεις, τις διευθετήσεις, τις βαθμίδες, τις λεπτολογίες.
Κατά κάποιον τρόπο -άμετρο παράδοξο της γλώσσας- λέγοντας σ’ αγαπώ, είναι σαν να παραδέχομαι ότι δεν υπάρχει κανένα θέατρο της ομιλίας, και ότι η λέξη αυτή είναι πάντα αληθής (δεν έχει άλλο αναφερόμενο από την προφορά της: είναι ένας τελεστικός γλωσσότυπος).
Το σ’ αγαπώ δεν έχει πέραν.
Είναι η λέξη της δυάδας (μητρικής, ερωτικής)· μέσα της, καμιά απόσταση, καμιά παραμόρφωση δεν έρχεται να χαράξει το σημείο -δεν είναι μεταφορά κανενός πράγματος.
Το σ’ αγαπώ δεν είναι φράση: δε μεταβιβάζει ένα νόημα, αλλά αγκιστρώνεται σε μια οριακή κατάσταση: «αυτήν όπου το υποκείμενο αιωρείται σε μια σχέση αντικατοπτρισμού με τον άλλο».
Είναι μια ολόφραση. (Μόλο που λέγεται δισεκατομμύρια φορές, το σ’ αγαπώ κείται εκτός λεξικού· είναι ένα σχήμα λόγου που ο ορισμός του δε μπορεί να υπερβεί την απλή τιτλοφόρηση).
Η λέξη (η φράση-λέξη) έχει νόημα μόνο τη στιγμή που την ξεστομίζω.
Δεν υπάρχει μέσα της άλλη πληροφορία πέρα απ’ αυτά που δηλώνει άμεσα: καμιά διαφύλαξη, καμιά αποθήκευση νοήματος.
Τα πάντα περιέχονται στην εκστόμιση: πρόκειται για ένα «φραστικά τύπο», που όμως δεν αντιστοιχεί σε κανένα τυπικό -οι συνθήκες υπό τις όποιες λέω σ’ αγαπώ δε μπορούν να ταξινομηθούν: το σ’ αγαπώ είναι απερίσταλτο και απρόβλεπτο.
Αν αυτή η εξερεύνηση σας κίνησε το ενδιαφέρον, τί θα λέγατε να ρίξετε μια ματιά στις φιλοσοφικές καταγραφές του Πλάτωνα; Τι εννοούσε ο Πλάτωνας με το: «Ο φόβος είναι η ψυχική ταραχή που προκαλείται από την αναμονή του…»
Διαβάστε περισσότερα λογοτεχνικά αριστουργήματα:
- 15 αποφθέγματα του Μπουκόφσκι που σε ξεβολεύουν: «Αν έχετε την ικανότητα να αγαπάτε, αγαπήστε πρώτα τον εαυτό σας»
- 30 αποφθέγματα του Ονορέ Ντε Μπαλζάκ: «Όσο πιο πολύ κρίνει ένας άντρας, τόσο λιγότερο…»
- Γιωσαφάτ: «Αν η σχέση με τη μάνα είναι καλή τον πρώτο χρόνο της ζωής σου τότε μαθαίνεις να…»
- Πώς θα καταλάβεις τι σημαίνει ζωή, σύμφωνα με τον Καζαντζάκη;
- Τζoν Στάινμπεκ: «Η γυναίκα κρατάει τη ζωή της στα χέρια της. Ο άντρας την…»
- Ζαν-Πωλ Ρίχτερ: «Τα γηρατειά είναι δυσάρεστα όχι γιατί δεν έχουν απολαύσεις, αλλά γιατί …»
- Ένα σπουδαίο δίδαγμα από το βιβλίο του Μπουκάι: «Εγώ είμαι υπεύθυνος για τη ζωή μου, για όλα μου τα βάσανα, για ό,τι…»
- Ζαν-Πωλ Ρίχτερ: «Τα γηρατειά είναι δυσάρεστα όχι γιατί δεν έχουν απολαύσεις, αλλά γιατί …»
- Κική Δημουλά: «Καλὰ τα βγάζει πέρα η μοναξιὰ φτωχικὰ αλλὰ…»
- 20 από τις πιο σπαρακτικές φράσεις βιβλίων που «γρατζούνισαν» το μέσα μας
- 20 αποφθέγματα ζωής από τον Μάρκο Αυρήλιο: «Μη φέρεσαι σαν να πρόκειται να ζήσεις μύρια χρόνια. Το μοιραίο…»
- Η υπόσχεση του Πάμπλο Νερούδα: «Αν λίγο λίγο πάψεις να με αγαπάς θα…»
