Ο Επίκτητος και τα 10 αποφθέγματά του μας καθοδηγούν στην επιδραστική φιλοσοφία του που επηρέασε ακόμη και τον χριστιανισμό
Ο Επίκτητος, εξέχων φιλόσοφος της στωικής σχολής, άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στο χώρο της φιλοσοφίας με τις βαθιές του ιδέες και τις πρακτικές του διδασκαλίες. Γεννημένος γύρω στο 55 μ.Χ. στην Ιεράπολη της Φρυγίας (σημερινό Παμούκκαλε της Τουρκίας), ο Επίκτητος υποδουλώθηκε κατά τη διάρκεια της νεότητάς του και τελικά κέρδισε την ελευθερία του. Στη συνέχεια έγινε ένας αξιοσέβαστος φιλόσοφος που επηρέασε αμέτρητα άτομα με τη φιλοσοφία του να επικεντρώνεται στην ηθική, την αυτοπειθαρχία και την επιδίωξη της εσωτερικής ηρεμίας.
Η φιλοσοφία του Επίκτητου ήταν σταθερά ριζωμένη στον στωικισμό, μια σχολή σκέψης που υποστηρίζει την καλλιέργεια της αρετής, του αυτοελέγχου και της ψυχραιμίας απέναντι στις προκλήσεις της ζωής. Οι διδασκαλίες του τονίζουν τη σημασία της διάκρισης ανάμεσα σε ό,τι είναι υπό τον έλεγχό μας και σε ό,τι βρίσκεται πέρα από αυτόν, ενθαρρύνοντας τα άτομα να εστιάζουν τις προσπάθειές τους στην κυριαρχία των δικών τους σκέψεων και πράξεων αντί να αναλώνονται από τις εξωτερικές συνθήκες.
10 αποφθέγματα που συμπυκνώνουν την ουσία της σοφίας του Επίκτητου:
1. “Ο πλούτος δεν συνίσταται στο να έχεις μεγάλα αγαθά, αλλά στο να έχεις λίγες επιθυμίες”.
2. “Σοφός είναι εκείνος που δεν στενοχωριέται για όσα δεν έχει, αλλά χαίρεται για όσα έχει”.
3. “Οι περιστάσεις δεν αυξάνονται για να ανταποκριθούν στις προσδοκίες μας. Τα γεγονότα συμβαίνουν όπως συμβαίνουν. Οι άνθρωποι συμπεριφέρονται όπως είναι”.
4. “Το κλειδί είναι να κάνεις παρέα μόνο με ανθρώπους που σε ανεβάζουν, που η παρουσία τους αναδεικνύει τον καλύτερό σου εαυτό”.
5. “Ο άνθρωπος δεν ενοχλείται από τα πράγματα, αλλά από τις απόψεις που παίρνει γι’ αυτά”.
6. “Κανένα σπουδαίο πράγμα δεν δημιουργείται ξαφνικά, όπως και ένα τσαμπί σταφύλια ή ένα σύκο. Αν μου πείτε ότι επιθυμείτε ένα σύκο, θα σας απαντήσω ότι πρέπει να υπάρξει χρόνος. Αφήστε το πρώτα να ανθίσει, μετά να καρποφορήσει και μετά να ωριμάσει”.
7. “Αν θέλεις να βελτιωθείς, αρκέσου στο να σε θεωρούν ανόητο και ηλίθιο”.
8. “Πρώτα πείτε στον εαυτό σας τι θα θέλατε να είστε- και μετά κάντε αυτό που πρέπει να κάνετε”.
9. “Δεν είναι ο θάνατος ή ο πόνος που πρέπει να φοβάσαι, αλλά ο φόβος του πόνου ή του θανάτου”.
10. “Αξιοποιήστε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ό,τι έχετε στη δύναμή σας και τα υπόλοιπα πάρτε όπως σας τύχει”.
Οι διδασκαλίες του Επίκτητου, που συγκεντρώθηκαν και διατηρήθηκαν από τον μαθητή του Αρριανό στους “Λόγους” και το “Εγκυρίδειον”, συνεχίζουν να έχουν απήχηση ανά τους αιώνες. Τα λόγια του προσφέρουν καθοδήγηση στις πολυπλοκότητες της ζωής, την καλλιέργεια της ανθεκτικότητας απέναντι στις αντιξοότητες και την καλλιέργεια ενός ενάρετου χαρακτήρα.
Η κληρονομιά του Επίκτητου παραμένει ως πηγή σοφίας που ξεπερνά τα χρονικά και πολιτισμικά όρια. Η φιλοσοφία του μας καλεί να ξεκινήσουμε ένα ταξίδι αυτοβελτίωσης, ενδοσκόπησης και αναζήτησης της εσωτερικής ειρήνης – ένα ταξίδι που παραμένει τόσο επίκαιρο σήμερα όσο και στην αρχαιότητα.
Πλάτωνας: 30 βήματα για να υιοθετήσετε τη φιλοσοφία του – Ολοκληρωμένος οδηγός
