Ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα (1898-1936), ισπανός ποιητής και θεατρικός συγγραφέας, παραμένει μια εξέχουσα μορφή της λογοτεχνίας του 20ού αιώνα.
Ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα γεννήθηκε στην αγροτική Ανδαλουσία, τα έργα του είναι εμποτισμένα με τη λαϊκή παράδοση της περιοχής, το φλαμένκο και τη βαθιά συναισθηματική ένταση. Η ποίηση του Λόρκα, όπως το “Romancero Gitano” και το “Ποιητής στη Νέα Υόρκη”, εξερευνά θέματα αγάπης, θανάτου και κοινωνικής αδικίας.
Ως θεατρικός συγγραφέας, δημιούργησε αριστουργήματα όπως “Ματωμένος γάμος” και “Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα”, αναδεικνύοντας τη θεατρική του καινοτομία. Η ζωή του Λόρκα έληξε τραγικά κατά τη διάρκεια του ισπανικού εμφυλίου πολέμου- η δολοφονία του το 1936 από τις εθνικιστικές δυνάμεις άφησε ανεξίτηλο σημάδι στη λογοτεχνία, μετατρέποντάς τον σε σύμβολο της καλλιτεχνικής ελευθερίας και της αντίστασης.
Ο “Ματωμένος γάμος” ή “Bodas de Sangre” στα ισπανικά, είναι ένα από τα πιο διάσημα έργα του Federico García Lorca. Γραμμένο το 1932, εξερευνά την πολυπλοκότητα της αγάπης, της μοίρας και των κοινωνικών προσδοκιών σε μια αγροτική κοινότητα της Ανδαλουσίας. Η αφήγηση περιστρέφεται γύρω από μια νεαρή νύφη η οποία, παρά το γεγονός ότι είναι αρραβωνιασμένη με έναν γαμπρό, τρέφει έναν παθιασμένο και απαγορευμένο έρωτα για έναν άλλο άνδρα. Το έργο εμβαθύνει στις συνέπειες των καταπιεσμένων επιθυμιών και στο αναπόφευκτο της τραγωδίας. Η ποιητική γλώσσα του Λόρκα, σε συνδυασμό με τις συμβολικές εικόνες και τα έντονα συναισθήματα, δημιουργεί μια συναρπαστική θεατρική εμπειρία. Ο “Ματωμένος γάμος” είναι μια διαχρονική εξερεύνηση της ανθρώπινης ύπαρξης και της αδυσώπητης δύναμης του πεπρωμένου.
Απόσπασμα από τον Ματωμένο Γάμο
Είμ` ένας κύκνος στρογγυλός μες το ποτάμι,
είμ` ένα μάτι στα ψηλά καμπαναριά,
και μες στις φυλλωσιές
φαντάζω ψεύτικο φως της χαραυγής.
Κανείς δε μου γλυτώνει εμένα!
Ποιος κρύβεται;
Ποιανού το κλάμα γροικιέται μες στο χέρσο κάμπο;
Ένα μαχαίρι έχω κρεμάσει μες στον ανταριασμένο αγέρα,
που λαχταράει, μολύβι τώρα, πόνος να γίνει μες στο αίμα.
Αφήστε με να μπω! Παγώνω στους τοίχους και στα παραθύρια.
Μια στέγη ανοίχτε, μια καρδιά, να μπω να ζεσταθώ λιγάκι!
Αχ, πως κρυώνω! Οι στάχτες μου – μέταλλα κοιμισμένα –
ψάχνουν σε κάμπους και βουνά της φλόγας την κορφή να βρούνε.
Όμως το χιόνι με κουβαλάει στις χαλαζένιες πλάτες του,
και με βυθίζει όλο παγωνιά στα χαλκοπράσινα βαλτονέρια.
Μα τούτη τη νύχτα θα βαφτούν τα μάγουλα μου κόκκινο αίμα,
και τ` άγρια βούρλα θα ζαρώσουν κάτου απ` τα πέλματα του αγέρα.
Ίσκιο δε θα `βρουν και φυλλωσιά για να γλιτώσουν από μένα!
Θέλω μονάχα μια καρδιά! Ζεστή!
Το αίμα της να βάψει τα κρύα βουνά τα στήθια μου.
Αφήστε με να μπω, αχ, αφήστε! (Στα κλαδιά.)
Ίσκιους δε θέλω.
Οι αχτίδες μου πρέπει να μπουν, και μέσα στα
κατασκότεινα κλαριά το φως μου πρέπει να κυλήσει,
για να βαφτούν τη νύχτα τούτη τα μάγουλα μου αίμα γλυκό,
και τα άγρια βούρλα να ζαρώσουν κάτου απ` τα πέλματα του αγέρα.
Ποιος κρύβεται; Να `βγει έξω είπα!
Κανείς δε μου γλυτώνει εμένα!
Θε να τα` αστράψω τα` άλογο με διαμαντένιο πυρετό.
…
Ο αγέρας γίνεται κοφτερός σα δίκοπο μαχαίρι.
Βρήκαμε τα ομορφότερα αποφθέγματα του Οδυσσέα Ελύτη – 18 στάσεις στην σκέψη του
